Tijd > B&S: uitvindingen en voorlopers

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6-8

Uitvindingen en voorlopers

Hoe werkten mensen in 1800?

Wat veranderde er qua werk van 1800 tot 1900?

Wat had een spinnenwiel ermee te maken? 

Tijd: Burgers en stoommachines les 4

Lesdoel

Je leert: 

1. Hoe werkten mensen in 1800?
2. Wat veranderde er qua werk van 1800 tot 1900?
3. Wat had James Watt ermee te maken? 

Voor 1800...

• veel landarbeiders die werkten bij boeren met gewassen
• veel handwerk
• geen fabrieken
• lopen, paard en wagen
• praten en lezen
• zwaar werk met de hand (spierkracht) 
• Kunst: tekenen en schilderen

en na 100 jaar veranderingen in 1900...

• landarbeiders werden fabrieksarbeiders
• minder handwerk
• opkomst van fabrieken
• er bestaan fietsen en auto's
• uitvinding telefoon
• uitvinding stoommachine maakt veel mogelijk!
• uitvinding fotografie (realistischer?)

Noem de verandering:

Van veel arbeiders op het land
aan het werk naar...

1. Veel arbeiders in zee aan het werk.
2. Veel fabrieksarbeiders op het land aan het werk.
3. Veel landarbeiders gingen in fabrieken werken.
4. Er was geen verandering.

Belangrijke mensen in dit tijdvak? 

• Vincent van Gogh
• Edison
• Watt
• Aletta Jacobs
• Van Houten

Vincent van Gogh; schilder. 

Edison; uitvinder gloeilamp. 

James Watt; uitvinder stoommachine

Aletta Jacobs; allereerste vrouw naar de universiteit, strijder voor gelijke rechten vrouw en man. 

Samuel van Houten; zorgde voor een wet tegen kinderarbeid en leerplicht.

Sleep naar de juiste plek, klik op het plaatje om er iets over te lezen. 

Burgers 

en 

Stoom-

machines

Vincent van Gogh

Generatie

1800 - 1900

James Watt

Thomas Edison

Stoom-

machine

Aletta Jacobs

Samuel van Houten

Deze Amerikaan (met Nederlandse voorouders) is de uitvinder van de gloeilamp.

Deze uitvinding zorgde voor veel verandering in dit tijdvak! 

Dit is de allereerste vrouw naar de universiteit, strijder voor gelijke rechten tussen vrouw en man. 

Deze meneer zorgde voor een wet tegen kinderarbeid en leerplicht.

Deze meneer is een bekende schilder van kunst. 

Dit tijdvak speelt zich af in de periode...

Dit is de uitvinder van de stoommachine.

Een groep mensen die ongeveer dezelfde leeftijd hebben of die geleefd hebben in een zekere tijd. 

Zo heet dit tijdvak.

Wat heb je deze les geleerd?
(in 5 zinnen)

Weet je nog wanneer dit tijdvak was en hoe het heet?
Weet je nog wat 'telen' betekende?
Hoe een stoommachine werkt?
Is er nog iets wat je moeilijk vond, deze les?

Bedankt voor je inzet. 

Schuif je stoel aan, vergeet niets, verlaat het lokaal rustig. 

Dit tijdvak heet...

Burgers en Stoommachines

Dit tijdvak duurt...

Het tijdvak Burgers en Stoommachines duurt van 1800 tot 1900. 

?

Is dit tijdvak lang geleden? 

Het valt nog mee. 

Veel van de uitvindingen van toen zal je nu nog herkennen. 

Nu ga je proberen je voor te stellen hoe lang dit geleden is...

Hoeveel generaties geleden? 

Generatie = groep mensen die (ongeveer) dezelfde leeftijd hebben. 

Zoals alle kinderen in de bovenbouw in Nederland ook een generatie zijn (tussen 9 en 12 jaar).

Meerdere generaties

Een groep mensen die dezelfde leeftijd hebben en hetzelfde hebben meegemaakt noemen we generaties. 

Jij (Generatie C) groeit op met wifi, sociale media, klimaatverandering. 

Ik (Generatie Y) ben opgegroeid met de de televisie, computer en mobiele telefoon. 

Jouw ouders of grootouders horen bij andere generaties. 

Ze zijn opgegroeid met totaal andere dingen. In hun, mijn en jouw leven is er dus veel uitgevonden en veranderd. 

Bij welke generatie hoor jij?

1. Generatie X
2. Generatie C
3. Generatie Y
4. Baby Boomers

Stel, een mensenleven duurt 75 jaar.
Wanneer zou je komen te overlijden?
(geboortejaar + 75)

Hoeveel mensenlevens terug gebeurde dit?

Dit stel jij voor. 

Geboren rond 2010.

1

Dit stelt je moeder voor.

Geboren rond 1980.

2

Dit stelt je opa voor.

Geboren rond 1950. 

3

Dit stelt je overgrootopa (de vader van je opa) voor.

Geboren rond 1920. 

4

Dit stelt je over-overgrootoma (de moeder van je overgrootopa) voor.

Geboren rond 1890.

5

Dit stelt je over-over-overgrootopa 

(de moeder van je over-overgrootoma) voor.

Geboren rond 1860.

6

Dit is het jaar 1900. 

Het einde van het tijdvak 'Burgers en Stoommachines' 

Hier is ongeveer het jaar 1800. 

Het begin van het tijdvak 'Burgers en Stoommachines' 

De oma van jouw opa had ongeveer in deze tijd (1800-1900) kunnen leven.
1: Ken jij je opa/oma nog?
2: Wat weet je over hun jeugd of leven?

