HEY 7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2 Populaties

Les 1

Abiotisch

Biotisch

Welke naamgeving is juist?

1. Vulpes lagopus
2. Vulpes Lagopus
3. vulpes lagopus
4. vulpus Lagopus

Er is een verband tussen de tolerantie en het areaal van een soort.

Bekijk de afbeelding. Welke soort heeft het grootste tolerantiegebied?

1. soort A
2. soort B
3. soort C
4. soort D

Welke soort heeft de grootste tolerantie voor watertemperatuur

1. Lemna minor
2. Lemna turionifera
3. Spirodela ployrhiza

Leerdoelen

Je vergelijkt de begrippen populatiegrootte en populatiedichtheid.

Je legt verband tussen de draagkracht van een gebied en de populatiegrootte.

Je verklaart de invloed van monoculturen en biologische landbouw op de biodiversiteit en populatiegrootte in een gebied.

Je beschrijft geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij planten.

Aantallen van één soort

Alle organismen van dezelfde soort  in een bepaald gebied heet een Populatie.

Het aantal individuen in een populatie heet de populatiegrootte.

Het aantal individuen per eenheid van een oppervlak heet de Populatiedichtheid. 

 

Populatiedynamiek

Populatiedichtheid: aantal individuen per oppervlakte land of volume water

Verspreidingspatronen:

Populatiedichtheid van mensen

Draagkracht

Draagkracht

De draagkracht van een ecosysteem wordt bepaald door de maximale populatiegrootte van de verschillende populaties die zich over langere tijd in dat ecosysteem kunnen handhaven.

De draagkracht wordt overschreden:

Uitkomst: 1, 2 of 3.

1. Evenwicht bij oorspronkelijke draagkracht
2. Evenwicht bij verlaagde draagkracht
3. Uitsterven

Exoten

exoten en niche

• wanneer een exoot een nieuwe niche inneemt, is de kans groot, dat de exoot overleeft/uitbreidt
• wanneer de exoot dezelfde niche inneemt als een inheemse soort treedt concurrentie op, als de exoot wint zal hij zich kunnen handhaven/verspreiden (invasieve exoot) ten koste van de inheemse soort(en)
  

Exoten voorbeelden

Verspreiding

• Elke soort heeft een verspreidingsgebied.
• In een verspreidingsgebied zijn er grote schommelingen in abiotische factoren. 
• Tolerantie is het vermogen van organismen om deze schommelingen te verdragen

Verspreidingsgebied (areaal) Wolf

Plaag

Een populatie neemt in omvang toe en overschrijdt de draagkracht​ van het ecosysteem

Oorzaak: groot voedselaanbod, gunstige weersomstandigheden, tekort aan predatoren​

In de landbouw vaak plagen....

Monocultuur

Akkers met 1 gewas

hoge opbrengst

efficiënt

bemesting --> Nitraat belasting

lage biodiversiteit

gevoelig voor het ontstaan van plagen --> gewasbescherming noodzakelijk

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatiegrootte op z'n grootst is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

Hoe groot is de draagkracht voor schapen hier?

1. 1500 schapen
2. 15 000 schapen
3. 150 000 schapen
4. 1 500 000 schapen

Waardoor leidt overschrijding van draagkracht meestal tot een lagere draagkracht?

1. de dieren zijn dood
2. voedselbronnen zijn uitgeput
3. het systeem schiet door

De nijlgans is in Nederland een invasieve exoot. Wat kan een reden zijn om de vogel een invasieve exoot te noemen?

1. De vogel is agressief en verdringt soortgenoten van voedselplekken.
2. De vogel komt in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk voor.
3. De vogel kruist met andere soort en krijgt onvruchtbare nakomelingen.
4. De vogel is agressief en verdringt andere soorten zwemvogels.

Hieronder staan twee eigenschappen van eksters.
1. Een ekster kan vliegen.
2. Eksters bouwen nesten in kolonies.

Welke van deze eigenschappen ontstaat/ontstaan op het organisatieniveau populatie?





Hieronder staan twee eigenschappen van eksters.
1. Een ekster kan vliegen.
2. Eksters bouwen nesten in kolonies.

Welke van deze eigenschappen ontstaat/ontstaan op het organisatieniveau populatie?





Hieronder staan twee eigenschappen van eksters.
1. Een ekster kan vliegen.
2. Eksters bouwen nesten in kolonies.

Welke van deze eigenschappen ontstaat/ontstaan op het organisatieniveau populatie?

1. Geen van beide eigenschappen
2. alleen eigenschap 1
3. alleen eigenschap 2
4. beide eigenschappen

Welke uitspraak is
ONJUIST over een exoot?

1. Concurreert voor voedsel en nestelplekken met andere soorten in gebied
2. Komt van nature niet voor in Nederland
3. Kan andere soorten verdringen
4. Heeft geen natuurlijke vijanden

Aan de slag!

7.2 Populaties

Maken opdr. 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, 21

Nakijken

7.2 Populaties

Les 2

Leerdoelen

Je vergelijkt de begrippen populatiegrootte en populatiedichtheid.

Je legt verband tussen de draagkracht van een gebied en de populatiegrootte.

Je verklaart de invloed van monoculturen en biologische landbouw op de biodiversiteit en populatiegrootte in een gebied.

