Samenvatting /Resumen Unidad 5 y 6

• Spaans
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

(ree- soe-men) (= samenvatting)

5+6

Capítulos

PW Unidad 5 & 6

WAT MOET JE KENNEN?

Voca Unidad 5: 81-90 NL-SP

Voca Unidad 6:  1-90 NL-SP

Hay - Ser - Estar (vervoeg en verschil toepassen)

Llamarse (en andere wederkerende ww op SE: me,te SE , nos os ,SE)

Regelmatige ww

Onregelmatige ww (tener, querer, venir cerrar, jugar, dormir, hacer, ir)

Perfecto (regelmatig + onregelmatig)

Imperativo (gebiedende wijs)

Gustar  (me, te, LE, nos ,os LES)

Voorzetsels

Lees + luister opdracht BRENG OORTJES MEE!!!!!!

Vocabulario

Voca Unidad 5 80-90 NL-SP

Voca Unidad 6 1-90 NL-SP

HAY ESTAR SER

Hay/estar/ser (zijn)

Bij 'zijn' altijd de top 3 volgen:

1. Hay (staat er letterlijk 'er is' of 'er zijn' in de zin?)

2. Estar (kun je 'zijn' vervangen door 'zich bevinden'?)

3. Ser (in de overige gevallen). 

Let op: je kunt je ook in een tijdelijke emotionele staat bevinden. Bijv. verdrietig, boos, verliefd etc. Ook dan gebruik je 'estar'.

HAY

Betekenis: er is/ er zijn 

(of in een vraagzin: zijn er/ is er)

Heeft maar 1 vervoeging: Hay

Gebruik:

- hoeveelheden (mucho/a, poco/a, demasiado/a, etc)

- onbepaalde lidwoorden (un, una, unos, unas).

Estar

Estar wordt gebruikt bij plaatsbepaalingen. Zodra je het werkwoord 'zijn' kan vervangen door 'bevinden' dan weet je dat je estar moet gebrijken.

Bijv. ik ben op school - ik bevind mij op school.

Let op: dit werkwoord draagt accentjes ;)

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Oefen HIER met het werkwoord

Ser

Ser wordt gebruikt bij vaste eigenschappen. 

Bijv. Ik ben blond, jij bent Nederlander of zij heet Daphne. Zij zijn politieagenten

Er wordt van uitgegaan dat dit eigenschappen zijn die eigenlijk niet kunnen veranderen. 

Oefening 1

Oefening 2

Oefening 3

Oefen HIER met het werkwoord

WEDERKERENDE WERKWOORDEN 

VERVOEGEN

yo

tú

él / ella /usted

nosotros/ nosotras

vosotros/ vosotras

ellos/ellas / ustedes

me    llamo   (ik heet)

te      llamas ( jij heet)

se     llama   (hij/ zij/ u heet) 

nos   llamamos (wij heten)

os     llamáis (jullie heten)

se     llaman (zij heten)

        Llamarse = heten

Bij de vervoeging mag je

 me, te, se, nos, os, se, NOOIT weglaten!

Pas deze regel ook op andere 

-SE ww toe!

Wederkerende ww: zoals llamarse

Het werkwoord 'llamarse' is een wederkerend werkwoord. 

Zo een ww kun je herkennen aan de 'SE' achter het woord. Denk hierbij aan het NL - ik was mij, jij wast jou, etc.

'SE' haal je van het ww af en plaats je helemaal naar voren en zet je in de persoon waarin je wil praten. Vervolgens ga je de stam maken door ar/er/ir van het woord af te halen. Het enige wat je dan nog hoeft te doen is het ww in de juiste persoon te zetten door er de juiste uitgang aan vast te plakken.

Opdracht 1 Invulopdr - met ww peinarse (zelfde vervoegingen als bij llamarse)

Opdracht 2

Opdracht 3 Zoek de uitdaging en leer meer over wederkerende werkwoorden!!

REGELMATIGE WERKWOORDEN VERVOEGEN

Persoonsvormen: Ezelsbruggetjes

• Tú y yo= Jij + ik = wij = nosotros*
• Juan y tú= andere persoon + jij = jullie = vosotros*
• María y Pedro= hij + zij = zij (mv) = ellos
• Adela y Laura= zij + zij = ellas*
• Juan, señor Rivera= hij = él, óf:  u= usted  
• Señora Martínez= zij = ella,  óf:  u= usted

• La ciudad (en andere objecten)= het= dan óók de 3e persoon enkelvoud van het werkwoord gebruiken.

*) Gaat het alleen over vrouwelijke personen in meervoud? Dan gebruik je: nosotras, vosotras, ellas.

Regels regelmatige ww AR, ER, IR:

• Bij ww op -AR (ER of IR) haal je  de -AR (ER of IR) van het werkwoord af , zodat de stam overblijft: 

   bv HABLAR > HABL, COMER > COM,  VIVIR > VIV.

• Daarachter zet je dan de vervoeging van de persoonsvorm bij. Dus bij Yo  > O, bij Tú > -AS of ES,  bij él/ella usted > -A, E  etcetera.  

