H13 Geluid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

telefoon thuis of in de kluis

Laptop op tafel 

De laptop blijft dicht tot ik aangeef wanneer het open mag

STILTE AUB

DOEL DEZE LES

HERHALING VORIGE LES

HOE BEPAAL JE DE FREQUENTIE?

WAT IS APLITUDE ?

WAT GEBEURT ER MET DE GELUIDSTERKTE BIJ MEERDERE BRONNEN

WANNEER SPREKEN WE OVER GELUIDSHINDER?

korte herhaling

De laptop mag nu open en ik noteer de aan en afwezigen terwijl je je laptop opstart.

Wat is geluid?

1. Geluid is een trilling, een golf zoals licht.
2. Geluid is energie
3. Geluid is een kracht
4. Geluid is een deeltje zoals water

Geluid is een trilling!

• Bron => veroorzaakt trilling 
• Tussenstof => waar geluid doorheen gaat
• Ontvanger => vangt de trilling op en "vertaalt" de trilling

• verplaatst zich als een golf

Wat is geen geluidsbron?

1. een boek
2. motor van een scooter
3. het aanslaan van een stemvork
4. huilende baby

Geluidsbron

Geluid ontstaat door het trillen van een geluidsbron. 

Voorbeelden?

• stembanden in je keel
• snaren van een gitaar
• conus van een luidspreker
• de motor van een scooter
• aanslaan van een stemvork

Geluid gaat sneller door....

1. gas
2. vloeistof
3. vaste stof

GELUIDSSNELHEID (tussenstof)

Wat gaat sneller?

Welk onderdeel is geen deel van het oor

1. trommelvlies
2. slakkenhuis
3. gehoorbeentjes
4. Iris

Het oor

oorschelp

trommelvlies

gehoorbeentjes

slakkenhuis

gehoorzenuw

hersenen

heeft de temperatuur invloed op de snelheid?

1. Ja
2. Nee

Geluidssnelheid

Geluidssnelheid: snelheid waarmee het geluid zich door een tussenstof verplaatst.

Geluidssnelheid door de lucht is 343 m/s (20 graden Celsius)

Wat is trillingstijd?
De tijd die nodig is voor 1 trilling

1. Waar
2. niet waar

Wat is frequentie (f)?
De frequentie is hoeveel trillingen er zijn in 1 seconde

1. Waar
2. Niet waar

Trillingen

Wat is de trillingstijd (T)?

• De trillingstijd is de tijd die nodig is voor 1 trilling

Wat is frequentie (f)?

• De frequentie is hoeveel trillingen er zijn in 1 seconde

Trillingstijd/frequentie

Trillingstijd

Frequentie

Frequentie is het aantal trillingen per seconde.

Het symbool voor frequentie is de kleine letter f. 

De frequentie wordt gemeten in hertz (Hz). 

Toonhoogte verhogen/verlagen

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verhogen:

De snaar strakker spannen.

De snaar korter maken.

De snaar dunner maken.

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verlagen:

De snaar losser spannen.

De snaar langer maken.

De snaar dikker maken.

Oefenopgave

nodig je rekenmachine 

de volgende formule uit je BINAS:  f = 1 :T

Oefenopgave

Fola sluit een toongenerator aan op een oscilloscoop. Ze stelt de oscilloscoop in op 0,5 ms/div. Dit betekent dat elk hokje 0,5 ms is.

In afbeelding 5 zie je het beeld op het oscilloscoopscherm.

a) Hoe groot is de trillingstijd in milliseconden (ms)

• Elk hokje op het scherm staat voor 0,5 ms.
  
• Een trilling is 4 hokjes = > 4 x 0,5 = 2 ms

b) Hoeveel is dat in seconden?

• Dat is 0,002 s.
  

c) Bereken de frequentie van de trilling.

Gegevens:

• T =  2 ms =0,002 s

Gevraagd:

• f = ? Hz

Formule:

• f = 1/T

Uitwerking/antwoord:

• f = 1 / 0,002 = 500 Hz

Toonhoogte verhogen/verlagen

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verhogen:

De snaar strakker spannen.

De snaar korter maken.

De snaar dunner maken.

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verlagen:

De snaar losser spannen.

De snaar langer maken.

De snaar dikker maken.

Hoe bepaal je de frequentie?

Hier gaat het om het scherm van een oscilloscoop

Wat is de frequentie?

hier zie je het scherm van een oscilloscoop

Hij staat ingesteld op 1ms/div dus 1 ms per hokje

De trilling bestaat uit 2 hokjes dus 2 x 1 ms = 2 ms = 0,002s

dus de frequentie is f = 1/T = 1/ 0,002 = 500Hz

de instelling is 1ms/div

Bepaal de frequentie

de instelling is 1ms/div

Bepaal de frequentie:

een hokje is 1 ms

1 trilling is 4 hokjes dus 4 x 1 = 4 ms= 0.004 s

de frequentie = 1/0,004 = 250 Hz

Bepaal de eerst de trillingstijd als de instelling 5ms/ div is

1. 5 sec
2. 4 x 5 ms = 20ms = 0,02s
3. 10 sec
4. 4x 5 = 20 s

Bepaal de nu de frequentie als de trillingstijd is 0,02 s

1. f= 1 /T= 1/0,02 = 50 Hz
2. f = 1 x 0,02 = 0,02 Hz

WAT IS AMPLITUDE?

Amplitude

• Het aantal golven zegt iets hoe hoog het geluid is (bs 2)
• Hoe hard het geluid is kan je zien aan de hoogte van de de golf
• Een ander woord voor de hoogte van de golf  = amplitude

De amplitude bestaat uit 2 hokjes

De instelling van de amplitude geef je aan in volt/div dus volt per hokje. In deze situatie is het 10 V/div

Dus de amplitude = 2 x 10 = dus 20 V

Hoe groot is
de amplitude
als de instelling is 4 V/div?

1. dat is 2 x 4V = 8V
2. dat is 4V
3. dat is 4/2 = 2V

geluidsterkte

WAT GEBEURT ER MET DE GELUIDSTERKTE BIJ MEERDERE BRONNEN?

Bij verdubbeling van de bronnen komt er steeds 3dB bij.

Geluidsterkte (dB)

Als een scooter is 60dB zijn 2 scooters 63 dB en 4 scooters dus 66 dB

oefenopgave

Een huilende baby produceert 55dB. Hoeveel 8 baby's?

Geluidshinder

Wanneer spreken we over geluidshinder?

Als het geluid voor jou niet aangenaam is of te hard.

Wat kan je doen om geluidshinder van en drukke snelweg te voorkomen?

Ga naar de site van Malmberg

Maak H13 par 3 en 4 af 

Als de nog niet werkt krijgen jullie een toegift

Niet vergeten volgende les toets H13. Goed oefenen met de Testjezelf en de oefentoets online.