3c

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Historisch Overzicht 

vanaf 1900

Het Interbellum

 (1919-1939)

Paragraaf 3: Nazi-Duitsland en het buitenland

3c Nationaal-socialisme in Nederland

Communisme

Fascisme

nationaal- socialisme

Niet denken, maar doen

1 leider

Geweld verheerlijkt

Mussolini

Vijfjarenplan

Lenin

Hitler

Rassenleer

Lebensraum

NSDAP

Collectivisatie

strafkampen

Vrede van Versailles ongedaan maken

Totalitaire dictatuur

Stalin

Fuhrer

Nationalisme

Lebensraum

Heim ins Reich

Militarisme

Rassenleer

Antisemitisme

Een groot, Duits Rijk

Leider / dictator

Extreme trots op eigen land en volk

Jodenhaat

Verheerlijken van oorlog en geweld

Alle Duitsers moeten samen wonen in een groot rijk

idee dat mensen onder te verdelen zijn in rassen en daarmee ieder eigen kenmerken hebben.

Mussolini 

Lebensraum

Gevoel boven verstand

Verheerlijken van geweld 

Hierarchische structuur: individu ondergeschikt aan staat 

Haat aan communisme 

Fascisme 

Streven naar een groot rijk

Italië

Duitsland 

Hitler 

Nationaal

socialisme

Rassen theorie: joden zijn laagste ras 

zwak leger

Waardoor krijgt Nederland ook te maken met een economische crisis?

Wat weet jij over Nederland tijdens de economische crisis?

Wat gaan we doen?

Filmpjes over crisis in Nederland

Uitleg over de crisis in Nederland

Aan de slag

Histoclips 

Bespreken van de filmvragen

De regering van Colijn bezuinigde in de jaren 1930 op uitgaven voor het leger. Leg uit dat deze bezuinigingen passen bij de aanpassingspolitiek én bij de neutraliteit van Nederland. Vul de zinnen aan.

De bezuinigingen op het leger pasten bij de aanpassingspolitiek, want ...

De bezuinigingen op het leger pasten ook bij de neutraliteit, want ...

Leg uit waardoor in de jaren 1930 de inkomsten van de regering afnamen.

De aanleg van het Twentekanaal was een werkverschaffingsproject. Wat weet je dus over de mannen die hieraan deelnamen?

Klaar?

Keuze

Maken opdracht 14 en 15

of

kijken filmje vanaf 16 minuten (oortjes mogen in)

Afronding

Koppel het begrip aan de juiste afbeelding

Stempelen

Beurskrach

Werkverschaffing

Aanpassingspolitke

Maak de juiste combinaties. Sleep de woorden naar de juiste omschrijving

systeem met kaarten voor controle van werklozen

geld dat iemand krijgt

lange tijd van economische achteruitgang en werkloosheid

economische crisis

stempelen

uitkering

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Stempelen voor 'de Steun'

Er is nauwelijks steun van de overheid: 

alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen de steunuitkering.

Hiervoor moeten ze 2 keer per dag in de rij staan om te stempelen. 

Dit is vooral bedoeld om zwartwerken te voorkomen.

Werkverschaffingsprojecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen 

aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten.

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk 

helpen mannen aan werk en een beetje inkomen.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

Aanpassingspolitiek

1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen. Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, 

net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

...en zo zien sommige Nederlanders hem: als iemand die helemaal niet helpt, maar mensen laat verzuipen!

'Colijn is een zwijn!', zeggen sommige mensen.

Jordaanoproer

1934

De verlaging van de steun én de verhoging van de huur zorgt voor 

rellen in de Amsterdamse wijk De Jordaan. Vijf mensen komen om het leven. 

De verlaging blijft. Er verandert maar één ding: de straten krijgen asfalt, 

zodat er niet meer met stenen kan worden gegooid. 

Anton Mussert was de leider van...

NSB

NSDAP

SDAP

Koppel het begrip aan de juiste afbeelding

Amsterdamse bos

Aanpassingspolitiek

NSB

Jordaanoproer

Fascisme

NSB

vanaf 1931

Ook in Nederland zijn er anti-democratische groepen die vinden dat 

de oplossing voor de crisis buiten de democratie moet worden gevonden.

De Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert is een partij die geïnspireerd is door de NSDAP van Hitler.