BVJ 7.6/ 6.6 Water (bodem en afval)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema 7 Duurzaam leven

GT 7.6 Water

B 6.6 Water (bodem en afval)

Wat gaan we doen vandaag:

Lesdoelen 'Water'

Theorie 'Water'

Aan de slag

Afsluiten

Leerdoelen

GT: 

• Je kunt omschrijven wat vermesting is en oorzaken en gevolgen van vermesting noemen
• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd

B:

• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noeme

Lesdoelen 

7.6.1 Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd.

7.6.2 Je kunt een aantal vormen van bodemvervuiling noemen.

7.6.3 Je kunt een aantal methoden van afvalverwerking noemen.

§ 7.6 Water, bodem en afval

De lucht, het water en de bodem kunnen vervuild raken met schadelijke of giftige stoffen. Ook afval is een vorm van vervuiling. Voor mensen, dieren en planten is het van levensbelang dat het milieu schoon blijft.

Chemische afvalstoffen:

Zware metalen zoals cadmium, kwik, lood en zink, vooral uit landbouw en industrie

Huishoudens: terpentine/medicijnen.

In kleine hoeveelheden al giftig. Hoopt op in voedselketens.

Organismes kunnen het niet afbreken. Ook reducenten gaan dood.

Water

Oppervlaktewater:

• water in rivieren, kanalen, meren en de zeeën

Grondwater:

• water dat zich in de grond bevind

Verontreinigd grondwater is schadelijk voor mensen en dieren.

Je kunt het niet gebruiken als drinkwater of om te zwemmen of te vissen.

De verontreiniging komt in de voedselketen terecht.

• dode planten en dieren (organische energierijke resten) verontreinigen van nature het water
• Reducenten breken ze af, ze gebruiken zuurstof, er ontstaan koolstofdioxide en mineralen
• Planten nemen koolstofioxide en mineralen op en produceren daarbij weer zuurstof en voedingsstoffen
• zo reinigt het oppervlakte water zichzelf van de energierijke stoffen

Zelfreinigend vermogen van water

Vermesting

Door gebruik van kunstmest in de landbouw>

veel stikstofhoudende mineralen (b.v. nitraat) en fosfaat in de grond >

via het grondwater in het oppervlaktewater

Toename van mineralen in het water=

Vermesting

Toename van mineralen in grondwater ontstaat ook door industrie, rioolwater en verzuring

Door vermesting gaan sommige algen en planten explosief groeien= waterbloei

Zij verdringen andere soorten en de biodiversiteit neemt af.

Als de planten afsterven komen er heel veel reducenten om ze af te breken. Die hebben heel veel zuurstof nodig.

Door zuurstofgebrek gaan veel waterdieren dood en komen er nog meer energierijke stoffen in het water die afgebroken moeten worden.

Er ontstaat stinkend water waarin vrijwel geen leven meer voorkomt.

Waterbloei

Chemische afvalstoffen

Zware metalen zoals cadmium, kwik, lood en zink, vooral uit landbouw en industrie

Huishoudens: terpentine/medicijnen.

In kleine hoeveelheden al giftig. 

Organismes kunnen het niet afbreken. 

Hoopt op in voedselketens (bio accumulatie).

Ook reducenten gaan dood.

Plastic soep

Plastic

Straatafval waait en drijft naar rivieren, meren en zeeen.

Soms resten van chemisch afval er in.

Het plastic valt uit elkaar in heel kleine deeltjes (microplastic)

Plastic soep: microdeeltjes plastic die bij elkaar drijven in de oceanen.

Dieren eten het waardoor het in de voedselketen terecht komt

Er zijn veel initiatieven om het te verwijderen.

The Ocean Clean up komt uit Nederland.

Ocean Cleanup

Great Pacific Garbage Patch

Ziekteververwekkers:

Als water niet schoon is, kun je er ziek van worden. 

Vooral in arme landen is geen schoon drinkwater en/of goede sanitaire voorzieningen, zoals waterleidingen of rioleringen.

In Nederland maken waterleidingbedrijven drinkwater van oppervlaktewater of grondwater. Het water wordt gezuivert  en naar verbruikers vervoert.

Gebruikt water wordt afgevoerd via de riolering.

