Paragraaf 1: Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 10: Je verandert

Paragraaf 1: Opgroeien

Wat gaan we doen?

• Begin H10
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg paragraaf 1
• Aan het werk! 

Begin H10

• Je werkt met je buur;
• Zoek zo veel mogelijk synoniemen (andere woorden voor) op voor:
• Penis, vagina en seks
• Het mag zo raar mogelijk! 
• Je mag het internet gebruiken 

Opgroeien/puberteit/
relaties/ziek van de liefde

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• De levensfasen en een aantal kenmerken daarbij noemen;
• Uitleggen door welke stoffen in je lichaam je verandert en hoe deze stoffen werken;
• Beschrijven hoe je groeit;
• Uitleggen waardoor mannen gemiddeld langer worden dan vrouwen.

Welke levensfasen zijn er?

Je leven kan je indelen in verschillende levensfasen:

• Baby
• Peuter
• Kleuter
• (School)kind
• Puber
• Jongvolwassene
• Volwassene
• Oudere

Ontwikkeling

Lichamelijke ontwikkeling: Je lichaam verandert. 

• Langer/zwaarder worden
• Leren lopen/fietsen/zwemmen

Geestelijke ontwikkeling: Je leert met je hoofd

• Leren praten/lezen
• Zelfstandig leven

Door welke stoffen verander je?

Lichamelijke veranderingen ontstaan door hormonen

• Hormonen geven berichten door aan organen
• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren en vervoerd door het bloed
• De belangrijkste hormoonklier is de hypofyse.
• De hypofyse maakt groeihormoon en stuurt andere hormoonklieren aan.

Door welke stoffen verander je?

1. Een hormoonklier maakt hormoon;
2. De klier geeft het hormoon af aan het bloed;
3. Via het bloed komt het hormoon door je hele lichaam;
4. Organen die de boodschap begrijpen reageren op het hormoon. 

Waardoor groeit een puber zo snel?

Door groeihormoon ui de hypofyse gaan cellen sneller delen.

• Hierdoor ontstaan snel veel nieuwe cellen.
• Vooral in de groeischijven.

Een periode van snelle groei heet een groeispurt. 

Waardoor worden mannen langer?

• Jongens beginnen later aan hun groeispurt dan meisjes.
• De groei van jongens verloopt vaak sneller dan bij meisjes.
• Jongens krijgen een bredere borstkas, meisjes vaak bredere heupen.

Aan het werk!

Wat: Paragraaf 1 van H10

Hoe: Voor jezelf, stilte

Tijd: 10 minuten

Hulp: Kijk in je boek, steek anders je vinger op

Klaar: Paragraaf 2 lezen

Uitkomst: Paragraaf 1 van H10 is af

Hormonen

Hormoonklieren

Hypofyse

Regelstoffen

Bloed

Organen die hormonen maken

Vervoert hormonen

Stoffen die berichten doorgeven aan organen

Ander woord voor hormonen

Belangrijke hormoonklier