Koolstofchemie: Alkanen en Alkenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 Koolstofchemie

Alkanen en alkenen

Stamnamen alkanen en alkenen

alkaan: alleen enkele 

C-bindingen 

(verzadigd)

alkeen: één C=C 

binding 

(onverzadigd)

opdracht: sleep de juiste naam bij de juiste structuur

propeen

ethaan

etheen

propaan

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?

1. verzadigd
2. onverzadigd

naamgeving

but-1-een

 Hoe bepaal je de systematisch naam van een stof?

1. bepaal de langste keten = stamnaam (meth-, eth- etc)
   
2. geen dubbele binding? dan eindigt de naam op -aan
3. wel dubbele binding? dan eindigt de naam op -een 
4. geef de locatie (nummer van C-atoom) van de dubbele binding aan, zet het nummer direct voor -een

Wat is de naam
van deze verbinding?

1. penteen
2. pent-1-een
3. pent-2-een
4. pent-3-een

vraag: welke moleculen geven DEZELFDE stof weer? 

hetzelfde

hetzelfde

verschillend

Hoe heten molecuul 1 en 2?

1

2

1. 1 = prop-1-een 2 = prop-3-een
2. 1 = but-1-een 2 = but-3-een
3. 1 = but-1-een 2 = but-4-een
4. 1 = but-1-een 2 = but-1-een

Namen van vertakte koolwaterstoffen

Hoe geef ik aan deze stof een naam?

Vertakking in het molecuul?

1. tel aantal C in de langste keten: 4 dus but-
2. dubbele binding: nee: butaan
3. vertakking? ja, een methyl
4. op welke locatie? 2e C
5. naam is: 2-methylbutaan

De methylgroep kan alleen maar op het 2e C-atoom, dus gewoon methylbutaan

Hoe geef ik aan deze stof een naam?

Vertakking in het molecuul?

1. tel aantal C in de langste keten: 5 dus pent-
2. dubbele binding: nee: pentaan
3. vertakking? ja, een methyl
4. op welke locatie? 2e C
5. naam is: 2-methylpentaan

Welke naam heeft
deze verbinding?

1. methylbutaan
2. methylbuteen
3. methylbut-2-een
4. methylbut-1-een

Meerdere vertakking in het molecuul?

we gebruiken di-, tri-, etc om meer dan één vertakking aan te geven.

de locaties moeten steeds worden aangegeven.

1. tel aantal C in de langste keten: 4 dus but-
2. dubbele binding: nee: butaan
3. vertakking? ja twee keer een methyl, dus dimethyl
4. op welke lokatie? 2e en 3e C
5. naam is: 2,3-dimethylbutaan

Welke naam heeft
deze verbinding?

1. 2,4-dimethylhexaan
2. 2,3-dimethylhexaan
3. 2,3-dimethylhexeen
4. 2,4-dimethylhexeen

Geef de naam van deze structuurformule

Gebruik ook BINAS 66C

1. stam = langste koolstofketen = 9 C atomen lang (non-)
2. 2x ethyl = diethyl, 3x methyl = trimethyl
3. locaties, hou laagste nummering aan
4. 33567 < 34577
5. dan op alfabetische volgorde zetten: 3,7-diethyl-3,5,6-trimethylnonaan 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

hoek om

de langste keten van C's gaat de hoek om, in totaal 9 C's

Welke naam heeft
deze verbinding?

1. 3,5-dimethyl-4-ethylhexaan
2. 4-ethyl-3,5-dimethylhexaan
3. 2,4-dimethyl-3-ethylhexaan
4. 3-ethyl-2,4-dimethylhexaan

Fotovraag

Teken van de volgende stoffen de structuurformule in je schrift:

a.  but-1-een

b.  3-ethyl-2-methylpentaan

c.  2,3-dimethylbutaan

Hint: Teken eerst de langste koolstofketen.

Lever jouw antwoorden in via een foto

Antwoorden

a.

b.

c.

Succes met de alkanen en alkenen!