6.2 en 6.4

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs

machthebbers en cultuur

6.2 en 6.4

Programma

• terugblik
• 6.2 afmaken (uitleg)
• filmpje met kijkvragen
• 6.4 uitleggen
• afsluiten  

De steden en gewesten werden bestuurd door de regenten; mannen uit rijke families. Elk gewest had zijn eigen bestuur:  Staten

De Regenten werkten samen in de staten Generaal; daar maakten zij beslissingen over: handel en de verdediging.

Bestuur van de republiek

• De gewesten nemen de beslissingen
• 
  

• De Stadhouder bevelhebber van het leger en de vloot
  

Oorlogen

Door de welvaart kon de Republiek een groot en goed bewapend leger betalen. 

Dit leidde wel tot onvrede bij andere landen die ook zo machtig wilden zijn. 

Oorlogen

Dit leidde tot oorlogen met: 

1. Spanje (80-jarige oorlogen)
2. Engeland (3 oorlogen)
3. Rampjaar (Oorlog met Frankrijk, Engeland en twee Duitse Staten)

Lodewijk XIV

Absolutisme = de vorst heeft alle macht

Hij had de macht van god gekregen en het was gods wil dat alle Fransen hem gehoorzaamden.

01:30

Waarom was het voor vorsten van belang om grote paleizen te bouwen?

02:22

Leg uit hoe Lodewijk aan zijn bijnaam (le roi de soleil), de zonnekoning kwam.

08:07

Voor de edelen was het paleis een gouden kooi. Beargumenteer deze stelling.

Engeland

Strijd tussen koningen en parlement

Koningen willen absolute macht, maar parlement wil dat niet toestaan.

Het parlement won. Nederlandse stadhouder Willem III en zijn Engelse vrouw Maria werden de nieuwe vorsten. De koning moest voor belangrijke besluiten toestemming hebben van het parlement. 

Dit is ook wel de Glorius Revolution (1689)

Welvaart en cultuur:

• Rembrandt van Rhijn
• opdracht: schilderen van een groep Amsterdamse burgers die lid waren van de schutterij (bewapende stadswacht.
• 1600 gulden, enorm veel geld
• alleen vorsten, edelen en geestelijken gaven normaal opdracht voor het maken van een schilderij. 

De Republiek is anders: 

• geen koning
• katholieke kerk is verboden, maar katholieke kerk werd gedoogd (=door de vingers zien)
• calvinisten wilden geen schilderijen in hun kerken
• veel rijke burgers geven opdrachten aan schilders
• portretten of scenes uit het dagelijks leven. 

Ook andere kunst bloeit:

• literatuur, verhalen en gedichten die bedoeld zijn als kunst
• bouwkunst, beroemdste voorbeeld: nieuwe stadhuis van Amsterdam uit 1648, nu paleis op de dam. 

kennis van de wereld:

• toegenomen door Europese expansie = uitbreiding
• vader en zoon Blaeu verzamelden aardrijkskundige informatie en verwerkten dit in kaarten en wereldbollen.
• globes en atlassen voor de rijke burgers
• zeekaarten en landkaarten aan reizigers
• Atlas Major uit 1662, 9 boeken, 600 kaarten, 3000 blz. tekst 

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

Wat was de belangrijkste reden om de wereld verder te gaan ontdekken (ontdekkingsreizen)

1. Men wilde meer van de wereld leren kennen
2. Men wilde het protestantse geloof verspreiden
3. Men ging op zoek naar een route over zee naar India
4. Men wilde over zee Amerika ontdekken

vraag 4:
Waarom werd de VOC opgezet?

1. Om de compagnieën dwars te zitten
2. Om de onderlinge ruzies en teveel aan specerijen op te lossen
3. Zodat het minder druk was op zee met al die schepen
4. Omdat er een teveel aan specerijen was in Nederland

Hoort het bij de VOC of de WIC?

VOC

WIC

Indië

ruilhandel met India en Japan

slavenhandel

specerijen

suiker en tabak