3.7 Grammatica - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Wat gaan we doen?

-Toets bespreken

-Begin maken met 3.7 Grammatica

3.7 Grammatica

Ik kan de lijdende en bedrijvende vorm herkennen en gebruiken.

Startopdracht

Opdracht 1 

Lijdendvoorwerpzin

Het lijdend voorwerp geeft antwoord op de vraag: Wie/Wat + wg + o?

Het antwoord is meestal één woord of enkele woorden.

De docent | besloot | iets.

o = De docent

wg = besloot

lv = iets

Lijdendvoorwerpzin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

De docent | besloot | dat we de toets later mochten maken.

o = De docent

wg = besloot

lv = dat we de toets later mochten maken

Hoofdzin: De docent besloot  |    Bijzin: dat we de toets later mochten maken

Lijdendvoorwerpzin

Een bijzin die de functie heeft van lijdend voorwerp in de hoofdzin, heet een lijdendvoorwerpszin (lv-zin). Je kunt een lijdendvoorwerpszin altijd vervangen door één woord, bijvoorbeeld het, iets of dat.

Ik hoop dat het stopt met regenen. (Ik hoop het).

Weet jij of we een toets Nederlands hebben? (Weet jij dat?)

Hoe dat heeft kunnen gebeuren, begreep niemand. (Dat begreep niemand.)

Onderwerpzin

Het onderwerp geeft antwoord op de vraag: Wie/Wat + wg?

Het antwoord is meestal één woord of enkele woorden.

Dit probleem | keert | dagelijks | terug.

o = Dit probleem

wg = keert

bwb = dagelijks

wg = terug

Onderwerpszin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

Dat hij de bus mist | keert | dagelijks | terug.

o = Dat hij de bus mist

wg = keert

bwb = dagelijks

wg = terug

Hoofdzin: keert dagelijks terug   |    Bijzin: Dat hij de bus mist

Onderwerpszin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

Dat hij de bus mist | keert | dagelijks | terug.

o = Dat hij de bus mist

wg = keert +  terug

bwb = dagelijks

Hoofdzin: keert dagelijks terug   |    Bijzin: Dat hij de bus mist

Onderwerpszin

Een bijzin die de functie heeft van onderwerp in de hoofdzin, heet een onderwerpszin (o-zin). Je kunt de onderwerpszin vervangen door één woord of enkele woorden, bijvoorbeeld dat, iets, het, zo’n persoon, zo iemand.

Wat niet kon, is toch gebeurd. (Dat is toch gebeurd.)

Of alles goed komt, moet blijken. (Dat moet blijken.)

Wie dit leest is gek. (Zo’n persoon is gek.)

Hoe de overvaller binnenkwam, blijft een raadsel. (Dat blijft een raadsel.)

Voorlopig onderwerp

Soms wordt een onderwerpszin voorafgegaan door het. Het verwijst naar de onderwerpszin die later komt.

Het komt slecht uit dat het al dagen regent.

wg = komt uit

Wie/Wat komt uit? Het (= dat het al dagen regent)

Het noemen we hier een voorlopig onderwerp (vo), dat het al dagen regent is de onderwerpszin.

Voorlopig lijdend voorwerp

Ook een lijdendvoorwerpszin kan voorafgegaan worden door het. Het is dan een voorlopig lijdend voorwerp (vlv).

Ik | vind | het | fijn || dat we zo goed kunnen praten.

o = Ik

wg = vind

vlv = het

bwb = fijn

lv-zin = dat we zo goed kunnen praten

Opdracht

Opdracht 1, 4, 7