Regels regelmatige ww AR, ER, IR:

• Bij ww op -AR zit in de vervoeging altijd een A behalve bij YO
• Bij ww op -ER zit in de vervoeging altijd een E behalve bij YO
• Bij ww op -IR zit in de vervoeging ook een E, behalve  bij nosotros (escrib)imos) en vosotros (escrib(ís) 

   én natuurlijk bij YO
Het accent bij de vervoeging van vosotros staat :

• op de A (-ar) >> Habláis
• op de E (-er) >> Coméis
• op de I (-ir) >> vivís

Regelmatige werkwoorden

                                                    - AR                                       -ER                                   -IR

                                                  bailar                                     comer                             vivir

(yo)                                          bailo                                       como                              vivo

(tú)                                           bailas                                    comes                            vives

(él, ella, usted, ..)                baila                                      come                               vive

(nosotros/-as)                     bailamos                            comemos                     vivimos

(vosotros/-as)                     bailáis                                  coméis                           vivís

(ellos, ellas, ustedes, ..)   bailan                                   comen                           viven

Verbos -AR-ER -IR

Regelmatige werkwoorden eindigend op -AR , -IR , -ER

Weet je de regel nog?

Regelmatige ww op -ar

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen. 

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Regelmatige ww op -er

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen.

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Regelmatige ww op -ir

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen.

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3 (ww -er/-ir)

ONREGELMATIGE WERKWOORDEN 

VERVOEGEN

 (tener, querer, venir cerrar, jugar, dormir, hacer, ir)

Cerrar

Ken je al

Nieuw

Venir =komen <IE	Cerrar = sluiten <IE	Jugar = spelen <UE	Dormir = slapen <UE	Hacer = doen/ maken	Ir = gaan
Ven g o	C ie rro	J ue go	D ue rmo	Hago	Voy
V ie nes	C ie rras	J ue gas	D ue rmes	Haces	Vas
V ie ne	C ie rra	J ue ga	D ue rme	Hace	Va
Venimos	Cerramos	Jugamos	Dormimos	Hacemos	Vamos
Venís	Cerráis	Jugáis	Dormís	Hacéis	Vais
V ie nen	C ie rran	J ue gan	D ue rmen	Hacen	Van

Oefen ook deze werkwoorden in Verbuga of met Quizlet

Verbuga Spaans

Venir

Cerrar

Jugar

Dormir

Hacer

Ir

Tener

Ser

Querer

PRETÉRITO PERFECTO

het voltooid deelwoord

-AR ->ADO            -ER/-IR -> IDO

Perfecto (uitzonderingen)

romper    --> roto

abrir        --> abierto

escribir    --> escrito

poner      --> puesto

ver           --> visto

decir        --> dicho

volver      --> vuelto

hacer       --> hecho

freír         --> frito

morir       --> muerto

ser           --> sido

ir              --> ido

Perfecto

Gaat ALTIJD samen met het hulpwerkwoord HABER en kan dus nooit alleen staan!!!! 

vb. HE hablado, HAS hablado, HA hablado, etc.

Als het ww 2 klinkers naast elkaar heeft, dan komt er een accentje op de í bij ído:

vb. LEER - leído, TRAER - traído

Bij wederkerende ww komt het wederkerende deel vooraan het werkwoord te staan!!  >> vb. Ducharse - Me he duchado

Klik HIER om extra te oefenen met de perfecto!

IMPERATIVO

(de gebiedende wijs)

Imperativo

= gebiedende wijs

Wordt gebruikt om instructies of bevelen te geven. 

Lees! Praat! Huil! Lach!

--> Wordt alleen gebruikt in de 2e persoon enkelvoud (tú).

Jij persoon - (min) de letter 's'

Praten = hablar

Jij praat = hablas

Praat! = ¡habla!

Praat langzamer = ¡Habla despacio!

Leesteksten / luisterteksten / herkenning van werkwoorden + vervoegingen kunnen toepassen

REGELMATIG

ONREGELMATIG

GUSTAR

(leuk vinden, lekker vinden)

Gustar

Gustar = houden van/ leuk vinden/ lekker vinden

Er zijn maar 2 vervoegingen: GUSTA & GUSTAN

Ook staat er altijd een meewerkend voorwerp  voor het werkwoord. dit is anders dan bij een wederkerend voorwerp, lees goed de uitleg)

Zie de volgende slides voor het stappenplan voor het vervoegen van dit werkwoord!

Opdrachten gustar

Oefening 1

Oefening 2

VOORZETSELS

Voorzetsels

Let op: plaatsbepaling altijd met het ww 'estar'!

Oefen HIER met de voorzetsels

Preposiciones de lugar 

cerca (de)	dichtbij
lejos (de)	ver weg
debajo (de)	onder
encima (de)	(boven) op
al lado de	naast
delante (de)	voor
detrás (de)	achter

aquí	hier
allí	daar
a la derecha	rechts
a la izquierda	links
entre	tussen
en / (dentro)	in
enfrente (de)	tegenover

Socrative

Roomname: BAKKER5564

Succes op het PW Unidad 5 & 6