12.3 Soorten veranderen (2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

12.3 Soorten veranderen

Programma van de les

Herhaling 12.3

Vervolg pargaraaf 12.3

Zelfstandig aan de slag

Wat is evolutie?

Kleine verschillen tussen organismen van dezelfde soort

Het proces waarbij niet alle organismen van dezelfde soort hetzelfde aantal nakomelingen krijgt.

De overeenkomst in DNA en uiterlijk van verschillende organismen.

Verwantschap

Variatie

Selectie

Homologe organen hebben een overeenkomstige grondvorm door

1. overeenkomst in functie
2. genetische variatie
3. door verwantschap
4. genetic drift

Natuurlijke selectie

Kunstmatige selectie

Kunstmatige selectie

Struggle for life

Struggle for life

Struggle for life

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

De witte, grijze en zwarte berkenspanners (soort vlinder) zijn dezelfde soort. Hoe heet dit verschil in kleur binnen een soort?

1. Natuurlijke selectie
2. Survival of the fittest
3. Struggle for life
4. Variatie

Zelfde soort?
Verwantschap?

1. Zelfde soort & wel verwantschap
2. Zelfde soort & geen verwantschap
3. niet dezelfde soort & wel verwantschap
4. Niet dezelfde soort & geen verwantschap

Doel van de les

De leerlingen weten hoe lang er al leven is op aarde.

De leerlingen kunnen benoemen waaraan je kunt zien dat soorten aan elkaar verwant zijn. 

De leerlingen kunnen oorzaken benoemen waardoor soorten veranderen.

De leerlingen kunnen uitleggen hoe nieuwe soorten ontstaan.

Evolutie = de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen

Aflezen tijdslijn: 

• Cyanobacteriën / blauwalgen (voorouders planten)
• Productie O2.
• Water organismen (planten/ongewervelde dieren) ontstaan.
• O2 + Uv-straling vormde ozonlaag. Zie Bron 2 paragraaf 12.3 KK
• Leven op land kan ontstaan. (400 miljoen jaar geleden, eerst ongewervelden, daarna gewervelden).

Verwantschap: gemeenschappelijke voorouder.

Rudimentaire organen

• Organen aanwezig die geen
   functie meer hebben (of waarvan
   de functie niet bekend is).
  
  
• Vaak verschrompeld of 
   geminimaliseerd.

• Dit zijn rudimentaire organen.
  

Homologe organen: Dezelfde bouw (organen), maar een andere functie. 

Soorten

Onstaan nieuwe soorten:

• Mutatie / geslachtelijke   
    voortplanting,
  
• Natuurlijke selectie,
• (kunstmatige selectie),
• Isolatie.

Selectie 

Kunstmatige selectie:

door de mens 

Natuurlijke selectie

Selectie:

1. Strijd om het leven door concurrentie tussen soortgenoten (struggle for life).

2. De best aangepaste organismen overleven (survival of the fittest).

Seksuele Selectie

Zelfstandig aan de slag

Maak paragraaf 12.3

Kijk paragraaf 12.3 na