Je beschrijft geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij planten.

Hoe noem je het aantal individuen van de populatie?

1. Populatiedichtheid
2. Plaag
3. Draagkracht
4. Populatiegrootte

Wat wordt er bedoeld met de populatiedichtheid van de poolvos in het onderzochte gebied?

1. Het aantal poolvossen in een bepaald jaar
2. Het aantal poolvossen in het gebied
3. Het aantal poolvossen over een groot aantal jaren gemeten
4. Het aantal poolvossen per oppervlakte eenheid

Welke van onderstaande factoren heeft een negatieve invloed op de populatiedichtheid?

1. geboorte
2. emigratie
3. immigratie
4. sterfte

Welke curve hoort bij een plaag en welke bij natuurlijk evenwicht

1. J-curve hoort bij natuurlijk evenwicht en S-curve hoort bij een plaag
2. J-curve en S-curve horen beide bij een plaag
3. J-curve en S-curve horen beide bij een natuurlijk evenwicht
4. J-curve hoort bij een plaag en S-curve hoort bij natuurlijk evenwicht

Populaties

Welke verzameling van organismen kan een populatie zijn?

1. alle verschillende grassoorten in een weiland
2. alle wilde Zwijnen in Nederland
3. alle grote poelslakken in een vijver
4. alle waterplanten in een vijver

Als er erg veel rupsen op een maïsveld leven, spreekt men van een rupsenplaag. Er komen dan veel sluipwespen hun eitjes leggen. Na verloop van tijd zijn er dus ook veel sluipwesplarven aanwezig. Men spreekt dan echter niet van een sluipwespenplaag.
Geef een reden waarom de sluipwesplarven geen plaag voor de landbouw vormen.

1. sluipwesplarven zijn geen exoten
2. de sluipwesplarven zijn onschadelijk, alleen de volwassen dieren kunnen een plaag vormen
3. De sluipwesplarven hebben voldoende natuurlijke vijanden en een beperkte hoeveelheid voedsel
4. sluipwesplarven zijn niet schadelijk voor de gewassen.

Welke populatie heeft
de grootste kans om te
veranderen in een plaag?

1. Een populatie met een J-vormige groeicurve.
2. Een populatie met een S-vormige groeicurve.
3. Zowel de populatie met de S- als de J-vormige groeicurve.
4. Beide populaties kunnen niet veranderen in een plaag.

Ongeslachtelijke voortplanting

knollen          wortelstokken          uitlopers                            bollen

(stengel/wortel)                               (stengel)                            (blad)

Ongeslachtelijke voortplanting

Alle nakomelingen ontstaan door celdelingen en zijn dus genetisch identiek aan hun voorouder!

Kunstmatig ongeslachtelijk voortplanten

stekken                        weefselkweek              klonen?!

levenscyclus

Levensloop en levenscyclus

• Een individu heeft een levensloop.
• Deze begint met het leven en eindigt met de dood
• Een soort heeft een levenscyclus.
• Deze stopt pas als de soort uitsterft

Wat is de meeldraad?

1. Het mannelijke geslachtsorgaan (helmdraad+helmknop)
2. Bestaat uit de stempel en de stijl
3. Het vrouwelijke geslachtsorgaan
4. Bestaat uit de helmdraad en de stamper

Dit is waar over levensloop en levenscyclus:

1. Bij een levensloop gaat een individu dood
2. Bij een levenscyclus gaat een individu dood
3. Bij een levenscyclus gaat de soort dood
4. Bij een levenscyclus gaat de soort niet dood

GEEN voorbeeld van ongeslachtelijke voortplanting is...

1. 
2. 
3. 
4. 

De bloem in het voorbeeld heeft ... zichtbare meeldraad/meeldraden

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Een kweker gebruikt een plant voor weefselkweek. Op deze manier groeien er tien nieuwe planten. Zodra de plantjes groot genoeg zijn, worden ze op verschillende plaatsen in de tuin gezet.

Welke bewering over het genotype en het fenotype van deze plantjes is juist?

1. Alle planten hebben hetzelfde fenotype en genotype
2. De planten hebben hetzelfde fenotype
3. De planten hebben hetzelfde genotype
4. De planten hebben verschillende genotypen en fenotypen.

Weefselkweek is een voorbeeld van...

1. seksuele selectie
2. natuurlijke selectie
3. geslachtelijke voortplanting
4. ongeslachtelijke voortplanting

Stelling: Oude onvruchtbare dieren zijn geen onderdeel meer van de levenscyclus.

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn de nadelen van een monocultuur?

1. Schadelijke organismen kunnen gemakkelijk voedsel vinden
2. Er is een gebrek aan natuurlijke vijanden
3. Er kan snel een plaag ontstaan
4. Het gebruik van chemische bestrijding + kunstmest

Bij een weefselkweek groeit een klein stukje weefsel uit tot een nieuwe plant. Vindt hierbij mitose plaats?

1. Ja
2. Nee
3. Alleen aan het begin
4. Alleen aan het einde

Zijn de dochtercellen diploïd of haploïd?

1. diploïd
2. haploïd

Aan de slag!

7.2 Populaties

Maken opdr. 22, 23, 24, 25, 26, 27

Nakijken