Basisstof 7

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom bij biologie 

Klas T4

Kom rustig binnen in het lokaal​

Doe je telefoon in de telefoontas​

​Pak je boeken en schoolspullen erbij​. Lees vast basisstof 7 'De leven en de nieren'

Geen jassen/capuchons, eten & drinken, petten & mutsen​

Tijdens de uitleg is het stil, daarna werken volgens de instructie van de docent​

​

Start van de les 

Leerdoelen

Je kunt de functies van de lever noemen.

Je kunt de delen van de nieren en van de urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.

Belangrijke begrippen

glycogeen, hepatitis, ureum

   nier, nieraders, nierbekken, niermerg, nierschors, nierslagaders, urine, urineblaas, urinebuis, urineleiders

00:30

Pak blz. 236/237

Vul de onderdelen van opdracht 3 in

(1 t/m 7)

00:44

Pak blz. 236/237

Vul de onderdelen van opdracht 3 in

(8 en 9)

Alle organen samen zorgen voor een constant inwendig milieu

Wat doet de lever?

4 Processen in de lever

1. Opbouwen en omzetten

2. Afbreken 

3. Afvoeren

4. Opslaan

Lever

• Je lever haalt alcohol drugs en medicijnen uit je bloed.
• De lever maakt de stoffen onschadelijk. 
• De afvalstoffen die ontstaan verlaten je lever via de leverader. 

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.
• Via de poortader bereiken alle opgenomen voedingsstoffen de lever.
  
• De lever controleert de hoeveelheid en stelt bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel bij door glucose op te nemen en om te zetten naar glycogeen of andersom.

Na opname?

Opgenomen stoffen via bloed in poortader naar lever.

Lever controleert op:

•  bloedsuiker niveau
• giftige stoffen (zoals medicijnen)

Lever neemt bouwstoffen op en bewerkt deze.

Poortader

De poortader loopt van de verteringsorganen naar de lever.

Erg belangrijk: 

Nu kan de lever :

- direct controleren of er geen gifstoffen inzitten

- De gifstoffen afbreken

- Glucose opslaan als glycogeen (zodat je suikergehalte in je bloed niet te hoog wordt)

Aantekeningen basisstof 7 

Je kunt de functies van de lever noemen.

• Functie lever: het glucosegehalte van het bloed constant houden.

– Bij een hoog glucosegehalte van het bloed: in de lever glucose omzetten in glycogeen dat wordt opgeslagen in de lever.

– Bij een laag glucosegehalte van het bloed: glycogeen omzetten in glucose, die wordt opgenomen in het bloed.

• Functie lever: voedingsstoffen bewerken.

– Uit eiwitten vormt de lever bijv. fibrinogeen.

• Functie lever: gal produceren. Gal emulgeert vet.

• Functie lever: afval- en gifstoffen afbreken.

– Bij de afbraak van overtollige eiwitten ontstaat het giftige ureum.

– Bij de afbraak van dode rode bloedcellen ontstaan galkleurstoffen die met gal worden uitgescheiden.

– Gifstoffen zoals alcohol, drugs en medicijnen worden onwerkzaam gemaakt.

Aantekeningen basisstof 7 

• Hepatitis: ontsteking van de lever door het hepatitisvirus.

– Hepatitis B: wordt overgebracht via bloed, sperma of vocht uit de vagina.

– Verschijnselen: eerst mild, later mogelijk leverkanker of afsterven van levercellen (levercirrose).

• Functies van de nieren en de urinewegen:

– Uitscheiding van overtollig water, overtollige zouten, afvalstoffen

(o.a. ureum) en schadelijke stoffen. Deze stoffen samen worden urine genoemd.

– De samenstelling van urine is wisselend; deze is afhankelijk van de hoeveelheden van de stoffen in het inwendige milieu.

• Delen van een nier:

– nierschors en niermerg: vorming van urine

– nierbekken: verzamelen van urine

• Delen van de urinewegen:

– urineleiders: afvoer van urine naar de urineblaas

– urineblaas: tijdelijke opslag van urine

– urinebuis: afvoer van urine naar buiten

Zelfstandig werken

Lezen: basisstof 7

Maken: opdrachten basisstof 7

Nakijken

Online oefenen

Leerdoel bij 7.1 Een constant inwendig milieu

• Je kunt beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd