H3 onderzoek doen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.1 Experimenteel onderzoek

3 eisen!

1. Controle - experiment

2. Eén factor (variabele) varieert 

3. De afhankelijke (wat je meet) en de onafhankelijke (wat je weet) variabelen zijn bekend. 

Hoofdstuk 3

Wetenschappelijk onderzoek

Experiment

Doel:

Causaal verband vaststellen door te laten zien dat verandering in de onafhankelijke variabele direct verantwoordelijk is voor veranderingen in afhankelijke variabele
.

--> Groeien planten sneller met muziek? 

Welke groep planten is het het controle experiment?

1. De planten met muziek
2. De planten zonder muziek

Waarom worden er 50 planten gebruikt en niet 1 plant per groep?

groeisnelheid

muziek

onafhankelijke variabele

afhankelijke variabele

Bedenk een variabele die constant gehouden is in beide groepen planten.

Onthoud:

Wat je weet: x-as

Wat je meet: y-as

Wat je weet = onafhankelijke variabele

Wat je meet = afhankelijke variabele

Wat zet je op de X-as als je de gegevens zou uitzetten in een grafiek?

1. De groeisnelheid
2. Wel/geen muziek
3. De tijd
4. Maakt niet uit

Maken 3.1
Hoe ging de verwerking van 3.1?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig

3.2 Gegevens verzamelen en vastleggen

• Beschrijvend onderzoek <---> Experimenteel onderzoek
• Kwantitatief onderzoek
• Kwalitatief onderzoek
• Vastleggen van gegevens

Experimenteel onderzoek

• Er wordt een hypothese getest door een experiment.
• Één variabele wordt veranderd en het effect daarvan wordt gemeten.
• Conclusie wordt getrokken uit waarnemingen (resultaten)

 Beschrijvend onderzoek

• Registreren van waarnemingen, zonder te variëren met een onafhankelijke variabele.
• Hieruit probeer je een algemene regel te vinden

Kwalitatief onderzoek:

• Het resultaat hiervan is alleen een uitspraak.
  
• Bijv. vloeibaar water kan verdampen of bevriezen.

Kwantitatief onderzoek:

• Resultaten worden in getallen uitgedrukt.
• Bijv. kokend water verdampt 108x zo snel als water van 20 graden.

Gemiddeld scoren 2e klas leerlingen tijdens een proefwerk 0,3 punten hoger dan 1e klas leerlingen.

1. Kwalitatief
2. Kwantitatief

Bevat een aardappel de voedingsstof zetmeel?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Welke planten komen voor in het natuurgebied 'de Veldkamp' langs de Regge?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Hoeveel planten per soort komen voor in het natuurgebied 'de Veldkamp' langs de Regge?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Verwerken 3.2

Maak de basisopgaven

Wat is het effect van temperatuur op het % ontkieming van tuinkerszaden?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

3.3 gegevens presenteren

Diagrammen

Soorten grafieken

• lijndiagram
• staafdiagram
• histogram
• cirkeldiagram
• strooidiagram 
• stapeldiagram

Maak in je schrift een tekening van elk type grafiek. 

Wat hoort bij elkaar?

Verband tussen een afhankelijke en onafhankelijke variabele als beide variabelen een coninue reeks getallen zijn.

Bij geen continue reeks van de onafhankelijke variabele gebruik je deze grafiek. 

Deze gebruik je om de aantallen of percentages van de onafhankelijke variabele per groep weer te geven.

Als je twee metingen aan 1 object doet, waarbij geen sprake is van een afhankelijke en onafhankelijke variabele.

Staafdiagram

histogram

Strooidiagram

Lijndiagram

Dit histogram heeft de normale verdeling en de "breedte" daarvan blijkt makkelijk te beschrijven met de standaarddeviatie.

De standaardafwijking wordt veel gebruikt bij normale verdelingen:

Veel metingen zijn ongeveer gelijk aan het gemiddelde en steeds minder metingen zitten verder van het midden af.

