Zorgtechnisch handelen: Psychofarmaca

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

 Psychofarmaca

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat psychofarmaca betekent,
• Wanneer psychofarmaca wordt toegediend
• Wat de (bij)werkingen hiervan kunnen zijn

Wat vond je interessant?

Psychofarmaca

Officiële naam voor medicijnen die inwerken op de psyche.

Het beïnvloed denken, voelen en handelen. 
Medicatiegebruik kan de omgang met je cliënt anders maken,
wees hier alert op.

Voorschrift van arts of psychiater.

Hoofdgroepen

• Kalmerende medicijnen
• Stimulerende medicijnen
• Medicijnen die de stemming beïnvloeden
• Antipsychotische medicijnen

Nadelen medicatie

Voorbeelden van algemene nadelen zijn:

• Bijwerkingen
  
• Afhankelijkheid
  
• Ontwenningsverschijnselen
  
• Tolerantie (steeds hogere dosering voor zelfde effect)
• Interactie (wisselwerking met andere medicijnen/middelen)

Kalmerende medicijnen worden voorgeschreven bij:

• Angststoornissen
• Slaapstoornissen
• Verminderen angstgevoelens en helpen met in- en         doorslapen.
• De officiële naam hiervan is "benzodiazepines".

Stimulerende middelen

Stimulerende middelen worden voorgeschreven bij:

• ADHD
• Narcolepsie.
  
  

Het meest gegeven middel is methylfenidaat, de werkzame stof in onder andere Ritalin, Medikinet en Concerta.
Stimulantia worden in tabletvorm gegeven.

Werking stimulerende middelen

• Het middel werkt in het op centrale zenuwstelsel. Bij mensen met narcolepsie voorkomt dit slaapaanvallen en worden ze alerter.
  
  
  
• Bij mensen met ADHD werkt dit middel ook in op het centrale zenuwstelsel, maar vermindert daardoor juist de prikkelgevoeligheid en remt het impulsen waardoor de cliënt zich beter kan focussen.
  
  
• Als iemand met ADHD al rustig is en dan een stimulant krijgt kan dit wel leiden tot onrust/slapeloosheid. Geef dit middel daarom niet in de avond.

Gevolgen van stimulerende middelen

Stimulantie hebben interacties met andere stoffen zoals:

• Alcohol
• Antipsychotica
• Antidepressiva
• Middelen tegen hoge bloeddruk

 Medicijnen die de stemming beïnvloeden

Er zijn twee groepen middelen met een effect op de stemming:

• Antidepressiva
• Stemmingsstabilisatoren.

Antidepressiva

• Depressie
• Angststoornissen
• Bipolaire stemmingsstoornis

Antidepressiva

SSRI's worden het meest gebruikt, omdat zij de minste bijwerkingen geven.
Ze werken op de neurotransmitter serotonine.
Voorbeelden zijn: Fluoxetine (Prozac®), Paroxetine (Seroxat®) en Sertraline (Zoloft®).

SSRI's: De selectieve serotonine-heropnameremmers
(Engels: selective serotonin reuptake inhibitors.

Antipsychotische medicijnen

Iemand die psychotisch is, verliest het contact met de realiteit. De gedachten gaan heel snel en zijn soms niet te volgen. Dit maakt het heel lastig om contact te maken met de persoon. Daarom wordt eerst de psychose behandeld met antipsychotica. Daarna is andere begeleiding of behandeling mogelijk.

Antipsychotica

Antipsychotica onderdrukken de symptomen van een psychose. Soms worden ze als tablet verstrekt, en dan is het belangrijk om het middel elke dag volgens voorschrift in te nemen.
Soms worden ze ook als 'depot' gegeven: door middel van een maandelijkse injectie.

Medicatie-ontrouw

Maar liefst 85% van de cliënten neemt medicatie niet altijd zoals is voorgeschreven. Vooral binnen de ggz, de huisartspraktijk en de thuiszorg is dit een probleem.

• Medicatie wordt niet op tijd genomen of helemaal vergeten.
• De cliënt is het overzicht kwijt en/of haalt medicatie niet op tijd op.
• De cliënt zegt dat medicatie niet helpt.
• De cliënt laat op een andere manier weerstand zien.

www.vilans.nl

Aan de slag

Thema 20: medicatie bij psychische stoornissen

Mensen: Opdracht 3-4-5-6-7-8-9-10-11

Maak een mindmap van de werking van psychoactieve stoffen

Gebruik thema 20.1 Mensen psychoactieve stoffen

Nabespreken opdrachten

Rollenspel en/of casus

Mensen Thema 20 opdracht 13 en/of 17

Oefenen rollenspel ter voorbereiding op het examen.

Afronding

Kun je de lesdoelen beantwoorden?

Wat vonden jullie van de les?