5.2 hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 Het hormoonstelsel

Planning

• Herhalen hormonen, hormoonklieren en regelkringen
• Uitleg regelkring van de nier en bijnier
• Aan de slag met de andere regelkringen (= weektaak)
• Afsluitende vragen

Een hormoonklier is...

1. Endocrien, omdat het een afvoerbuis heeft
2. Exocrien, omdat het een afvoerbuis heeft
3. Endocrien, omdat het geen afvoerbuis heeft
4. Exocrien, omdat het geen afvoerbuis heeft

Zet de hormoonklieren op de juiste plek

Eierstokken

Bijnieren

Eilandjes van Langerhans

Teelballen

Hypofyse

Schildklier

Zet de hormonen op de juiste plek.

FSH and LH

testosteron

groeihormoon

oxytocine

oestrogenen

thyroxine

antidiuretisch hormoon

TSH

Positieve of negatieve terugkoppeling?

1. positief
2. negatief

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen en weefsels van organismen kunnen beïnvloeden.
• Je kunt de werking van hormoonklieren en hun hormonen beschrijven:
  - Hypothalamus + hypofyse
  - Schildklier
  - Alvleesklier (eilandjes van Langerhans)
  - Nieren
  - Bijnieren

Hormoon
regelkringen
nieren en bijnieren

• Nieren: epo
• Bijnieren: adrenaline 

Werking hormoon erytropoëtine (EPO)

1. Nieren merken tekort aan zuurstof > reageren door productie EPO

2. Beenmerg produceert hierdoor meer rode bloedcellen.

3. Hebben de nieren genoeg zuurstof > stop productie EPO

De regelkring van EPO is een voorbeeld van:

1. positieve terugkoppeling
2. negatieve terugkoppeling

Bijnieren > adrenaline

• Werkt snel en kort
• Helpt het lichaam snel en alert te zijn
    in stressvolle situaties

Effecten:

• hogere hartslag
• snellere ademhaling
• verwijden van de bloedvaten
• vrijmaken glucose uit de lever
• afremmen verteringsstelsel

Aan de slag!

• Laat de LessonUp open staan tijdens het zelfstandig werken
  
  
• Verdiep je in de werking van de schilklier en eilandjes van Langerhans (alvleesklier) blz. 19 en 20 (TH5 BS2)
• Maak opdracht 15 t/m 19 blz. 22 t/m 25
• Straks: afsluitende vraag en korte pauze
• Na de pauze: BS3 het zenuwstelsel deel 1 

In de lever worden hormonen afgebroken. Leg uit dat deze afbraak noodzakelijk is om een goede regeling van de homeostase mogelijk te maken.