Biotechnologie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Biotechnologie

Biotechnologie

Technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten voor de mens te maken. 

Ontwikkeling van:

Nieuwe stoffen

(Betere) voeding

Medicijnen

Technieken van biotechnologie

• Gisten en bacteriën gebruiken bij voedselproductie 
  
• Veredeling/ fokken
  
• Polyploïdie 
  
• Klonen 
  
• Stamceltherapie
• Genetische modificatie

Gist

Bacterie 

Brood 

Bier

Wijn

Yoghurt

Zuurkool

Gisting

• Gisting: Fermentatieproces waarbij fructose en glucose wordt omgezet in ethanol en koolstofdioxide 

Genotype van organismen wordt hierbij niet veranderd

Veredeling

• Kwekers ontwikkelen steeds nieuwe plantenrassen

 veredeling

Polyploïdie

• Veelvoud van het aantal chromosomen
• Ontstaat door een fout tijdens de mitose of meiose. 
• Of door colchicine: breekt spoelfiguur af
  
• chromatiden splitsen maar cel deelt niet --> (tetraploïde cel = 4n)
• Vergroot opbrengst gewassen

Klonen

Kunstmatig zorgen voor nakomelingen die allemaal hetzelfde genotype hebben

Bekende manieren:

1. Embryosplitsing
   
2. Celkerntransplantatie.
   

Klonen is een voorbeeld van:

1. Ongeslachtelijke voortplanting
2. Geslachtelijke voortplanting
3. Science-fiction
4. Recombinatie

Van een kloon kan men in het algemeen zeggen dat:

1. de fenotypen en de genotypen onderling gelijk zijn.
2. de genotypen onderling altijd gelijk zijn
3. de genotypen onderling gelijk zijn, maar de fenotypen kunnen verschillen
4. de fenotypen onderling gelijk zijn, maar de genotypen onderling verschillen

Genetische Modificatie

= wanneer erfelijke eigenschappen van een organisme worden veranderd.

Een genetisch gemodificeerd organisme noem je een transgeen. 

* Op etiketten staat vaak de afkorting GM.

Technieken genetische manipulatie

- Genetische manipulatie

    > Recombinant DNA-techniek 

        (mbv. reverse transcriptase) 

    > Antisense -DNA 

    > Gentherapie

        (CRISPR-CAS9)

recombinant DNA

Recombinant DNA is het plaatsen van DNA van een ander individu in een organisme

•  organismen van dezelfde soort --> cisgenese
• organismen van een andere soort --> transgenese

Veredeling wijzigt direct het DNA.

1. Niet waar
2. Waar

Plotselinge verandering van het genotype noemen we......

1. recombinant-DNA-techniek
2. biotechnologie
3. mutatie
4. evolutie

Wat is recombinant-DNA-techniek?

1. verzamelnaam voor technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens
2. hierbij wordt in DNA van een organisme nieuwe erfelijke informatie aangebracht.
3. dan wordt de celkern van een lichaamscel van een organisme gecombineerd met de celkern van een ander organisme
4. Er wordt gekeken of er een DNA match is tussen een verdachte en bewijsmateriaal

Goed of fout: met recombinant-DNA-technieken kan je het DNA van iemand wijzigen.

1. Goed
2. Fout

Wat is een voorbeeld van de Recombinant DNA-techniek?

1. Aardappels kruisen tot er een goed ras ontstaat.
2. Gist toevoegen aan brooddeeg.
3. Productie van menselijk insuline door een bacterie.
4. Yoghurt maken met behulp van bacteriën.

Veredeling

Genetische modificatie