Herhalen H5

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Mensen en regels

H5 plein M

Nakijken

Nakijken 5.4!

Wat is het verschil tussen een wet en een regel?

Regels, wetten en sancties

• Regel: afspraak over wat wel en niet mag.

• Wet: regel van de overheid waaraan alle mensen zich moeten houden.

• Sanctie: een soort straf: boete, taakstraf of een gevangenisstraf. 

Macht en invloed

• Invloed: Als je het idee of gedrag van iemand overneemt dan heeft die persoon invloed op jou. 
  

Bestuurders

• Belangrijkste bestuurder van Nederland (helpt mee het gebied te besturen): De koning 
  

 

3  soorten bestuurders:

• Gemeentebesturen. Hoofd van de gemeente: Burgemeester 
  
• Provinciebesturen. Hoofd van de provincie: Commissaris van de Koning 
  
• Landsbestuur. Hoofd van de regering: Minister-President 
  

Samen noemen we ze de overheid.

De regering

De regering bestaat uit:

• De minister-president: geeft leiding aan de ministers 
  
• De ministers: houden zich bezig met een bepaald onderwerp, bij. onderwijs 
  
• De staatssecretarissen: ondersteunen een minister. Ze zijn een soort onderministers 
  

Onder leiding van de minister-president worden allerlei belangrijke beslissingen genomen.

Wie maakt de wetten in Nederland?

1. De koning
2. De minister-president
3. De regering
4. Het volk

Wat is een democratie?

Democratie

• Democratie: Het volk mag mee beslissen over het bestuur van een land door verkiezingen.

• Tweede Kamer: Groep van 150 mensen die is gekozen door het volk. Dit zijn de volksvertegenwoordigers.

Romeinse rijk in 500 n.chr.

Oost-Romeinse Rijk

West-Romeinse Rijk

Edelen 

Omdat het rijk van Karel te groot is, verdeelt hij zijn rijk in graafschappen. 

De baas hiervan is een graaf. Hij heeft 2 taken:

• bijstaan met raad. (besturen graafschap en advies geven)
• bijstaan met daad. (zorgen voor ridders/soldaten)

Graven zijn van adel en worden edelen genoemd.

 

Willibrord

• Hij leefde rond het jaar 730 in Nederland. 
  

• In de tijd van Willibrord geloofden veel mensen in verschillende goden. 
  

• Vanuit Utrecht reisde hij door Nederland om de mensen over Jezus Christus te vertellen.  
  

• Willibrord bekeerde veel mensen in Nederland tot het christendom. 
  

Geestelijken

Geestelijken: mensen die de hele dag met hun geloof bezig zijn.

2 soorten geestelijken: 

• Priesters (werken in de kerk en preken op zondag) 
  

• Monniken (mannen) en nonnen (vrouwen). Ze leven afgezonderd in een klooster en werken en bidden de hele dag).
  

Heren en horigen

Horigen: boeren die weinig vrijheid kenden en ‘hoorden’ bij het land.

Horigen hadden 4 plichten:

1. Mochten het land van hun heer niet verlaten; 
   
2. Een deel van de oogst afstaan als belasting; 
   
3. Op feestdagen extra geschenken geven; 
   
4. Allerlei klusjes doen voor hun heer. 
   

In ruil hiervoor kregen ze bescherming tegen gevaar. Dit was hun recht.
.

3 groepen

Als je in de tijd van monniken en ridders leefde hoorde je bij een van de 3 groepen:

1. Edelen (de mensen van adel: graven, koningen e.d.)
2. Geestelijken (de mensen van de kerk: monniken, priesters)
3. Boeren en horigen

Groep 1 en 2 was maar een klein deel van de bevolking.

Waarom verdeelde Karel de Grote zijn rijk in graafschappen?

1. Omdat hij dat beloofd had aan zijn edelmannen.
2. Omdat het rijk te groot was om alleen te besturen.
3. Dat was makkelijker, want dan kon hij andere dingen doen.
4. Karel had ridders nodig voor zijn leger.

Waar heeft Willibrord voor gezorgd in Nederland?

1. Dat de mensen in Nederland christen werden.
2. Dat de mensen in Nederland in meerdere goden gingen geloven.
3. Dat de mensen in Nederland moslim werden.
4. Dat de mensen in Nederland te eten kregen.

Welke 3 groepen waren er in de middeleeuwen?

1. Boeren, ridders en horigen
2. Geestelijken, boeren en ambachtslieden
3. Edelen, boeren en horigen
4. Boeren (horigen), geestelijken en edelen.

Wie was Mohammed

• Mohammed leefde van 570-632 n. Chr. 
  

• Mohammed was een profeet: een boodschapper van God. 
  

• Volgens Mohammed was er maar 1 God, Allah. 
  

• Hij is de stichter van de godsdienst de Islam 
  

Wie was Mohammed

Arabische veroveringen

• Kalief: opvolger van Mohammed. Zij breidde het Islamitische Rijk verder uit. 
  

• Een moslimleger wordt door de grootvader van Karel de Grote, Karel Martel, verslagen bij de Franse stad Potiers. Hierdoor bleef Europa christelijk. 
  

Arabische cultuur

• Alle mensen in de Arabische wereld spraken en schreven Arabisch en overal golden dezelfde wetten en islamitische regels. Ook werden er overal moskeën gebouwd.
  

• Mensen die in meerdere goden geloofden moesten zich bekeren tot de Islam. 
  

• Christenen en Joden mochten hun geloof behouden, omdat ze ook in 1 God geloofden. 
  

Contact tussen christenen en molsims

• Vreedzaam contact: Handel

• Vijandig contact: Oorlog, kruistochten: gewapende tocht van christelijke soldaten die Jeruzalem wilden veroveren.
  

Leg in je eigen woorden uit wie Mohammed is.

Wat zijn 2 voorbeelden van de Arabische cultuur?

1. Moskee
2. Kerk
3. Tolerantie tegenover andere geloven
4. Overal gelden dezelfde wetten en regels

Wat is een voorbeeld van een vreedzaam contact tussen Christenen en Moslims?

1. Handeldrijven
2. Oorlog voeren
3. Praten met elkaar
4. Schaken

Wat is een voorbeeld van een vijandig contact tussen Christenen en Moslims?

1. Handeldrijven
2. Oorlog voeren
3. Praten met elkaar
4. Schaken

Soorten scholen 

• Openbare school = opgericht door de overheid
• Bijzondere school = eigen levensbeschouwing 
• levenbeschouwing ideeën die mensen belangrijk vinden in de manier waarop zij willen leven . 

Invloed van geestelijken

• Werken op zondag is schande ... 
• Geestelijke leiders: imam, dominee, priester. 
• Invloed op het gedrag van mensen. 

Wat denk je dat het woord tolerantie betekent?

En nu?

Leren voor de toets!