H3 Politieke partijen, verkiezingen

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Actief kiesrecht:

Je hebt recht om te stemmen.

Passief kiesrecht: 

Je kunt je verkiesbaar stellen.

Je mag stemmen voor:

De gemeenteraad 

De Provinciale Staten 

De Tweede kamer 

Het Europees Parlement 

Je mag stemmen als:

- je Nederlander bent en 18 jaar of ouder.

- je 5 jaar in Nederland woont en een buitenlands paspoort hebt mag je voor de gemeenteraad stemmen.

Hoe werkt het bij ons?

De manier waarop verkiezingen worden georganiseerd,

heet het kiesstelsel. In Nederland is dat het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

Het totale aantal uitgebrachte stemmen wordt gedeeld door het aantal zetels.

Politieke partij

Een groep mensen met ongeveer dezelfde ideeën

over hoe de samenleving eruit zou moeten zien.

Een lijsttrekker is de belangrijkste persoon van een politieke partij in verkiezingstijd.

Politieke partijen

Elke politieke partij heeft een verkiezingsprogramma:

De plannen en ideeën van een politieke partij.

Sommige mensen weten niet op wie ze moeten gaan stemmen.

Dit noem je zwevende kiezers.

Wat doen politieke partijen?

- Ze Leveren mensen voor Politieke functies (ministers,, burgemeester...)

- Ze maken hun standpunten bekend (media)

- Ze vertegenwoordigen vaak de belangen van maatschappelijke
  organisaties en bepaalde groepen in de samenleving (VVD/50+ etc.)

- Ze beïnvloeden mensen in politieke functies (overleg binnen de partij).

Op welke partij ga je stemmen?

Redenen om op een partij te stemmen:

• De standpunten van de partij
   komen overeen met jouw ideeën.
• De partij let goed op jouw
    belangen.
• Je stemt strategisch: je kijkt welke partij kans maakt om in de regering te komen.
• De persoon van de lijsttrekker spreekt je aan. 

Voorkeursstem

• In Nederland stem je op een persoon, niet op een partij.
  
• De meeste kiezers stemmen op de lijsttrekker.
  
• Sommigen kiezen bewust voor een andere kandidaat.
  
• Door voorkeursstemmen kan een kandidaat die laag op de lijst staat toch in de Tweede Kamer komen.
  

Districten kiesstelsel

Ander kiessysteem in de landen als de VS en het Verenigd Koninkrijk:

Land wordt verdeeld in kiesdistricten.

• Per district komt één afgevaardigde in het parlement.
  
  
• Dat is de kandidaat die de meeste stemmen haalt. De andere stemmen tellen niet mee (“The Winner takes it all”).

Stel NL kent een districtenstelsel

Evenredig kiesstelsel

In Nederland worden verkiezingen gehouden volgens een stelsel van evenredige vertegenwoordiging: Alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het totale aantal zetels.

Evenredige vertegenwoordiging

15% van de stemmen? Dan ook 15% van de zetels.

Regeren? Dan moet je samenwerken.