§3.4 - Ruiken en proeven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

3.4 Ruiken & Proeven

Welkom! 

Programma 3.4

1. Huiswerk (weektaak)

2. Huiswerk bespreken 3.3

3. Herhalen 3.3

4. Lesdoelen 3.4

5. Theorie 3.4

6. Afsluiting + Evaluatie. 

Hoe werkt deze 'les op afstand'

1. Zorg ervoor dat je voordat je start de paragraaf hebt gelezen

2. De leerdoelen van de paragrafen komen in deze lesson up aan bod

3. Bekijk alle uitlegdia's en uitlegvideo's

4. Controleer jezelf door de vragen en oefeningen tussendoor te doen

5. Maak de opdrachten uit het werkboek, kijk ze na en lever in

6. Bekijk de leerdoelen van de paragraaf nog een keer

7. Kun je geen antwoord geven op de vragen, bekijk de uitlegdia`s nog een keer

7. Geef aan (vraag in laatste dia's) of er extra ondersteuning nodig is van mij tijdens een contactmoment

Huiswerk

Weektaak = 3.4 lezen + maken

Aanbeveling = begrippenlijst maken! 

Huiswerk over 3.3

Vragen? 

Even checken dan! 

Waar in het oor worden impulsen gemaakt?

1. in de oorschelp
2. in het trommelvlies
3. in het slakkenhuis
4. in de gehoorszenuw

Hoe lopen de trillingen door het oor?

1. Gehoorgang - gehoorbeentjes - trommelvlies - slakkenhuis
2. Gehoorgang - trommelvlies - slakkenhuis - gehoorbeentjes
3. Gehoorgang - trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis
4. Gehoorgang - slakkenhuis - gehoorbeentjes - trommelvlies

In het oor worden trillingen uit de lucht versterkt. In welk onderdeel van het oor gebeurt dit?

1. Het slakkenhuis
2. De oorschelp
3. De gehoorbeentjes
4. Het trommelvlies

Welk onderdeel zorgt ervoor dat de druk buiten je oor en binnen in je oor even groot is?

1. Trommelvlies
2. Slakkenhuis
3. Buis van Eustachius
4. Gehoorgang

Het oor heeft als taak prikkels op te vangen. Wat is de prikkel voor het oor?

1. licht
2. impuls
3. geluid
4. tikken

Laatste stukje over §3.3

Gehoorbereik

• Mensen horen tussen de 20 en 20000 Hertz.
• Het gehoorbereik verschil per diersoort.
• Als je ouder wordt slijten de haartjes van de zintuigcellen.        Je hoort geen hoge tonen meer. 

Geluidsniveau

Bij een hard geluid zijn er sterkere geluidstrillingen dan bij een zacht geluid. 

Je meet geluidssterkte in decibel.

Slikken

• Bij slikken of gapen, gaat via de buis van Eustachius lucht  van de trommelholte  naar de keelholte of andersom.

Je trommelvlies trilt goed als de lucht in de gehoorgang even hard drukt als de lucht in de trommelholte.

Je evenwichtsorgaan

- Gevoelig voor bewegingen in je lichaam.

- Drie halvecirkelvormige kanalen met vloeistof. De kanalen nemen beweging waar en de vloeistof prikkelt de zintuigcellen.

Leerdoelen §3.4

Je leert hoe je reukzintuig in je neus en de smaakzintuigen op je tong samenwerken bij het beoordelen van je eten.

• Je kent de onderdelen en de werking van de neus.

• Je kent de onderdelen en de werking van de tong

• Je kunt uitleggen hoe je iets proeft.

• Je kunt uitleggen hoe je verschillende geuren onderscheidt.

Hoe ruik je?

• Je ruikt met je reukzintuig
  
  
• Het reukzintuig is deel van
   het neusslijmvlies
  
  
• Geurstoffen komen via de 
   lucht bij het reukzintuig

Bron 2

0

Hoe heten de zintuigcellen waar je mee kunt ruiken?

1. Reukharen
2. Reukzintuigcellen
3. Geurharen
4. Geurzintuigcellen

Hoe proef je eten?

• Je tong is bedekt met kleine uitsteeksels, die noem je smaakpapillen.
  
  
• Tussen de smaakpapillen liggen de smaakzintuigen

Als je iets eet of drinkt komen er smaakstoffen op je tong.
Die prikkelen de smaakzintuigen. De smaakzintuigen sturen vervolgens impulsen naar je hersenen

Bron 3

Vijf smaakzintuigen

                         Zoet

                                                                     Zout

Zuur

                                                                 Bitter

                        Umami (hartig)

Proeven met smaak én geur

Als je eet, proef je veel meer dan
5 smaken.

Dat komt doordat je ook ruikt.

Bij proeven voegen je hersenen de informatie van de smaakzintuigen en het reukzintuig samen.

Hierdoor proef je wat je eet.

Bron 4

0

Het reukzintuig heeft invloed op de smaken die je kunt proeven.

1. ja
2. nee

geur 

ruiken 

neus 

licht 

smaak 

aanraking

geluid 

voelen

zien

horen 

proeven

huid 

tong 

oog

oor 

1. Ruiken doe je met je?

2. Welk lichaamsdeel is naast je vingertopje, het meest gevoelig?

3. Waarmee kunnen wij de basissmaken proeven?

 ...........................

.....................................

 ......................................

neusslijmvlies

Tong

Smaakpapillen

Waardoor vind je iets lekker of vies?

Of je iets lekker vindt hangt af van de geur en de smaak, maar je gebruikt ook andere zintuigen:

• Je lichtzintuigcellen
   (Ziet het er lekker uit?)
  
• Je koude- en warmtezintuigen
   (Is het eten warm of koud?)
• Je tastzintuigen
   (Hoe is de structuur?)

Bron 5

Waardoor vind je iets lekker of vies?

Ook je eetgewoontes en ervaringen

spelen een rol bij wat je lekker vindt of niet. 

Jij bent niet gewend om bijvoorbeeld insecten te eten, terwijl dat in andere culturen heel normaal is.

Je smaak kan ook veranderen als je ouder wordt.

Als je verkouden bent kunt je minder goed proeven.

1. ja
2. nee

Is het reukzintuig nodig om het verschil tussen aardbeien en frambozen ranja proeven?

1. Ja
2. Nee

*extra* Geuren onderscheiden

Je neus bestaat uit verschillende typen zintuigcellen om geuren waar te nemen.

Aan de onderkant van een reukzintuigcel zit een receptor, een speciale vorm waar een geurstof aan vast kan hechten (net als een sleutel voor een slot).

Doen!

Maak nu de opdrachten van §3.4
(=Weektaak)
Maak als je klaar bent, een begrippenlijst. 

Ik heb behoefte aan een contact moment met de docent omdat ik (nadat ik alles heb gedaan in de Lesson-Up) nog vragen heb.

1. ja
2. nee