WRE - Frysk - Les 1

• Fries
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Wolkom by Frysk!

- Ynlogge yn LessonUp

- Rêstich sitten gean

- Sitte neffens plattegrûn

WAT DOGGE WY HJOED?

Lesdoelen
 It ûntstien fan de Fryske taal 
It Noard-Frysk
Dagen fan de wike
Wêze en Hawwe
Opdrachten meitsje

Lesdoelen

Oan ’e ein fan dizze les:

• Witsto hoe't de Fryske taal ûntstien is;
• Kinsto fertelle hoe't it kin dat it Frysk op it Ingelsk liket;
• Hasto guon Fryske wurdsjes lêzen en skriuwen leard.

It Frysk stie oan de basis fan it Ingelsk. Om't  de Friezen harren taal meinommen, om't se mei de Juten, Angelen en Saksen, Ingelân binnenfûlen.

It Âld-Ingelsk liket dêrom op it Frysk fan hjoed-de-dei.

Sjoch mar: 

Frysk	Engels
tsiis	cheese
ús	us
kaai	key
doar	door
efter	after
jier	year
grien	green

Dagen fan de wike

Witsto hoe wy it skriuwe?

Maandag

1. manje
2. maandei
3. moandei
4. mandei

Dinsdag

1. tiisdei
2. tysdei
3. tiisdy
4. dinsdei

Woensdag

1. woensdei
2. woansdei
3. waansdei
4. woensdy

Donderdag

1. tongersdei
2. tonsdei
3. donderdei
4. tonsdy

Vrijdag

1. Vrijdei
2. Vrijdy
3. Freed
4. Freet

Zaterdag

1. Sneon
2. Snein
3. Saterje
4. Saterdei

Zondag

1. Sneon
2. Snein
3. Sinnedei
4. Sondei

Wike:

Maandag = moandei

Dinsdag = tiisdei

Woensdag = woansdei

Donderdag = tongersdei

Vrijdag = freed

Zaterdag = sneon/saterdei

Zondag = snein

Dagen fan de wike

Miskien wol de meast brûkte en wichtichste tiidwurden (werkwoorden) yn it Frysk, en yn in protte oare talen, binne wêze en hawwe, yn it Nederlânsk zijn en hebben.

Bij werkwoorden geldt:

Notiid = tegenwoordige tijd

Doetiid = verleden tijd

Wêze en Hawwe

Meitsje opdracht 1.

• Do bist oan bar.
• Ik wie der noch net klear foar!
• Sy binne it leukste steltsje fan de hiele skoalle.
• Jo wiene te let foar de trein? Dat is ferfelend...

Antwurden

Meitsje opdracht 2.

• Ik hie it noch sa tsjin dy sein.
• Wy hawwe juster nei beppe ta west.
• Wat hienen/hawwe jim yn de fakânsje dien?
• Wêrom hat hy sa'n ferskriklike hoed op?

Antwurden

Wat: Meitsje opdracht 3

Hoe: Meist flústerje mei elkoar 

Hulp: Taalkaart of www.frysker.nl

Tiid: 5 minuten. Dêrnei sjogge wy it nei.

Aan de slag

Klear?

Meitsje de puzel.

Antwurden

1. Ik hyt Jelle.	6. Wêr wennesto?
2. Myn namme is Jan.	7. Ik wenje yn Ljouwert.
3. Hoe hytsto?	8. Wêr komsto wei?
4. Wa bisto?	9. Ik kom út Dokkum.
5. Wat is dyn namme?	10. Wêr bisto berne?

Oplossing puzzel?