ordening/compositie

• Kunst
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

ordening/compositie

compositie

Compositie is een kwestie van groeperen, oderenen, indelen of structuur aanbrengen. Door ordening aan te brengen - sommige elementen juist naar voren te halen of juist minder nadruk te geven- krijgen we controle over het totale plaatje.

compositie, ordening, vlakverdeling, groepering.

Dit zijn allemaal termen voor de ordening.

 

• Je kan een strakke, losse of chaotische ordening hebben.
• Je kan bepaalde dingen laten opvallen.
• En speciale effecten bereiken zoals; rust, spanning of beweging.

lijnen en richtingen

• horizontale lijnen, verticale lijnen en schuine lijnen.
•  cirkelvormige, gebogen, golvende, schuine en hoekige lijnen.

de richting van de lijnen in de compositie zorgen voor het effect:

- is de indeling overzichtelijk?

- is de compositie statisch of dynamisch?

- Naar welk punt wordt de aandacht getrokken?

Bekijk de vorige dia. Beantwoord de volgende vragen:
Kijk naar de rode pijlen. Die wijze naar de zwarte lijnen. Welke kijkrichting wordt hierdoor gecreëerd?

compositieschema

Onder de opbouw van een compositie ligt vaak een plan verborgen. Dit noemen we het compositieschema. We onderscheiden er een aantal.

Composities die we gaan behandelen

• 1. Centrale compositie
• 2. Over-all compositie
• 3. Diagonale compositie
• 4. Driehoekscompositie
• 5. Horizontale compositie
• 6. Verticale compositie
• 7. Symmetrische compositie
• 8. Asymmetrische compositie
• 9. Dynamische compositie
• 10. Statische compositie

Welke compositie heeft de afbeelding op de vorige dia? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.

1. piramidale compositie
2. centrale compositie
3. geometrische compositie
4. over-all compositie

leg jouw antwoord van dia 10 uit. gebruik de termen 'compositie' en 'lijn' in jouw antwoord.

Welke compositie wordt er toegepast in de vorige afbeelding?

1. Diagonale compositie
2. Modulaire compositie
3. Dynamische compositie
4. symmetrische compositie

omschrijf het dynamisch effect in deze compositie.

Hoe zie je de dynamische compositie in dit schilderij?

Door de diagonale kijkrichting

Doordat de mensen over elkaar heen buigen

Je ziet de stofuitdrukking van de kleding. Daar gaat wind en beweging doorheen.

Er worden veel verschillende kleuren gebruitk.

welke compositie zie je op de vorige dia?

1. symmetrische compositie
2. statische compositie
3. geometrische compositie
4. a-symmetrische compositie

Leg jouw voorgaande antwoord uit.

Leg uit hoe een statisch effect ontstaat in een compositie. (zie het boek voor antwoorden)

Bekijk vorige dia. Leg uit met welke vorm het patroon begint en hoe dit vervolgens over gaat in een beeldrijm.

3D compositie

Voor ruimtelijke beelden gelden maar gedeeltelijk dezelfde compositieschema's en regels als voor composities op een plat vlak. Sommige beelden hebben een duidelijk vooraanzicht, hiervoor gelden dezelfde lijnen en schema's als voor een 2D werk. Maar er zijn ook werken die vanuit verschillende kanten (aanzichten) bekeken kunnen worden. 

aanzicht 1

aanzicht 2

Bekijk de vorige afbeelding. Noem 2 verschillen in compositie tussen beide aanzichten en noem 1 overeenkomst in compositie tussen beide aanzichten.

Leg aan de hand van de vorige afbeelding uit wat een piramidale compositie is.

Leg uit wat de Gulden Snede is.

Samenvattend

Wanneer je de compositie moet omschrijven vraag je jezelf het volgende af:

• Is het een strakke, losse of chaotische ordening?
  
• Welke onderdelen vallen op?
• Welke speciale effecten zijn er? zoals; rust, spanning of beweging.

De richting van de lijnen in de compositie zorgen voor het effect:

• Is de indeling overzichtelijk?
  
• Is de compositie statisch of dynamisch?
  
• Naar welk punt wordt de aandacht getrokken?