2.2 Steden onder de loep

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Beschrijving van de openingsfoto

Miljoenenstad in de jungle

Manaus lijkt op een grote stad zoals je die overal ter wereld kunt vinden. Maar de ligging van Manaus is heel bijzonder. De stad ligt midden in het oerwoud en is alleen per boot of vliegtuig te bereiken. Daar waar de Rio Negro in de Amazone stroomt, wonen maar liefst 2,5 miljoen mensen. Het wemelt er van de grote ondernemingen als Panasonic, Microsoft, LG, Pionier en Coca Cola. Eindproducten als motoren en elektronische apparatuur worden vanuit deze metropool in het oerwoud met containerschepen helemaal naar Zuidoost-Brazilië vervoerd.

bbb

• Nummer 4 grootste stad
  van Brazilië
  
  
• Driehoek met Sao Paulo
  en Rio de Janeiro 

 Belo Horizonte

Beschrijving van de openingsfoto

Miljoenenstad in de jungle

Manaus lijkt op een grote stad zoals je die overal ter wereld kunt vinden. Maar de ligging van Manaus is heel bijzonder. De stad ligt midden in het oerwoud en is alleen per boot of vliegtuig te bereiken. Daar waar de Rio Negro in de Amazone stroomt, wonen maar liefst 2,5 miljoen mensen. Het wemelt er van de grote ondernemingen als Panasonic, Microsoft, LG, Pionier en Coca Cola. Eindproducten als motoren en elektronische apparatuur worden vanuit deze metropool in het oerwoud met containerschepen helemaal naar Zuidoost-Brazilië vervoerd.

2.2 Steden onder de loep

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• beschrijven hoe de tegenstellingen tussen arm en rijk in Brazilië zichtbaar zijn in de megasteden.
  
  
• uitleggen hoe deze tegenstellingen zijn ontstaan en je mening geven over hoe ze opgelost kunnen worden. 

Programma

1. Terugblik 2.1
   
   
2.  20 minuten uitleg
   
   
3. Documentaire bekijken en bespreken

Wat weet je nog van de vorige les?

Hoeveel procent van de Brazilianen woont in steden?

1. 25%
2. 55%
3. 76%
4. 90%

Welke definitie hoort hierbij: aandeel van de stedelijke bevolking in de totale bevolking.

1. Verstedelijkingstempo
2. Verstedelijkingsgraad
3. Re-urbanisatie
4. Suburbanisatie

Omschrijf en verklaar de bevolkingsspreiding in Brazilië. Gebruik de bron

Waarom is vanaf 1950 het aandeel van de stedelijke bevolking hard gaan groeien?

1. Door armoede op het platteland
2. Door armoede in de stad
3. Door het kolonialisme
4. Door een hoog vruchtbaarheidscijfer

In grote miljoenensteden zoals Rio de Janeiro en Sao Paulo ontstonden problemen door de overbevolking.
Noem minimaal 1 probleem.

2.2 Steden onder de loep

Pak je aantekeningen schrift erbij

Verschillende wijken

Verschillende wijken in stad

- Schematische opbouw van steden in Brazilië, 1970 en 2010.

Verschillende wijken in stad

Wat valt op:

• Vroeger lagen de favela's aan de rand van de stad. 
• De stad is er verder omheen gegroeid 
• Nu: 

gefragmenteerd beeld

favela's en gated communities naast elkaar. 

Gated communities

Drie soorten:

• midden in stad, rijke middenklasse
  relatief klein, weinig eigen voorzieningen
  
• suburbs, rijkere mensen,
  ruime woningen, eigen voorzieningen 
• nieuwbouwprojecten, allerrijksten,
  alles is er: bioscoop, sport, winkels. 

Slums (krottenwijken)

Definitie krottenwijk:

• huizen niet bestand tegen extreem weer
• in één woonruimte leven meer dan drie personen
• bewoners hebben geen toegang tot schoon drinkwater
• saintaire voorzieningen zoals toiletten zijn onvoldoende
• het bezit van woningen is niet wettelijk beschermd 

Slums (krottenwijken)

Twee soorten:

• Favela's 
  
  
  
  
• Corticos 

• illegaal gebouwd
• chaotisch 
• plek is eigenlijk niet geschikt (berghelling)
• geen/nauwelijks  stedelijke/sociale voorzieningen

• 1 of meerdere gebouwen 
• vervallen huizen waar migranten intrekken 
• illegaal onderverhuurd 

documentaire: kijkvragen

Wel verwacht	Niet verwacht
...	...

1) Wat zie je tijdens de docu in de wijk dat je had verwacht, en niet had verwacht te zien?

2) Waarom protesteren mensen tegen de politie?

3) Wat zou de regering volgens jou moeten doen om het (drugs)geweld in de wijk op te lossen?

www.2doc.nl

Nabespreking: 

Slums (krottenwijken)

Definitie krottenwijk:

• huizen niet bestand tegen extreem weer
• in één woonruimte leven meer dan drie personen
• bewoners hebben geen toegang tot schoon drinkwater
• saintaire voorzieningen zoals toiletten zijn onvoldoende
• het bezit van woningen is niet wettelijk beschermd 

Is de wijk waar de docu zich afspeelt volgens de definitie een krottenwijk? Geef voorbeelden die je hebt gezien.

Verbetering

Hoe kan de overheid de leefbaarheid in de favela's verbeteren?

• geweld
• drugsgebruik
• armoede
• slechte voorzieningen
• ... 

Wat neem je mee van deze film?

Opdracht: Schrijf 1t/m 14 in je schrift en de correcte woorden erachter. 

In Brazilië woont een groep arme mensen in 1 en 2. 
Het aandeel mensen dat in Rio de Janeiro in sloppenwijken woont, is 3. 
Ze liggen op de meeste 4 plekken van de stad.

In de corticos is sprake van uitbuiting.
De 5 vragen voor zeer kleine 6 wooneenheden geld.    
De krottenwijken worden door de bewoners 7.  De overheid legt 8 aan.
De rijke woonwijke, de 9, liggen op verschillende plekken in de stad.

Soms zijn het 10, soms vind je ze aan de 11, en de grote complexen liggen 12. 
Zo ontstaat een 13 of 14 indeling van de stad.  

 

corticos - eigenaren - favela's - fragmentarische - gated community's - 
ongunstige - opgeknapt - rand van de stad - toegenomen - verbrokkeling -  
verwaarloosde - ver buiten de stad - voorzieningen - woontorens  

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

verstedelijkingsgraad

bevolkingsspreiding 

grootgrondbezitters

bevolkingsdruk

infrastructuur

stedelijk netwerk

favela

gated community

ruimtelijke geleding

regionale ongelijkheid

Tot maandag!

Beschrijving van de openingsfoto

Miljoenenstad in de jungle

Manaus lijkt op een grote stad zoals je die overal ter wereld kunt vinden. Maar de ligging van Manaus is heel bijzonder. De stad ligt midden in het oerwoud en is alleen per boot of vliegtuig te bereiken. Daar waar de Rio Negro in de Amazone stroomt, wonen maar liefst 2,5 miljoen mensen. Het wemelt er van de grote ondernemingen als Panasonic, Microsoft, LG, Pionier en Coca Cola. Eindproducten als motoren en elektronische apparatuur worden vanuit deze metropool in het oerwoud met containerschepen helemaal naar Zuidoost-Brazilië vervoerd.