6.1 Een wereldeconomie

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)
A
De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
B
de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
C
de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
D
Na eeuwen van lockdown kon je weer reizen.
1 / 32
volgende
Slide 1: Quizvraag
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)
A
De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
B
de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
C
de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
D
Na eeuwen van lockdown kon je weer reizen.

Slide 1 - Quizvraag

Wat is Renaissance? (tijdvak 5)
A
Italiaans voor middeleeuwen
B
Strijd tussen keizer en paus
C
Bloeiperiode van de kunst
D
Ander woord voor Romeinse tijd

Slide 2 - Quizvraag

Wat betekent Reformatie? (Tijdvak 6)
A
Daar zijn de gereformeerden lid van.
B
Periode waarin mensen de rooms katholieke kerk wilden veranderen.
C
Aanhanger van christelijke godsdienst die uit protest werd opgericht.
D
Burgerlijke bestuurder van een stad of gewest.

Slide 3 - Quizvraag

(tijdvak 6) Het tijdvak van regenten en vorsten duurt van .... tot .....
A
500 - 1000 n. Chr.
B
1000 - 1500 n. Chr.
C
1500 - 1600 n. Chr.
D
1600 - 1700 n. Chr.

Slide 4 - Quizvraag

Als we het hebben over het Tijdvak van Regenten en Vorsten dan hebben we het over de......................... eeuw

(Tijdvak 6)
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw

Slide 5 - Quizvraag

                       Tijdvak 6: regenten & vorsten     
  • 1600-1700: regenten & vorsten
  • Onderwerpen:
  1. Ontstaan van een Wereldeconomie (6.1)
  2. De Gouden eeuw (6.2)
  3. Het absolutisme (6.3)
  4. Wetenschappelijke revolutie (6.4)
Tijdvak 5.. 

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Link

6.1  Een Wereldeconomie

Slide 8 - Tekstslide

Aan het eind van deze lessenserie kun jij: 
  • de rol van de moedernegotie in de economie van de Republiek benoemen.
  • Uitleggen hoe de VOC ontstond en welke rechten deze onderneming had.
  • Uitleggen wat handelskapitalisme en een wereldeconomie is en
  • de rol van de Republiek in deze wereldeconomie benoemen

Slide 9 - Tekstslide

Kenmerkend aspect 
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme,    en het begin van een wereldeconomie

wereldeconomie:
economie die bestaat uit verschillende werelddelen die door handel met elkaar verbonden zijn


Handelskapitalisme
economisch systeem waarbij ondernemers zich met handel bezighouden en waarvan zij een deel van hun winst investeren in hun onderneming

Slide 10 - Tekstslide

Handelskapitalisme

Slide 11 - Tekstslide

Handelskapitalisme
Handelaren maken winst en herinvesteren deze in hun bedrijf --> meer opbrengst
16de en 17e eeuw in de Republiek

Slide 12 - Tekstslide

Moedernegotie - zeer succesvolle vorm van handelskapitalisme 

Slide 13 - Tekstslide

Graantekort leidt tot bloeiende handel 
  • Graanbouw in Holland/Zeeland onmogelijk
  • Echter: landbouwspecialisatie wel mogelijk (voor handel en nijverheid) 
    hop, hennep, vlas, vlees, boter, kaas , eieren
  • Graan (belangrijkste voedsel) werd geïmporteerd uit het Oostzeegebied (Duitsland, Polen, Estland, Letland, Litouwen) 

Slide 14 - Tekstslide

Handelskapitalisme in de Nederlanden
  • Moedernegotie = Moeder der alle handel 
  • Voornaamste bron van inkomsten in Amsterdam
  • Tot begin 18e eeuw de meest belangrijke handel 

Slide 15 - Tekstslide

Waarde Moedernegotie in 1636
Opbrengsten van de VOC gedurende diens bestaan

Slide 16 - Tekstslide

Voor veilige doorgang door Sont moest saluutschot gegeven worden + belasting betaald op basis dekbreedte
Hollanders losten dit op met het Fluitschip: een smal dek met breed ruim (400-500 ton) en slechts 10 bemanningsleden. 

Slide 17 - Tekstslide

Om inkomsten te genereren hieven de Deense koningen tol op ieder schip dat naar de Oostzee voer. De tol werd berekend op basis van de breedte van het dek. Om deze reden maakten Hollanders en Zeeuwen veel gebruik van het Fluitschip. Leg uit:
(met een kenmerk van het fluitschip) waarom de handelaren juist dit type schip inzetten

Slide 18 - Open vraag

Aan het eind van deze les kun jij 
  • Uitleggen hoe de VOC ontstond en welke rechten deze onderneming had.
  • Uitleggen hoe de WIC ontstond en welke rechten deze onderneming had,
  • welk KA bij deze compagnieën hoort.

Slide 19 - Tekstslide

Deze producten waren 'exotisch' en extreem duur (peperduur!)
  • Specerijen (kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper
  • Chinese en Japanse zijde en porselein 

Slide 20 - Tekstslide

Nederlanden halen specerijen uit Portugal, maar die viel sinds 1580 onder Spanje, en daar zijn zij in oorlog mee, dus ... halen ze het zelf wel op! 
Cornelis de Houtman's 'Eerste Schipvaart' (1595-1597)

Slide 21 - Tekstslide

Concurrentie leidt tot VOC 
  • In de Republiek worden handelscompagnieën opgericht. 
  • Maar hierdoor neemt prijs in Azië toe en in Europa af 
  • Er wordt ingegrepen!
  • 1602: alle handelscompagnieën samen in Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) om onderlinge concurrentie te voorkomen.   

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

KA onderdeel: wereldwijde handelscontacten
VOC krijgt handelsmonopolie 'in het Oosten' 

Slide 24 - Tekstslide

'Een staat in een staat 
VOC was multinational = bedrijf actief in meerdere landen. 
Hierbij hadden zij deze rechten: 
  • Monopolie op handel in Azië
  • Recht om verdragen te sluiten en oorlog te verklaren
  • Recht om geweld toe te passen
  • Soldaten/ambtenaren in dienst nemen
  • Forten bouwen
  • Vijandelijke schepen roven (kaapvaart) 


Slide 25 - Tekstslide

Maken 6.1 
OZK 1, 2, 3
timer
15:00

Slide 26 - Tekstslide

Werken voor VOC erg impopulair
  • 3 jaar weg, geronseld of ontvoerd in de kroeg
  • Ziekten als scheurbuik
  • Angst voor zinkend schip
  • Straffen 

Slide 27 - Tekstslide

`1621: Succes VOC leidt tot WIC 

Slide 28 - Tekstslide

West Indische Compagnie
  • Belangrijkste doelen:
  • 1. Spanje dwarsbomen in Amerika'
  • 2. Koloniën stichten 

  • Belangrijkste inkomsten:
  • 3. Spaanse schepen kapen (Zilvervloot)
  • 4. Trans-Atlantische (Slaven)handel
  • 5. Walvisjacht

Slide 29 - Tekstslide

Met de opbrengst kon de oorlog tegen Spanje een jaar lang bekostigd worden 

Slide 30 - Tekstslide

KA onderdeel: het begin van een wereldeconomie 

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Video