Samenvatting en Herhaling

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Samenvatting en Herhaling

Onderdelen die je zou moeten kennen:

Licht en Schaduw

Spiegelbeelden

Licht en Kleur

Infra Rood (IR) en Ultraviolet (UV)

Leerdoelen 6.1

6.1.1 Je kunt voorbeelden noemen van natuurlijke en kunstmatige lichtbronnen, 

6.1.2 Je kunt schematisch lichtstralen tekenen, 

6.1.3 Je kunt uitleggen hoe je voorwerpen om je heen kunt zien die zelf geen licht geven.

6.1.4 Je kunt de schaduw van een voorwerp tekenen, 

6.1.5 Je kunt uitleggen welke schaduwbeelden ontstaan als een voorwerp verlicht wordt door één lamp of door twee lampen,

6.1.6 Je kunt het verschil uitleggen tussen direct en indirect zonlicht.

6.1

• Lichtbronnen: een bron dat zelf licht geeft (Zon, Sterren, Lamp, Kaarsen)
• Natuurlijke lichtbronnen    : Lichtbronnen waar de mens geen invloed op heeft gehad
• Kunstmatige lichtbronnen : Lichtbronnen door de mens gemaakt
• Licht beweegt langs rechte lijnen
• Directe lichtstralen, komen direct van een lichtbron in je oog
• Indirecte lichtstralen komen van een lichtbron via een niet lichtgevende bron (weerkaatsing, reflectie) in je oog.
• Je ziet iets als lichtstralen (direct of indirect) van het voorwerp in je oog terechtkomt
  

6.1 Schaduw

Schaduw is de plek waar licht van een lichtbron wordt tegengehouden

Tekenen van schaduwen doe je door randstralen te tekenen. (= Stralen die net langs de rand van het voorwerp gaan en dus net niet tegengehouden worden door het voorwerp.)

Het gebied tussen de randstralen waar geen licht komt = schaduw

6.1 schaduwen

Heb je met meerdere lichtbronnen te maken dan ontstaan er z.g. halfschaduw en kernschaduw.

Bij kernschaduw komt geen licht

Bij halfschaduw komt er licht van 1 lichtbron

6.2 Spiegelbeelden

Leerdoelen:

6.2.1.Je kunt uitleggen dat een spiegelbeeld op één belangrijk punt verschilt van de wereld voor de spiegel.

6.2.2 Je kunt de spiegelwet uitleggen met behulp van een tekening.

6.2.3 Je kunt tekenen hoe een lichtstraal door een spiegel teruggekaatst wordt.

6.2.4 Je kunt met de spiegelwet verklaren hoe spiegelbeelden ontstaan.

6.2.5 Je kunt uitleggen dat bij alle soorten oppervlakken de spiegelwet geldt.

6.2

Een spiegelbeeld lijkt even ver achter als voor de spiegel te staan. Dit noem je een virtueel beeld

Alleen links en rechts lijken omgedraait

Spiegelschrift.

6.2 Spiegel wet

De hoek van inval = de hoek van terugkaatsing

De hoeken worden gemeten 

ten opzichte van de normaal, 

de haaks op de spiegel 

staande hulplijn

6.2 reflectie

Spiegelende reflectie (a): De lichtstralen reflecteren allemaal dezelfde richting op

Diffuse reflectie (b) : De lichtstralen reflecteren alle kanten op

6.3 Licht en kleur

6.3.1 Je kunt uitleggen wat een spectrum is en hoe je een spectrum zichtbaar maakt.

6.3.2 Je kunt uitleggen wat je met een zakspectroscoop kunt onderzoeken.

6.3.3 Je kunt uitleggen hoe je een voorwerp met een bepaalde kleur ziet bij verschillende kleuren licht.

6.3.4 Je kunt uitleggen hoe de kleuren op een tv-scherm gemaakt worden. (PLUS)

6.3

Licht is opgebouwd uit verschillende kleuren makkelijk te zien in een regenboog of met behulp van een prisma of spectroscoop

Rood - Oranje - Geel - Groen - Blauw - Violet (ROGGBV)

6.3

Je kan een kleur van een voorwerp zien omdat een voorwerp alle kleuren absorbeert en er een gedeelte van weerkaatst of uitzendt

Groene appel absorbeert alle kleuren en weerkaatst alleen de groene kleur

Een rode tekst zie je rood omdat het alleen de rode kleur uitzendt

Een blauwe tekst zie je blauw omdat het alleen de blauwe kleur uitzendt

De meeste kleuren die je ziet zijn mengkleuren, met behulp van apparatuur kan je die kleuren apart meten

Licht van lampen

Als je een rode trui bekijkt onder een lamp dat zuiver geel licht uitzendt (natriumlamp) dat zie je de trui als zwart

Een rode trui absorbeert alle licht behalve rood, dat weerkaatst het. 

Natriumlamp geeft zuiver geel licht dus geen rood => trui lijkt zwart

Gewone lampen zenden geen zuiver licht uit, altijd iets bijgemengd. 

Door mengen kan je andere kleuren krijgen.

Dat principe wordt ook gebruikt op schermen, (telefoon, televisie etc)

Met groen, rood en blauw (primaire kleuren) kan je nagenoeg alle kleuren maken

6.4 IR en UV

6.4.1 Je kunt benoemen waar infrarode en ultraviolette straling zich in het spectrum bevinden.

6.4.2 Je kunt kenmerken benoemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.3 Je kunt toepassingen noemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.4 Je kunt uitleggen wat de gevaren zijn van ultraviolette straling.

6.4.5 Je kunt uitleggen wat een thermogram is. (PLUS )

6.4

Kleuren die je kan zien noem men ook wel visueel licht

Er is ook straling die niet met de ogen is waar te nemen 

Warmtestraling =  Infraroodstraling genoemd. 

Hand bij een kaars of haardvuur houdt, dan voel je de warmte = infraroodstraling

Van IR straling kan je een thermogram opnemen om te kijken waar veel warmteverlies  bij bijvoorbeeld een huis.

Bij de fysiotherapie als je een warmtebehandeling voor spieren nodig hebt

Bij warm houden van jonge dieren (kuikens, konijntjes)

Bereiden van eten

 

6.4

UV lampen worden gebruikt om bijvoorbeeld fluorescerende stoffen te herkennen bijvoorbeeld in bankbiljetten 

Voor de show in discotheken (blacklights)

Reinigen van water (doden micro-organismen)

Ultravioletstraling is straling die inwerkt op je huid, bruinkleuring, zonnebrand en huidkanker Bescherming met zonnebrandcrème. (scattering agents Titaanoxide)

Ken al deze onderdelen al?

Licht en Shaduw

Spiegelbeelden

Licht en Kleur

Infra Rood (IR) en Ultraviolet (UV)