13.1 en 13.2, 13.3 sociale ongelijkheid havo 5 oude boek

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Bespreken SE hoofdstuk 11 en 12

-Je weet wat je goed en minder goed hebt gedaan op het SE.

Aandacht voor praktische opdracht

-Je weet wat er van je verwacht wordt met betrekking tot de praktische opdracht deze periode. 

Starten met hoofdstuk 13

-Je (her)kent het kernconcept sociale ongelijkheid en kunt het toepassen in een vreemde context.

-Je kent de verschillende sociale hulpbronnen die mensen hebben.

SE 1

Let op!! Verwerk kernconcept in je antwoord.

Lees goed de vraag: wat wordt er van je verwacht.

Bekijk je eigen SE, en bekijk waar je punten hebt laten liggen.

Ik loop rond voor vragen. 

Praktische opdracht 

Deadline 15 december

Groepjes zijn bekend 

Lees goed door wat er van je verwacht wordt 

Maak de opdracht samen

Kies voor volgende week een onderwerp, 2 variabelen, en lees alvast 5 (wetenschappelijke) bronnen over het onderwerp

13.1 en 13.2 sociale ongelijkheid

1. Je kent het kernconcept sociale ongelijkheid en kunt het toepassen in een vreemde context. 
2. Je kent de verschillende soorten kapitaal die mensen bezitten.
3. Je kent de termen: maatschappelijke ladder, sociale stratificatie en sociale mobiliteit.
4. Je kent het verschil tussen positieverwerving en positietoewijzing en kunt het toepassen.
5. Je kunt benoemen op welke gebieden er sociale ongelijkheid bestaat.
6. Je kunt omschrijven wat sociale uitsluiting doet.

Sociale ongelijkheid?

Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling

Drie soorten kapitaal

Economisch kapitaal: financieel bezit/ inkomen 

Sociaal kapitaal: connecties/ netwerken/ respect 

Cultureel kapitaal: kennis/ opvattingen/ houdingen

ocharme.nl

sociaal 

economisch

cultureel 

economisch

sociaal

politiek

symbolisch

Maatschappelijke 

positie

Maatschappelijke ladder

Sociale stratificatie: De verdeling van de maatschappij in groepen waartussen sociale ongelijkheid bestaat 

Indeling waarbij we zien dat er 

verschillen zitten in 

maatschappelijke positie =

maatschappelijke ladder.

pagina 49

Welke soort sociale ongelijkheid?

- Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen 

Het hebben van bevoegdheden om macht uit te oefenen (gezag)

- Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen

Het hebben van geld en bezit

- Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen

Het hebben van aanzien en waardering

- Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen

Het hebben van sociale contacten

Wie heeft meer... 

Positietoewijzing 

Positieverwerving 

Maatschappelijke oorzaken bepalen de maatschappelijke positie van een groep of individu

Het verkrijgen van  maatschappelijke positie door de eigen bijdrage van een persoon 

Bijvoorbeeld: havo/vwo advies moet starten op havo 

Bijvoorbeeld: inzet op school

In India is vooral sprake van positietoewijzing en weinig positieverwerving. Dit zie je bijvoorbeeld terug in de invoering van quota die ervoor zorgen dat mensen uit verschillende kasten in overheidsdienst kunnen werken. 

Positietoewijzing of positieverwerving?

Verwerving/ toewijzing. Dalen/ stijgen

1. Een kind van twee ouders die van de bijstand leven heeft een hbo-diploma gehaald en een baan aangeboden gekregen.
2. Een lerares haalt haar eerstegraads bevoegdheid en gaat daardoor meer verdienen, ze is immers hoger gekwalificeerd.
3.  Toen aan het licht kwam dat de advocate fraude had gepleegd werd zij per direct ontslagen en kreeg ze een strafblad.
4. Een moeder die stopt met werken wordt al snel gezien als 'soft', omdat ze het blijkbaar niet kan combineren. 

13.3 

• Je kent de vier gebieden waarop sociale uitsluiting bestaat.
• Je kent de verschillende gebieden waarop sociale ongelijkheid bestaat.
• Je kunt onderscheid maken tussen electorale en niet electorale participatie. 

Vul aan

Toen mevrouw Boelens klein was werd ze door haar ouders veel voorgelezen omdat haar ouders het belangrijk vonden haar 1)... kapitaal mee te geven. 

Haar ouders gaven haar heel veel vrijheid in haar studiekeuze, maar zelf vond ze het belangrijk om naar de universiteit te gaan, en hier hard voor te werken. Hier is sprake van positie 2)...

Haar ouders hebben allebei niet gestudeerd, maar zelf heeft ze de universiteit wel afgerond, ze kon 3)... op de 4)... Dat is over het algemeen alleen mogelijk in een 5)... samenleving. 

0

Sociale uitsluiting

• Beperkte sociale en politieke participatie: sociaal isolement/ geen politieke participatie.
• Beperkte normatieve integratie: andere kijk op het arbeidsethos/ beperkte naleving gangbare normen en waarden. 
• Niet goed kunnen voorzien in elementaire levensbehoeften: een tekort aan materiële goederen.
• Geringe toegang tot sociale grondrechten: onvoldoende kennis over collectieve goederen/ geen toegang tot onderwijs/ gezondheidszorg. 

Onderwijs 

•  IQ en opvoeding van ouders zorgen voor cultureel kapitaal (kennis/opvattingen/houding)

• Ouders met hoger opleidingsniveau kunnen zich beter hoorbaar maken voor kinderen -> daardoor meer kansen

Elitecultuur

('high end', ontwikkeling, kunst)

Massacultuur

(populaire hobby's en vrije tijd)

Cultuur en vrije tijd 

Niet electorale participatie (invloed buiten verkiezingen om)

(lobbyen, contacten, protestacties)

Electorale participatie (invloed rondom verkiezingen)

(stemmen, campagne, lidmaatschap)

 Politieke participatie 

Gezondheid

Kennis: lastiger om symptomen te herkennen

Gedrag: minder rook/drinkgedrag, meer sporten

Communicatievaardigheden: begrip gesprek met arts, aanvragen second opinion.

Oefenen met examenvraag 

Maak de oefenvragen 

Kijk daarna van jezelf na 

Uitwisselen tweede examinator: geeft deze evenveel punten?

Opdrachten 

Van 13.1 opdracht 2 (blz. 62).

Van 13.2 opdrachten 4 en 5 (blz. 63 en 64).

13.3 opdrachten 11 en 12 (blz. 72 en 74).