Sleep de mensen naar de goede plek. 

2000

Tijd van nu

1950

1850

1900

1800

1750

Vincent van Gogh, schilder (1853)

Meneer Floris, leerkracht (1979)

Jij, leerling (±2010)

James Watt, uitvinder stoommachine (overleden in 1819)

Thomas Edison, uitvinder gloeilamp (overleden in 1931)

Juliana, koningin van Nederland (1909), oma van koning Willem-Alexander

Er wordt gezegd dat wij nu ook in een tijd leven vol veranderingen en uitvindingen.
Wat vind jij? (Leg uit in 4 zinnen.)

Voor 1800...

• veel landarbeiders die werkten bij boeren met gewassen
• veel handwerk
• geen fabrieken
• lopen, paard en wagen
• praten en lezen
• zwaar werk met de hand (spierkracht) 
• Kunst: tekenen en schilderen

en na 100 jaar veranderingen in 1900...

• landarbeiders werden fabrieksarbeiders
• minder handwerk
• opkomst van fabrieken
• er bestaan fietsen en auto's
• uitvinding telefoon
• uitvinding stoommachine maakt veel mogelijk!
• uitvinding fotografie (realistischer?)

In de vorige dia werden 7 veranderingen genoemd.
Bijvoorbeeld: 'Eerst veel handwerk, later minder'
Noem hier minimaal 3 andere veranderingen!

Noem de verandering:

Van veel arbeiders op het land
aan het werk naar...

1. Veel arbeiders in zee aan het werk.
2. Veel fabrieksarbeiders op het land aan het werk.
3. Veel landarbeiders gingen in fabrieken werken.
4. Er was geen verandering.

Belangrijke mensen in dit tijdvak? 

• Vincent van Gogh
• Edison
• Watt
• Aletta Jacobs
• Van Houten

Vincent van Gogh; schilder. 

Edison; uitvinder gloeilamp. 

James Watt; uitvinder stoommachine

Aletta Jacobs; allereerste vrouw naar de universiteit, strijder voor gelijke rechten vrouw en man. 

Samuel van Houten; zorgde voor een wet tegen kinderarbeid en leerplicht.

Sleep naar de juiste plek, klik op het plaatje om er iets over te lezen. 

Burgers 

en 

Stoom-

machines

Vincent van Gogh

Generatie

1800 - 1900

James Watt

Thomas Edison

Stoom-

machine

Aletta Jacobs

Samuel van Houten

Deze Amerikaan (met Nederlandse voorouders) is de uitvinder van de gloeilamp.

Deze uitvinding zorgde voor veel verandering in dit tijdvak! 

Dit is de allereerste vrouw naar de universiteit, strijder voor gelijke rechten tussen vrouw en man. 

Deze meneer zorgde voor een wet tegen kinderarbeid en leerplicht.

Deze meneer is een bekende schilder van kunst. 

Dit tijdvak speelt zich af in de periode...

Dit is de uitvinder van de stoommachine.

Een groep mensen die ongeveer dezelfde leeftijd hebben of die geleefd hebben in een zekere tijd. 

Zo heet dit tijdvak.

Wat herken jij nog uit deze tijd? 

fietsen, auto's

waterkokers

fabrieken, (water)molen, paard en wagen

samenleving gericht op fabrieken en niet op landbouw

telefonie

electriciteit, lampen

politieke partijen

gelijkheid mannen en vrouwen

geen kinderarbeid

leerplicht

Spinnewiel

Almelo Textielstad

Hier in Almelo, maar ook in Hengelo en Enschede staan we bekend om onze geschiedenis als makers van stof en textiel. 

Tussen 1800 en 1900 was het normaal dat de mannen op het land werken en de vrouw de kinderen verzorgden en andere taken deden. Koken, schoonmaken en ook... stof maken. 

Dat begon met een pluk schapenwol. 

Almelo Textielstad

Het spinnewiel is een stuk gereedschap om van wol een draad te maken. 

Dat kost al veel tijd en moeite. En dan moet je je kledingstuk nog maken! 

Het spinnewiel is een uitvinding die ontstond in het jaar 1000.  

Gemaakt van hout, stukje voor stukje, met de hand, door een goede timmerman.

En hoe dat spinnen ging...kijk je hier.

Dat begon met een pluk schapenwol. 

Klik hier....

Wat heeft de mevrouw in het filmpje van de schapenwol gemaakt?

Uitvinding: Spinning Jenny

Dit een spinnenwiel. 

Maar in plaats van 1 draad, kunnen er veel meer draden gesponnen worden. Handig! Sneller!

De spinmachine werd 'Spinning Jenny' genoemd. 

'Spinnende Jennifer', alsof deze houten machine een persoon was. 

Stuur een foto van
een spinnewiel in...

Leg uit
wie of wat 'Spinning Jenny' was...

Hoe heet dit tijdvak?

Wanneer speelt dit tijdvak zich af?

1. 1900 - 2000
2. 2000 - 2100
3. 1800 - 1900
4. 1700 - 1800

Wat heb je deze les geleerd?
(in 5 zinnen)

Weet je nog wanneer dit tijdvak was en hoe het heet?
Weet je nog wat 'telen' betekende?
Hoe een stoommachine werkt?
Is er nog iets wat je moeilijk vond, deze les?

Bedankt voor je inzet. 

Schuif je stoel aan, vergeet niets, verlaat het lokaal rustig.