Introductie Filosofie

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat weet je al over het vak filosofie?

Wist je ook dat ... 

• het Almere College de enige middelbare school in Dronten (en Lelystad) is waar het vak filosofie wordt gegeven?

• filosofie een vak is waar elk jaar ..... leerlingen in examen doen? 

• filosofie eigenlijk het oudste vak is dat er bestaat? 

Filosofie vroeger

• is zo'n 2500 jaar geleden ontstaan in het Oude Griekenland 
• tot die tijd werden natuurverschijnselen verklaard door mythen: verhalen over de Griekse goden
• de eerste (natuur)filosofen gingen zelf nadenken en onderzoeken

Filosofie nu

• Nog steeds stellen filosofen kritische vragen bij de wereld om ons heen

Bij welk vakkenpakket zou filosofie het beste passen?

1. Cultuur & Maatschapij
2. Natuur & Gezondheid
3. Economie & Maatschappij
4. Natuur & Techniek

Filosofie

• is een keuzevak bij alle profielen in de bovenbouw 
• 
  
• wordt afgesloten met een Centraal Examen 

Filosofie in de bovenbouw

Bij filosofie op de havo komen 3 domeinen (onderwerpen) aan bod:

1. Ethiek
2. Wijsgerige Antropologie
3. Sociale Filosofie

Vanaf 2022 gaat het Centraal Examen over Democratie. Zitten er grenzen aan de vrijheid van meningsuiting? 

Filosofie in de bovenbouw

Bij filosofie op het vwo komen 4 domeinen (onderwerpen) aan bod:

1. Ethiek
2. Wijsgerige Antropologie
3. Kennisleer
4. Wetenschapsfilosofie

Het examenonderwerp gaat tot 2024 over Het Goede Leven en de Vrije Markt. 

Stel dat een perfect rationele ezel precies in het midden van twee even lekkere balen hooi staat. Wat kiest hij dan?

Ethiek

• Bij ethiek staan morele dilemma's centraal.  
• Mag je - bijvoorbeeld - een paar mensen opofferen om een veel grotere groep mensen te redden? 
• Dit soort dilemma's denken filosofen uit in gedachte-experimenten. 
• Gedachte-experimenten zijn een soort scenario's. Daarom kom je ze veel in films tegen. 
• Je gaat ook zelf een film analyseren. 

Ethiek

• Morele dilemma's bestaan niet alleen in films. Ze komen ook voor in het echt, bijvoorbeeld in de geneeskunde. 
• Want welke keuze moet je als arts maken als je maar 1 iemand kan redden en er 2 patiënten zijn? 
• En wat dacht je van de keuzes die geprogrammeerd worden in een zelfrijdende auto? 
• Over dit soort vragen gaat ethiek. 

Heb je een lichaam of ben je een lichaam?

Antropologie

• Bij filosofische antropologie staat de mens centraal.  
• Je onderzoekt hoe ons mensbeeld door de tijd veranderd is. 
• Je leert opvattingen uit de geschiedenis van de filosofie. 
• Je vergelijkt opvattingen uit verschillende culturen. 
• Én je denkt na over wat er in de toekomst allemaal mogelijk is.

Antropologie

• Verschillen mensen van dieren? En als dat vooral is vanwege ons verstand, hoe zit het dan met computers. Kunnen die denken? 
• Over dit soort vragen gaat het bij filosofische antropologie.
• Dit onderdeel van filosofie heeft veel te maken met psychologie en speelt een grote rol bij kunstmatige intelligentie. 

Vul aan:
Alle mensen zijn sterfelijk.
Socrates is een mens.
...
...

Kennisleer

• Wat kunnen we weten? Hoe betrouwbaar zijn onze zintuigen eigenlijk? En bestaat de wereld wel echt? 
• Over dit soort vragen gaat het bij kennisleer. 
• Bij filosofie leer je op een andere manier naar de wereld kijken.
• Je leert de redeneringen van filosofen kennen en uitleggen, maar ook zelf argumenteren. 

Kennisleer

• Bij filosofie leer je kritisch én creatief denken. Dat is voor veel studies en beroepen belangrijk.
• Zo bestaan veel toelatingsexamens  uit filosofie-opgaves en bij de Nederlandse geheime dienst maken ze er zelfs kerstpuzzels van. 
• En wist je dat filosofen meeschrijven aan programma's als Zondag met Lubach of aan een rubriek als De Speld? 

Stelling:
Wetenschap is ook maar een mening

Wetenschapsfilosofie

• Van de kunstacademie tot geneeskunde en van rechten tot robotica. In bijna alle vervolgopleidingen krijg je te maken met (wetenschaps)filosofie. 
• Met filosofie in je vakkenpakket heb je dus al een voorsprong.
• Klik hier voor een voorproefje van het filosofieboek dat we op school gebruiken. 

Wetenschapsfilosofie

• Alle vakken en opleidingen komen oorspronkelijk voort uit de filosofie. Filosofie is namelijk de oudste manier van denken! 
• De hoogste titel die je kan halen aan de universiteit verwijst hier nog naar: PhD = philosophiae doctor 
• De filosofie die je op de middelbare school leert, ontstond zo'n 2500 jaar geleden in het oude Griekenland...

Wereldfilosofie

• ...maar ook op andere plekken in de wereld ontstonden filosofische tradities.
• Die verschillende tradities komen samen op Olympiades waar leerlingen van over de hele wereld filosofische essays schrijven. 
• Door met elkaar te discussiëren, je te verdiepen in andere standpunten, leer je namelijk uiteindelijk je eigen ideeën te ontwikkelen. 

Filosofie in Dronten

• ...maar ook op andere plekken in de wereld ontstonden filosofische tradities.
• De afgelopen twee jaar werd de  Essaywedstrijd door leerlingen van Copernicus gewonnen. 
  

Op welke filosoof lijk jij? 

Doe de test.

Heb je nog vragen? Stel ze hier of aan [e-mail]

0