Les 1 Anatomie en fysiologie longen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Luchtwegen en Longen

Toets 7 mei

4 weken Ademhalingsstelsel

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat verstaan wordt onder het ademhalingsstelsel.

- Je kunt samenvatten wat de functie van het ademhalingsstelsel is en hoe de ademhaling bij een zorgvrager verloopt.

- Je kunt samenvatten wat de bouw en functie is van de neus, de keelholte en het strottenhoofd.

- Je kunt samenvatten wat de bouw en functie is van de luchtpijp, de luchtpijptakken, de longen, longkwabben en de longblaasjes.

Ademhalingsstelsel

Neusholte 

Neusharen houden grote stofdeeltjes tegen.

De neusholte is bekleed met neusslijmvlies. 

Neusslijm: kleine stofdeeltjes en 

ziekteverwekkers blijven kleven aan het slijm.

Trilhaarcel: Verplaatsen het slijm naar de keelholte, 

helpen ook bij afweer

Reukzintuig: zit boven in je neusholte

Mondholte

Functie: Klank vorming zoals zingen en fluiten 

Nadeel: geen zuivering, bevochtiging, 

verwarming, keuring

Tonsillen: amandelklieren, zorgen voor afweer

In de neusholte wordt de ademlucht:

1. gedroogd, verwarmd, gereinigd en gekeurd
2. bevochtigd, gekoeld, gereinigd en gekeurd
3. gedroogd, gekoeld, gereinigd en gekeurd
4. bevochtigd, verwarmd, gereinigd en gekeurd

gekeurd: de ingeademde lucht wordt gecontroleerd en beoordeeld op bijvoorbeeld geuren en mogelijke schadelijke stoffen. Dit gebeurt via het reukepitheel in de neusholte, waar geurreceptoren signalen doorgeven aan de hersenen. Hierdoor kunnen we geuren waarnemen en mogelijke gevaren, zoals rook of bedorven voedsel, detecteren.

Keelholte en strottenhoofd

In de keelholte zitten de huig en het strottenklepje.

De huig: sluit de neusholte af als je voedsel inslikt. 

De strottenklep: sluit de luchtpijp af.

In het strottenhoofd zitten de stembanden.

Bij ademhalen is...

1. Zowel de huig als het strotklepje is dicht
2. De huig is open het strotklepje is dicht
3. zowel de huig als het strotklepje is open
4. De huig is dicht, het strotklepje is open

De huig sluit de luchtpijp af tijdens het slikken..

1. Juist
2. Onjuist

Luchtpijp en bronchiën

De luchtpijp is een holle buis die aansluit op het strottenhoofd.

Kraakbeenringen: zorgen voor de stevigheid van de luchtpijp.

De luchtpijp is bedekt met slijmvlies met trilhaartjes.

Bronchiën 

De luchtpijp splitst zich in 2 takken: de hoofdbronchiën

Ze vertakken zich in steeds kleinere buisjes  (bronchiolen) en eindigen in longblaasjes

Bronchiolen: geen kraakbeen, bij inademing verwijden en uitademing vernauwen deze. Bevordert de uitdrijving van lucht

De wanden van de bronchiën 

en longblaasjes zijn bedekt met slijmvlies

Longblaasjes

Longblaasjes: gaswisseling via dunne haarvaten en dunne wand longblaasjes.

Afgeven van koolzuurgas (kooldioxide)  en het opnemen van zuurstof. Ook wel diffusie genoemd.

 

De kleinste luchtwegen zijn de:

1. Trachea/ luchtpijp
2. Bronchiën
3. Bronchiolen
4. Carina (onderste deel luchtpijp)

De carina is het onderste deel van de luchtpijp

De functie van de huig is:

1. de neusholte afsluiten tijdens ademen
2. de neusholte afsluiten tijdens slikken
3. de luchtpijp afsluiten tijdens ademen
4. de luchtpijp afsluiten tijdens slikken

De longblaasjes

1. Geven slijm af
2. Zorgen voor bescherming van de longen
3. Nemen zuurstof op en geven koolzuurgas af (Co2)

Longen

Rechterlong drie longkwabben

Linkerlong twee longkwabben

 Het hart ligt iets meer naar de linkerkant van de borstkas. Hierdoor is er minder ruimte voor de linker long, die zich moet aanpassen en daardoor maar twee kwabben heeft.

 2 Longvliezen (pleura)

1. Longvlies (pleura visceralis) dubbelvlies , daartussen pleuravocht waardoor beide bladen t.o.v. elkaar kunnen schuiven. 

