8.3 Nova Max Straling gebruiken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

§ 8.3 Straling gebruiken

Wat gaan we doen vandaag?

• Leerdoelen
• Herhaling
• Uitleg 
• Filmpje
• quiz!

Leerdoelen, Je kunt

• van drie soorten ioniserende straling beschrijven hoe groot het doordringend vermogen is
• beschrijven op welke manier gammastraling wordt toegepast bij medisch onderzoek
• beschrijven hoe kankergezwellen worden bestraald: van buitenaf én van binnenuit
• uitleggen hoe een röntgenfoto wordt gemaakt

Soorten radioactieve straling

α

- straling (alpha)

- straling (beta)

β

- straling (gamma)

γ

Ioniserende straling

In de vorige lessen hebben we geleerd dat ioniserende straling moleculen kapot kan maken. 

8.3 Straling gebruiken

Dracht

Straling gebruiken

Straling kun je ook in je voordeel gebruiken. Bijvoorbeeld in het ziekenhuis om bepaalde ziekten te behandelen of bepaalde processen in het lichaam zichtbaar te maken.

Welke medische techniek gebruik geen straling?

1. Röntgenfoto's
2. CT-scan
3. Echografie
4. Radiotherapie

Welke natuurkundige ontdekte
radioactief verval?

1. Marie Kondo
2. Marie Curie
3. Jim Carrey
4. Mariah Carey

In het ziekenhuis gebruiken artsen ioniserende straling om kanker te bestrijden.

Hoe zorgen ze dat die straling op de goede plek komt?

1. Bestraling gebeurt altijd van binnenuit door radioactieve stoffen in het lichaam te plaatsen
2. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met alfastraling.
3. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met gammastraling.
4. Bestraling gebeurt soms van binnenuit en soms van buitenaf.

Van welk soort straling wordt bij medisch onderzoek vaak gebruik gemaakt?

1. alfastraling
2. bètastraling
3. gammastraling
4. zonnestralen

In het ziekenhuis zijn twee patiënten behandeld. Patiënt A is bestraald. Bij patiënt B zijn radioactieve stoffen in het lichaam gebracht.

Bij welke patiënt mogen bezoekers niet te dicht in de buurt komen om te voorkomen dat ze onnodig straling ontvangen?

1. Alleen bij patiënt A mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen
2. Alleen bij patiënt B mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen.
3. Bij beide patiënten mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen.
4. Van geen van beide patiënten ontvangt het bezoek onnodig straling.

Mensen die in het ziekenhuis op de röntgenafdeling werken, moeten zich beschermen tegen straling.

Welk materiaal houdt röntgenstraling het beste tegen?

1. aluminium
2. beton
3. glas
4. lood

Wat voor straling gebruiken bijen om meeldraden beter te zien?

1. IR
2. UV
3. Gamma
4. Röntgen

De term 'dracht', dat betekent hoe veel afstand straling aflegt in een stof, gebruiken we voor de volgende soorten straling:

1. (α, β, γ)
2. (α, β)
3. (β, γ)
4. (α, γ)

Een nadeel van de CT-scanner is de hoge dosis. Waarom is die hoger dan bij een gewone Rontgenfoto?

1. Er worden heel veel Rontgenfoto's gemaakt
2. Er wordt andere gevaarlijkere straling gebruikt

Verschillende soorten straling

Welk soort straling zal de meeste stralingsenergie hebben?

1. alpha
2. beta
3. gamma
4. allemaal hebben ze evenveel stralingsenergie

UV-straling

5

5. UV-straling

6. Bruin worden

7. Huidbeschadiging

8. Snel verbranden

UV-straling

Bruin worden

6

Huidbeschadiging

7

Snel verbranden

8

Stralingsbron

Plaats die straling uitzendt.

Magnetron

1

microgolfstraling

2

Voedsel

3

Je kan nu:

• beschrijven hoe straling in het onderzoek en voor de behandeling van tumoren wordt gebruikt
  
• uitleggen waar het bereik van straling van afhangt
  
• uitleggen op welke manieren enkele medische apparaten straling gebruiken

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt.

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen