Reynaert de vos

Als de vos de passie preekt,   
boer pas op je kippen/ganzen.
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

Als de vos de passie preekt,   
boer pas op je kippen/ganzen.

Slide 1 - Tekstslide

dierenverhalen
Germanen: dieren waren een gevaar voor de mens
Middeleeuwers: De bijgelovige middeleeuwer dacht dieren allerlei bovennatuurlijke krachten toe. Denk aan een weerwolf, de kat van de heks
Reinaert de Vos is anders: eigenlijk wordt de mens daar vanuit zijn dierlijke kant beschreven: instincten en emoties. Maar de figuren zijn wel dieren.

Slide 2 - Tekstslide

proloog

Slide 3 - Tekstslide

De bronnen van de "Reinaert"
Op basis van de "Ysengrimus" ontstaat in Noord-Frankrijk een verhalencyclus: de "Roman de Renart". Van deze cyclus zijn achtentwintig branches (afleveringen) bewaard gebleven. Een belangrijke bron voor Willem is Branche I geweest, genaamd "Le plaid" (het pleidooi). Ook in de andere branches staan verhalen die eveneens in de "Reinaert" voorkomen.

Slide 4 - Tekstslide

Structuur van de Reinaert
  • De hofdag -De aanklachten van Isengrijn, Courtois en Pancer                              -De verdediging door Grimbeert    -De aanklacht van Cantecleer 
  • De dagingen: - Door Bruun, Tibeert en Grimbeert 
  • De rechtszitting: - Binnenkomst van Reinaert, herhaling van de        aanklachten en het vonnis 
  • De list: - De ´bekentenis´ van Reinaert, het verhaal van de schat en het  vertrek van Reinaert  
  • De wraak: -De moord op Cuwaert, de terugkeer van Belijn, de afloop 

Slide 5 - Tekstslide

Hoe krijg ik grip op het verhaal?
- Begrippen (rood gedrukt) uitwerken.
- Lezen en meteen aantekeningen/samenvatting maken per hoofdstuk (=deel van het verhaal). Zowel de tekst in de kolommen als de terzijdes: de informatie in de gele hoofdstukken tussen de rode lijnen. 

Slide 6 - Tekstslide

H1: begrippen blz. 103/104
- Minstreels/sprooksprekers:
- proloog
- klassieke retorica
- motieven
- topos (mv=topoi)
- intonatie
- vazallen
- koningsvrede
- kluizenaar
- sarcastisch
- procesrecht
Alfabetisch gerangschikt:
  • Intonatie
  • Klassieke retorica
  • Koningsvrede
  • Kluizenaar
  • Minstreels/sprooksprekers
  • Motieven
  • Procesrecht
  • Proloog
  • Sarcastisch
  • Topos (mv=topoi)
  • Vazallen

Slide 7 - Tekstslide

Samenvatting inhoud & terzijdes
Proloog: voorprogramma, naam van de schrijver noemen: Willem (die Madoc maakte) - slapeloze nachten - Aernout - 
Hofdag: Koning Nobel (Leeuw) had deze laten afkondigen. Alle dieren, behalve Reinaert de vos kwamen. (want) Alle dieren, behalve de das hadden ook wel wat de klagen over Reinaert:
Isengrijn (wolf): vrouw verkracht, kinderen mishandeld en blind gepist. De spot met hem gedreven. 
Courtois (bekakt Franssprekend hondje): worst gestolen, maar Tibeert (de kater) geeft toe dat hij deze had gestolen. 
Pancer (de bever): tijdens de wapenstilstand (koningsvrede) had Reinaert Cuwaert het 'credo geleerd' (tussen de benen genomen voor de geloofsbelijdenis) en 'kapelaan gemaakt' (=hulppastoor). Echter de begrippen kunnen dubbelzinnig zijn.
Grimbeert de das: neemt het voor Reinaert op, ook klachten tegen de andere dieren in te brengen. (Feodale familiebanden: clan, met Reinaert aan het hoofd, Grimbeert daar als familie onder). Daarnaast zegt Grimbeert dat Reinaert zijn leven heeft gebeterd en kluizenaar is geworden. Grimbeert is overtuigend in zijn verhaal, totdat
Canteclaar (de haan): komt aanlopen met familie en een lijkbaar, met daarop zijn dochter Coppe. Reinaert kwam met het kluizenaarsverhaal en een ook dat hij geen vlees meer at. Ook murmelde hij het credo. De Haan en kippen verlieten de tuin, maar toen had Reinaert Coppe gedood. (Dat was de 11e van de 15 kinderen van de Haan Canteclaar). 
Koning Nobel (leeuw): neemt het woord en zegt sarcastisch tegen Grimbeert, dat de kluizenaar het vasten nogal goed afgaat. 

Slide 8 - Tekstslide

Samenvatting inhoud & terzijdes
Koning Nobel: Eerst begrafenis en dan overleggen hoe ze dit Reinaert betaald kunnen zetten. 
Hoge edelen: Reinaert voor het gerecht dagen, voor een zuiver juridisch proces. De edelman, Bruun (de beer), wordt als 1e aangewezen om Reinaert te dagvaarden. Laatste zin: Het moment is nabij waarop hij ernstig in de problemen zal komen. Dit geeft aan dat het Bruun op zijn tocht slecht zal vergaan. 

Slide 9 - Tekstslide

Opdracht 
We verdelen de klas in vier groepen:
H3
H5
H7
H9
Elke groep leest en werkt dan een hoofdstuk uit en levert dat in. 

Slide 10 - Tekstslide

Middeleeuws recht
vroege middeleeuwen --> vete-recht (oog om oog, tand om   tand)
late middeleeuwen --> procesrecht (met aanklacht en onderzoek)

Als je de Reinaert gaat lezen, wees hier op bedacht. Deze twee soorten van recht zie je nl. terugkomen. Waar?

Slide 11 - Tekstslide

Procesrecht
regels:
- de aanklacht moest gerechtvaardigd zijn
-de aanklacht moest recent zijn (binnen een jaar)
- er moest bewijs zijn

Slide 12 - Tekstslide

De rol van rooms-katholieke kerk
belangrijkste macht 
hoofd van de katholieke kerk --> paus in Rome
pastoor machtigste man in elk dorp, krijgt hulp van kapelaans

Als je in de pauselijke ban werd gedaan, betekende dat een soort geestelijke doodstraf. Je werd dan met de nek aangekeken door al de anderen

Slide 13 - Tekstslide

Pastoors en kapelaans
- belangrijkste straf --> na je dood in de hel komen

Slide 14 - Tekstslide

De schrijver van de Reynaert is bekend en heet ...
A
Jan
B
Willem
C
Floris
D
Piet

Slide 15 - Quizvraag

De Reynaert kun je onderverdelen in ... hoofdstukken
A
2
B
3
C
4
D
5

Slide 16 - Quizvraag

  1. De hofdag 
  2. De dagingen
  3. De rechtszitting 
  4. De list 
  5. De wraak

Slide 17 - Tekstslide

Reinaert wordt gedaagd door de koning vanwege een dood gebeten kip. Dit past bij ...
A
vetorecht
B
procesrecht
C
bestuursrecht
D
staatsrecht

Slide 18 - Quizvraag

Wie is wie?

Slide 19 - Tekstslide

Koning Nobel
  • Tweede stand
  • Rechtvaardig (geeft Reinaert de kans zich te verdedigen), maar makkelijk beïnvloedbaar (de 'schat')

Slide 20 - Tekstslide

Bruun de beer
  • Behoort tot de adel
  • Dom en inhalig: Bruun denkt alleen maar aan eten en kan niet vooruit denken
  • Betrokken bij daging nr. 1

Slide 21 - Tekstslide

Tibeert de kater
  • Behoort tot de adel
  • Hij denkt dat hij sluw is, maar dat valt wel mee (Reinaert is sluwer!). Hij kan zich goed verdedigen wanneer hij in het nauw gedreven wordt.
  • Daging nr. 2

Slide 22 - Tekstslide

Grimbeert de das
  • Behoort tot de adel
  • Grimbeert is goedgelovig en aardig: hij heeft als enige vertrouwen in Reinaert.
  • Daging nr. 3


Slide 23 - Tekstslide

Belijn de Ram
  • Behoort tot de geestelijkheid(hofkapelaan van de koning)
  • Belijn is gelovig, goedgelovig en eerzuchtig: hij schept op over de 'belangrijke brief' van Reinaert aan de koning.
  • Betrokken bij de pelgrimstocht van Reinaert naar Rome en Palestina.

Slide 24 - Tekstslide

Cuwaert de haas
  • behoort tot de adel
  • Cuwaert is angstig en volgzaam
  • Cuwaert is betrokken bij de aanklacht (Pancer) en de pelgrimstocht.

Slide 25 - Tekstslide

Waarom gebruikt Willem dieren om dit verhaal te vertellen?
A
hij geloofde niet dat mensen zo slecht waren
B
hij geloofde dat hij zo de adel niet op stang zou jagen
C
hij geloofde dat hij zo niet aansprakelijk gehouden kon worden
D
hij geloofde dat hij met dieren meer de aandacht trok

Slide 26 - Quizvraag

Van den vos Reynaerde is een ...
A
sprookje
B
parabel
C
ridderroman
D
satire

Slide 27 - Quizvraag

satire
Adel en geestelijkheid worden belachelijk gemaakt.
De adel is corrupt, inhalig en uit op winstbejag.
De geestelijkheid deugt ook niet, de pastoor is getrouwd en heeft een zoon

Maar ook de boeren en burgers worden voor schut gezet. Het gaat over list en bedrog

Slide 28 - Tekstslide

De dagingen
  1. Bruun
  2. Tibeert
  3. Grimbeert

Slide 29 - Tekstslide

Tibeert
Grimbeert

Slide 30 - Tekstslide

De rechtszitting
  • Binnenkomst Reinaert (verdediging)
  • Herhaling van de aanklachten
  • Vonnis

Slide 31 - Tekstslide

De list
  • Bekentenis van Reinaert
  • Verhaal van de schat
  • De wraak

Slide 32 - Tekstslide

De wraak
  • De moord op Cuwaert
  • Terugkeer van Belijn
  • Afloop

Slide 33 - Tekstslide

Analyse
  • Satire


  • Adel
  • Kerk
  • Dorpelingen
  • Rechtsspraak

Slide 34 - Tekstslide

Reynaert de Vos is een oud verhaal. Waar ben jij deze slimme vos al eerder tegengekomen?

Slide 35 - Open vraag