Gemiddelde/ Mediaan /Modus

‘Een centrummaat zegt iets over het centrum/midden van een aantal gegevens’

Spreidingsbreedte / Standaarddeviatie / Variatiecoëfficiënt

‘Een spreidingsmaat zegt iets over de opbouw van gegevens rond het centrum’  

Spreidingsstreepjes

Kunnen verschillende dingen aangeven:

- standaarddeviatie

- minimale en maximale waarde

- meetonnauwkeurigheid 

3.4 wetenschappelijk onderzoek

Betrouwbaar: 

- herhaalbaarheid (dus een goede methodebeschrijving)

- volgt de stappen van natuurwetenschappelijk onderzoek

- collegiale toetsing (controle door vakgenoten)

3.4 wetenschappelijk onderzoek

Valide: 

- alleen de factor die je onderzoekt is van invloed op het resultaat.

- je meet wat je wilt meten 

valide vs betrouwbaar

Wanneer is een onderzoek valide?

1. Als het onderzoek betrouwbaar is
2. Als het onderzoek bij herhaling hetzelfde resultaat oplevert
3. Als de onderzoeksmethode geschikt is geweest om antwoord te krijgen op je vraag
4. Als de resultaten overeenkomen met de hypothese

Wanneer is een onderzoek betrouwbaar?

1. Als het onderzoek valide is
2. Als het onderzoek bij herhaling hetzelfde resultaat oplevert
3. Als de onderzoeksmethode geschikt is geweest om antwoord te krijgen op je vraag
4. Als de resultaten overeenkomen met de hypothese

Enquete over afval op straat in de binnenstad aan winkelend publiek. Vraag: gooit u weleens rommel op straat? Iedereen zegt nee..
Eind van de middag ligt de winkelstraat vol met blikjes, kauwgom, servetjes.

1. Betrouwbaar en valide
2. Niet betrouwbaar, valide
3. Betrouwbaar, niet valide
4. Niet betrouwbaar, niet valide

Als er geen controlegroep is, is het onderzoek niet

1. valide
2. betrouwbaar
3. nauwkeurig
4. representatief

De controlegroep is niet vergelijkbaar met de onderzoeksgroep. Het onderzoek is dus niet

1. valide
2. betrouwbaar
3. nauwkeurig
4. representatief

Ik ga een half uur naar de supermarkt om te onderzoeken of wasmiddel aanbiedingen werken. Ik observeer 2 personen die het wasmiddel in de aanbieding kopen, en 2 die een ander wasmiddel kopen. Hieruit trek ik de conclusie dat het niet uitmaakt. Dit onderzoek is:

1. betrouwbaar en valide
2. betrouwbaar maar niet valide
3. niet valide en niet betrouwbaar
4. wel valide maar niet betrouwbaar

Fraude

Wat is de juiste volgorde van wetenschappelijk onderzoek doen?

1. onderzoeksvraag - hypothese - materialen en methode - resultaten - conclusie - discussie
2. hypothese - onderzoeksvraag - materialen en methode - resultaten - conclusie - discussie
3. onderzoeksvraag - hypothese - materialen en methode - resultaten discussie - conclusie
4. onderzoeksvraag - materiaal en methode - resultaten - hypothese - conclusie - discussie

Verwerken 3.3 en 3.4

Practicum

-Vorm cellen 

Celwand is poreus -->

Zoutoplossing gaat  dus

door de celwand. Als vacuole 

krimpt, laat celmembraan 

los van de celwand

Vacuole

Cytoplasma

Zoutoplossing

Celwand 

Stel ik wil weten hoeveel een gemiddelde pinda weegt. Ik weeg 5 pinda's en neem het gemiddelde.

1. Niet valide en niet betrouwbaar
2. Wel valide maar niet betrouwbaar
3. Niet valide maar wel betrouwbaar
4. Wel valide en wel betrouwbaar