2. Borstvlies (pleura parietalis): vlies dat grenst aan borstholte.

Pleuraholte:  ruimte tussen het long- en borstvlies die gevuld is met dun pleuravocht

Een long is elastisch en wil van zichzelf inklappen, maar dat gebeurt niet door de onderdruk (negatieve druk) tussen de longvliezen aan de binnenkant van de borstwand. De ruimte tussen de longvliezen (pleurale ruimte) is één gesloten, luchtledig geheel. Daardoor maken het longvlies en het borstvlies overal goed contact met elkaar. Ze laten de longen als het ware aan de borstwand ‘plakken’. Je longen kunnen zo de ruimte maximaal vullen. Er kan alleen lucht in de pleurale ruimte komen als er ergens een opening is. Deze opening kan ontstaan van buitenaf of van binnen. Dan wordt het systeem, waarbij het longweefsel door de onderdruk in de pleuraholte tegen de borstwand ‘geplakt’ zit, onderbroken. De pleuraholte wordt gevuld met lucht en de long klapt in.

00:15

De longen zijn omgeven door vliezen hoe heten deze

00:27

hoe heet het vocht tussen de twee vliezen

01:58

Om de longblaasjes zitten

1. bloedvaatjes
2. spiertjes

00:55

Waarvoor dienen het slijmvlies en de trilhaartjes in de luchtpijp

1. Isolatie
2. Bescherming

Ademhaling/Ventilatie

Ventilatie komt tot stand door:

Inademen (inspiratie)

Uitademen (expiratie)

Middenrif (diafragma)

Gespierde/pezige plaat

Longen zitten vast omdat het borstvlies met het diaframa vergroeid is

Gassen bij inademing:

78% Stikstof
21% Zuurstof

1% Overig
0,3% kooldioxide
Waterdamp wisselt

Gassen bij uitademing:

 16% zuurstof 

4% koolzuurgas, 

daarnaast wordt de stikstof gewoon uitgeademd en zit er een beetje waterdamp in uitademingslucht.

Ademhalingscentrum

Ligt in  het verlengde merg van de hersenstam. 

  

Spieren die een rol spelen bij de ademhaling:

middenrif (diafragma)

de spieren van de buikwand

de tussenribspieren

spieren boven het sleutelbeen

Ademcentrum reguleert de diepte en frequentie

Ademcentrum wordt via zintuigcellen (chemoreceptoren) in de wand van de halsslagaders geïnformeerd.

Chemoreceptoren: gevoelig voor CO₂ (koolstofdioxide) van het bloed

Als CO2 stijgt (bv door inspanning) gaat het ademcentrum versnellen. (om de balans van zuurstof (O₂) en koolstofdioxide (CO₂) in het lichaam te herstellen) 

Daalt CO₂ (bv door hyperventilatie) gaat het ademcentrum remmen/vertragen.

Het lichaam regelt de ademhaling dus primair op basis van het CO₂-gehalte en niet direct op het zuurstofgehalte (O2)

Verhoogde ademhaling

Je blaast te veel koolzuurgas (Co2) per minuut uit. 

Koolzuur daalt in je bloed (zuurgraad verstoord)

 

Klachten: kortademigheid, duizeligheid en stijfheid van spieren. 

Verlaagde ademhaling

Koolzuurgehalte in het bloed stijgt en zuurstofgehalte daalt. 

Klachten: hoofdpijn bij wakker worden, sufheid en gebrekkige eetlust.

Vertel wat je ziet bij in- en uitademing

Hulpademhalingsspieren

Ademhalingsfrequentie

baby: 30 tot 40 keer per minuut;

kind 2 tot 12 jaar: 20 tot 25 keer per minuut;

tiener: 12 tot 20 keer per minuut;

volwassene: 12 tot 18 keer per minuut

00:29

Hoe wordt het middenrif ook genoemd

00:42

Als het middenrif omlaag gaat wordt de inhoud

1. groter en stroomt er lucht in de longen
2. kleiner en perst het lucht uit de longen

00:56

wanneer wordt lucht uit de longen geperst

1. als het middenrif omlaag gaat
2. als het middenrif omhoog gaat

01:16

Hoe heten de schijven die je luchtpijp openhouden

1. luchtbeenschijven
2. wervelschijven
3. kraakbeenschijven

01:31

wat zit aan het eind van de bronchien

HIKKEN

Hikken komt doordat het middenrif zich plotseling krampachtig samentrekt.

Er ontstaat een geforceerde inademing. 

De hik ontstaat gemakkelijker door te snel te eten of te drinken. De hik ontstaat gemakkelijker bij het eten van sterk gekruid voedsel. Ook het drinken van koolzuurhoudende dranken en alcoholische dranken kan de kans op het ontstaan van de hik vergroten, net als roken. In periodes van stress en spanning neemt de kans op het ontstaan van de hik toe. Net als bij sterke wisselingen van de omgevingstemperatuur. Ook zwangerschap maakt de kans op het ontstaan van de hik groter.

Wat heb jij geleerd?