3.1 Democratie en economische crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H. 3 Het interbellum 1918-1939

Par. 3.1 Democratie en economische crisis

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Welke problemen Duitsland na WOI kreeg
• Welke hulp Duitsland na WOI kreeg
• Wat de oorzaken & gevolgen van de  economische crisis vanaf 1929 waren

Par. 1 Democratie en economische crisis

1.1 Duitsland in de problemen

Interbellum

• Periode tussen de 2 Wereldoorlogen

Interbellum

• WO I had voor armoede en verdriet gezorgd in Duitsland.
• Na de oorlog beleef het onrustig.​
  
• Keizer was gevlucht.​
  
• Communisten probeerden de macht te grijpen.​
  
• Hoe moest het land geregeerd worden?

Republiek van Weimar

• Er kwam een nieuwe regering die van Duitsland een parlementaire democratie maakte:
• de republiek van Weimar.​
  
• Uitgeroepen in 1919 in de plaats Weimar, met een democratische grondwet.​

Republiek van Weimar

• Na de verkiezingen vormden Socialistische Partij Duitsland (SPD), de katholieken en de liberalen een regering.​
  
• Deze nieuwe regering tekende het verdrag van Versailles.​
  
• Er was geen keuze.--> anders weer oorlog

• De Duitse bevolking voelde zich vernederd door het verdrag van Versailles.​
• Daarnaast geloofde een groot deel van de bevolking in de dolkstootlegende.​

Dolkstootlegende

• Ze geloofden dat de regering opdracht had gegeven om te stoppen met vechten. ​
  
• Er werd ‘een dolk in de rug’ gestoken van de soldaten die door wilden vechten.

1923

• De herstelbetalingen waren te hoog voor Duitsland.
• In 1923 kon Duitsland de schulden niet meer betalen. ​​
• Frankrijk stuurde een leger naar Duitsland en bezette het Ruhrgebied.​​
  
• Fransen namen waardevolle grondstoffen in beslag.

Inflatie

• De arbeiders gingen staken.​​
  
• De lonen werden door de regering betaald.​​
  
• Er werd geld bijgedrukt.​​
  
• Gevolg: enorme inflatie.
• Geld werd minder waard.

Inflatie

Glas bier:​

1918: 0,17 Duitse mark​

1922: 60 mark​

1923: 150 miljard mark​

​

Door de (hyper)inflatie raakten mensen al hun geld kwijt.​

Hitler

Hitler probeerde in deze chaos in 1923 de macht te grijpen.​

Dit mislukte.​

Hij kreeg 5 jaar gevangenisstraf.​

Waarvan Hitler uiteindelijk maar 13 maanden vastzat. ​

Tijdens zijn gevangenschap schreef hij het boek Mein Kampf.​

Par. 1 Democratie en economische crisis

1.2 Hulp voor Duitsland

Dawesplan

• Geallieerden begrepen dat Duitsland de herstelbetalingen (terug betalen van de eerste wereldoorlog) niet meer konden betalen --> Dawesplan
• Duitsland kon goedkoop lenen van de VS om economie weer op te bouwen. 

Dawesplan

• VS leenden Duitsland goedkoop geld, hiermee kon de economie worden opgebouwd. ​
  
• De herstelbetalingen aan Engeland en Frankrijk konden doorgaan.​
  
• Engeland en Frankrijk hadden dan weer geld om producten in de VS te kopen.

Dawesplan

• Er kwam een einde aan de hoge inflatie.​
  
• Tussen 1924 en 1929 verbeterde de Duitse economie.​
  
• Het land kon weer herstelbetalingen doen.​
  
• En Duitsland hield jaarlijks zelfs wat geld over.

Dawesplan

• 1926 Duitsland mocht lid worden van de Volkenbond.​
  
• Veel mensen kregen weer hoop voor de toekomst.

Par. 1 Democratie en economische crisis

1.3 Economische crisis vanaf 1929

Economische crisis vanaf 1929​

• De crisis begon in de VS.​
  
• Het leek goed te gaan, maar de Amerikaanse economie was kwetsbaar.
• Tijdens WO I hadden boeren geld geleend om dure landbouwmachines te kopen: ​immers veel vraag uit Europa naar landbouwproducten.​
• Na de oorlog viel die vraag weg: overschotten en prijsdalingen.

Economische crisis vanaf 1929​

Daarnaast werd er ook geld geleend door:​

• consumenten om producten te kopen​
  
• aandeelhouders om aandelen in bedrijven te kopen.​
  

Iedereen was optimistisch over de toekomst.​

Het ging goed tot 1929.​

Economische crisis vanaf 1929​

• Oktober 1929 stortten de aandeelkoersen in (Beurskrach)​.
• Aandelen worden veel minder waard.​
  
• Iedereen biedt zijn aandelen te koop aan. 
• Geleend geld wordt niet terugbetaald.​
  
• Banken failliet, mensen zijn spaargeld kwijt. ​
  
• Bedrijven failliet.​
  
• Grote werkloosheid.​

Economische crisis vanaf 1929​

• Alle landen die met de VS handelden krijgen te maken met deze crisis. ​
  
• Voor Duitsland een grote tegenslag.​
  
• Amerikaanse leningen stopten direct.

Leerdoelen

Welke problemen Duitsland na WOI kreeg --> Frankrijk bezette een gebied, armoede, geen herstelbetalingen, crisis

Welke hulp Duitsland na WOI kreeg --> goedkope leningen, dawesplan

Wat de oorzaken & gevolgen van de economische crisis vanaf 1929 waren --> crisis begon in VS en ging zo door naar Europa, beurskracht, werkeloosheid, armoede

Maken

Maak de opdrachten op blz: 50 tm 52