4H 2223 koolstofchemie H6 les 3

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

scheikunde H6 4HAVO LPM

wat gaan we deze les doen:

- introductie systematische naamgeving

- oefenopgave naamgeving

koolwaterstoffen Hoofdstuk 6

stencil

zorg dat je het stencil 

"4H Hfst 6 samenvatting naamgeving...pdf" 

 bij de hand hebt

systematische naamgeving

de lengte van de koolstofketen, dus het aantal C atomen achter elkaar, bepaalt de stamnaam

stamnamen alkanen en alkenen

alkaan: alleen enkele 

C-bindingen 

(verzadigd)

alkeen: één C=C 

binding 

(onverzadigd)

opdracht: sleep de juiste naam bij de juiste structuur

TIP: gebruik je stencil of blz 159-160 van je boek

propeen

ethaan

etheen

propaan

wat is de naam van dit molecuul?

tip

kijk in fig 6.8 van je boek blz 160 en kijk bij voorbeeld 1:

1. langste keten = stamnaam

2. op welke C zit de dubbele binding?

naamgeving

but-1-een

naamgeving:

1. bepaal de langste keten = stamnaam (meth-, eth- etc)
   
2. geen dubbele binding? dan eindigt de naam op -aan
3. wel dubbele binding? dan eindigt de naam op -een 
4. geef de lokatie (nummer van C-atoom) van de dubbele binding aan, zet het nummer direct voor -een

naam ?

1. penteen
2. pent-1-een
3. pent-2-een
4. pent-3-een

vraag: welke moleculen geven DEZELFDE stof weer? 

hetzelfde

hetzelfde

hetzelfde

verschillend

verschillend

verschillend

hoe heten molecuul 1 en 2?

1

2

1. 1 = prop-1-een 2 = prop-3-een
2. 1 = but-1-een 2 = but-3-een
3. 1 = but-1-een 2 = but-4-een
4. 1 = but-1-een 2 = but-1-een

meer dan één dubbele binding?

we gebruiken di-, tri-, etc om meer dan één dubbele binding aan te geven.

De lokaties moeten steeds worden aangegeven met nummers.

1. tel aantal C: 6 dus hex-
2. dubbele binding: ja: hexeen
3. 2 x C=C dus dieen
4. op welke lokatie? Reken vanaf rechts! 1e en 4e C
5. naam is: hexa-1,4-dieen

vertakkingen

vertakkingen hebben ook een naam én een lokatie

hoeveel vertakkingen zie je aan de langste C-keten?

3: twee keer CH3 en één keer CH2-CH3

naamgeving vertakking

een zijtak heet naar 

het aantal C van de vertakking 

met -yl erachter

1. dimethylpropaan
2. 1,1-dimethylpropaan
3. 1-methylbutaan
4. 2-methylbutaan

naamgeving vertakking

een zijtak heet naar het aantal C van de vertakking met -yl erachter

butaan (4 C's) met op de 2e C een methaan. Deze groep noemen we methyl. 

Dus: 2-methylbutaan 

 

wat is de naam van de weergegeven koolwaterstof?

meer dan één vertakking?

we gebruiken di-, tri-, etc om meer dan één vertakking aan te geven.

de lokaties moeten steeds worden aangegeven.

1. tel aantal C in de langste keten: 4 dus but-
2. dubbele binding: nee: butaan
3. vertakking? ja twee keer een methyl, dus dimethyl
4. op welke lokatie? 2e en 3e C
5. naam is: 2,3-dimehtylbutaan

Wat is de correcte naamgeving?

1. 4-methylhexaan
2. 3-methylhexaan
3. 1,2,4-dimethylbutaan
4. heptaan

pentaan

methylbutaan

dimethylpropaan

HW maak nu opgaven 10 t/m 13

- lees eerst de tekst uit het boek 6.1 en bestudeer het voorbeeld

(t/m blz 160)

- maak opgave 10 t/m 13

wil je extra puzzelen? (deze stof hoef je niet voor het examen te kennen)

- lees dan heel 6.1

- maak opgaven 14 t/m 16