5.3 Sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Fabrikanten en arbeiders

5.3 De sociale kwestie

(voor een handvol stuivers)

Lesdoelen van deze paragraaf

Aan het einde van deze paragraaf kun je  uitleggen: 

• Wat de sociale kwestie was.
• Waarom de sociale kwestie er was.

Wat is de Sociale Kwestie? 

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• (Eind) 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? 

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Gevolgen van de industrialisatie

• Huisnijverheid (gedaan door boeren) kan niet meer concurreren tegen de fabrieken.

• Arbeiders trekken naar de stad: urbanisatie

• Steden groeien erg snel

Werkomstandigheden

• Saaaaaaaai (door arbeidsdeling/lopende   band)
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag)
• Gevaarlijk

• Geen enkel recht

• Lage lonen (bij fouten: loon inhouden)

Waarom worden kinderen ingezet als werkkracht?

Kinderarbeid

• Goedkope arbeidskrachten

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan

• Ze zijn goedkoper dan mannen en vrouwen

• Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines

Woonomstandigheden

• Slechte woningen (snel gebouwd dus: haastige spoed...)

• Panden die niet als woning zijn bedoeld (zoals kelderwoningen)

• Dichtbij fabrieken

• Slechte hygiëne, riolering en   watervoorziening

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Welke conclusie kun je trekken uit het overzicht van kosten?

Lesdoelen van deze paragraaf

Aan het einde van deze paragraaf kun je  uitleggen: 

• Wat de sociale kwestie was.
• Waarom de sociale kwestie er was.