Par 3.2 Nieuwe wetten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Par 3.2 Nieuwe wetten

Lezen

Lezen par 3.2, blz 42/43. 

Leerdoelen

- Je weet waar de liberalen voor staan tijdens de industriële revolutie.

- Je kunt uitleggen waarom de liberalen tijdens de industriële revolutie in de regering zaten.

- Je kent het Kinderwetje van Van Houten.

- Je kunt uitleggen waarom het Kinderwetje niet zo goed werkte.

- Je kent de Arbeidswet en Leerplichtwet en wat deze voor gevolgen had.

- Je kent de begrippen: liberalen, Kinderwetje van, Van Houten, Arbeidswet, Leerplichtwet

- Je kent de jaartallen: 1874, 1889, 1901, 1919

- Je kent de personen en hun rol in dit hoofdstuk: Samuel van Houten

Quiz

Maar eerst gaan we kijken wat jullie nog weten van de vorige lessen.. 

In welk jaar begon de industriële revolutie in Nederland?

1. 1800
2. 1850
3. 1860
4. 1880

Waar kwam kinderarbeid voor in de tijd van de industriele revolutie?

1. In de fabriek
2. Landbouw
3. Huisnijverheid
4. Kwam overal voor

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

Door de komst van machines waren er op het platteland minder arbeiders nodig.

Door de uitvinding van de stoommachine komen er verschillende nieuwe machines.

Veel arbeiders trekken naar de stad en gaan werken in de fabrieken.

De meeste mensen wonen en werken op het platteland.

De arbeiders in de steden gaan wonen in arbeiderswijken.

Wat richten de arbeiders op om hun belangen te behartigen?

1. Voetbalclub
2. Klaverjasvereniging
3. Vakbond
4. Regering

Mindmap

Pen en schrift op tafel, we gaan een mindmap maken over deze paragraaf. 

Liberalen

In de 19de eeuw lag de macht in Nederland in handen van de rijke burgers. 

Alleen de rijke mannen mochten stemmen. De meeste van deze mannen waren liberalen. 

Standpunten

De liberalen wilden zoveel mogelijk vrijheid voor de burgers. De overheid moest zich zo min mogelijk bemoeien met de economie. Afspraken hierover waren iets tussen werkgeven en werknemer. 

Standpunten

Vrijheid van meningsuiting, van drukpers, godsdienst en vereniging. Arbeiders hadden volgens liberalen het recht om vakbonden op te richten. 

Meerderheid

De liberalen hadden een meerderheid in het parlement. 

De overheid deed hierdoor weinig aan verbetering van de arbeidsomstandigheden voor de arbeiders. 

Kinderwetje

Toch kwam de eerste wet van een liberaal. De liberaal Samuel van Houten bedacht in 1874 het kinderwetje van Van Houten. Kinderen tot 12 jaar mochten niet langer in de fabriek werken. 

Arbeidswet

In 1889 kwam er een Arbeidswet:

Fabrieken moesten geïnspecteerd worden om te kijken of ze zich aan de wet hielden.

Vrouwen kregen kortere werktijden, ze konden beter voor hun gezin gaan zorgen.

Leerplichtwet

In 1901 werd de Leerplichtwet ingevoerd.

Kinderen van 6 tot en met 12 moesten voortaan verplicht naar school.

Nieuwe Arbeidswet

In 1919 kwam er een nieuwe Arbeidswet.

Een werkweek had nog maar 6 dagen.

Een werkweek mocht maar 45 uur bedragen.

Een werkdag maximaal 8 dagen.

Quiz

Eens kijken wie er goed heeft opgelet..

Wie mochten er in de 19de eeuw stemmen?

1. Rijke mensen en arme mensen
2. Rijke mannen en vrouwen
3. Rijke mannen
4. Alle mannen

Welke politieke stroming vond dat de overheid zich zo min mogelijk met de economie moet bemoeien?

1. Socialisten
2. Liberalen
3. Protestanten
4. Katholieken

In welk jaar werd het Kinderwetje van Van Houten ingevoerd?

1. 1870
2. 1874
3. 1884
4. 1901

Welke politieke partij in Nederland is vandaag de dag liberaal?

1. PvdA
2. CDA
3. SP
4. VVD

Vanaf welk jaar mocht een werkdag nog maar 8 uur bedragen?

1. 1889
2. 1901
3. 1919
4. 1953

Personen uit deze les

• Samuel van Houten

Begrippen uit deze les

•  liberalen
• Kinderwetje van Van Houten
• Arbeidswet
• Leerplichtwet

Jaartallen uit deze les

• 1874 Kinderwetje van Van Houten
• 1889 Arbeidswet
• 1901 Leerplichtwet
• 1919 Nieuwe Arbeidswet

En nu?

Check of alle leerdoelen op je mindmap staan.

Maak de vragen van paragraaf 3.2.

Bekijk de filmpjes over dit onderwerp.