Waterzuivering 

rioolwaterzuivering 

• grote stukken afval gefilterd met een rooster
  
• langzaam stromen, kleine deeltjes zinken 
• biologisch afbreekbaar stoffen door reducenten afgebroken
• chemische zuivering met ozon, uv-straling en actieve koolstof
• het achtergebleven rioolslib wordt gedroogd voor biomassacentrales

Waterzuivering

Aan de slag

Leerdoelen

GT: 

• Je kunt omschrijven wat vermesting is en oorzaken en gevolgen van vermesting noemen
• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noemen en je weet hoe rioolwater wordt gezuiverd

B:

• Je kunt een aantal vormen van watervervuiling noeme

Afsluiten

Hoe ging de les

Huiswerk voor volgende week is 'Water, bodem en afval'

Morgen 'bodem en afval'

Volgende week: Herhalen en toets!

§ 7.6 Water, bodem en afval

Stikstof zit veel in mest.

Verzuring: vervuilende stoffen komen in aanraking met vocht in lucht of grond. Hierdoor ontstaan zure stoffen. Deze zuren tasten de gezondheid van planten en dieren aan.

Vermesting: door mest in het water gaan algen en planten explosief groeien. Als ze afsterven komen er te veel bacteriën in het water die alle zuurstof gebruiken. Hierdoor kan alle onderwaterleven afsterven.

§ 7.6 Water, bodem en afval

Bodem:

De bodem moet schoon blijven, anders nemen planten de giftige stoffen op. Zo komen die giftige stoffen dan in een voedselketen.

Zeer vervuilde bodem moet schoongemaakt worden = bodemsanering

Door afval juist in te zamelen vervuilt het de bodem niet.

§ 7.6 Water, bodem en afval

Soorten afval en  methoden om afval te verwerken:

1. Recycling = opnieuw gebruiken (papier, plastic, glas, blik), hierdoor zijn er minder grondstoffen nodig
2. Gft composteren (omzetten in voedingsstoffen door reducenten)
3. Restafval verbranden, warmte om electriciteit op te wekken, as voor wegenbouw
4. Kca bewaren en naar de milieustraat brengen (batterijen, verf)
5. Storten: voordelen: gemakkelijk en goedkoop                                                                                                                       nadelen:    stank, ongedierte en schadelijke stoffen in bodem

milieustraat: bouwafval, kca, grof tuinafval, oud ijzer, oude meubels etc.

§ 7.6 Water, bodem en afval

Zelf aan de slag: 

Maken 6.6/7.6

Herhaling:

Groen afval

plastic afval

Klein chemisch Afval

Glas afval

rest afval

Soorten afval

Welke tip hoort er NIET bij om de afvalafdruk te verkleinen.

1. Koop tweedehands of ruil spullen met vrienden.
2. het scheiden van afval en minder weg te gooien.
3. Neem geen plastic tassen aan, maar neem je eigen tas mee voor je gaat shoppen.
4. zorg dat je al je afval samen verzameld, zodat je niet nog een bak nodig hebt.

Welk afval mag bij het composteerbare afval?

1. Schillen van groente
2. Plastic flessen
3. Kartonnen dozen
4. Glas

Het composteerbare afval, zoals schillen, groenteafval, etensresten en koffiedrab, noemen we ook wel organisch afval. 

Welk afval valt onder chemisch afval?

1. Leeg verfblik met uitgeharde verfresten
2. Afplaktape
3. Poetsdoek met niet uitgeharde verfresten
4. Stofmasker

Afval in aparte afvalbakken doen noem je..

1. anders weggooien
2. sorteren
3. salto gooien
4. scheiden

Schuif de foto's naar het juiste soort afval.

natuurlijk afval

Niet-natuurlijk afval

Wat gebeurt er in een waterzuiveringsfabriek?

1. Daar wordt drinkwater gemaakt
2. Daar wordt water uit het riool schoongemaakt
3. Daar wordt limonade gemaakt
4. Daar wordt les gegeven

Afval dat door bacteriën en schimmels kan worden afgebroken, is ..........afval.

1. biologisch afbreekbaar afval
2. niet biologisch afbreekbaar afval

Wat is plasticsoep?

1. Soep gemaakt van plastic
2. Soep met plastic balletjes
3. Een plek in de oceaan waar veel plastic drijft.
4. Een oceaan van soep