Oncologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Oncologie

Let op:

- gevoelig onderwerp

- oordeel niet

- geef elkaar de ruimte

Feit of Fabel?

- Huidkanker is de meest voorkomende soort kanker
- Een tumor betekent kanker
- Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt kanker in zijn of haar leven
- Röntgenstraling kan kanker veroorzaken

Feit of Fabel?

- Huidkanker is de meest voorkomende soort kanker Fabel
- Een tumor betekent kanker Fabel: je hebt goedaardige en kwaadaardige tumoren
 - Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt kanker in zijn of haar leven: Fabel. Ongeveer 1 op de 3                      mannen en 1 op de 4 vrouwen 
- Röntgenstraling kan kanker veroorzaken: Feit,  Theoretisch gezien neemt bij elk                                  röntgenonderzoek dat een patiënt ondergaat de kans op kanker zeer licht toe.

Een tumor is een gezwel in je lichaam. Zo'n gezwel kan goedaardig of kwaadaardig zijn. Een kwaadaardige tumor is kanker. Heel soms kan een goedaardige tumor kwaadaardig worden.

www.allesoverkanker.be

Tumor

Benigne = goedaardig

Maligne = kwaadaardig (carcinoom/sarcoom)

Benigne
cellen tumor lijken op weefsel  waaruit het is ontstaan

langzame groei
houden zich aan anatomische grenzen

meestal gemakkelijk te verwijderen
zaaien niet uit

Maligne
cellen tumor lijken niet meer op weefsel waaruit het is ontstaan

groeien vaak snel
houden zich niet aan anatomische grenzen

moeilijker te verwijderen door onzichtbare uitlopers

zaaien vaak uit

Oorzaken

erfelijkheid
leefstijl: roken/alcohol/voeding/bewegen
chemische stoffen (asbest/cytostatica)
milieuverontreiniging
Straling
chronische ontstekingen

T = tumor grootte

N= (node) lymfeklier

M= metastasen

TNM-stadium I: de tumor is beperkt tot het slijmvlies of de binnenste laag spierweefsel van de dikke darm

TNM-stadium II: de tumor is door de spierlaag van de darmwand heen gegroeid en eventueel tot in omringend weefsel

TNM-stadium III: er zijn uitzaaiingen in de lymfeklieren in de buurt van de tumor

TNM-stadium IV: er zijn uitzaaiingen in verder weg gelegen lymfeklieren en/of in andere organen of weefsels

Negen signalen van kanker

1. gewichtsverlies, vermoeidheid, slecht uit zien
2. veranderingen bij plassen
3. verandering ontlasting
4. verdikking/knobbel in lichaam
5. blijvende heesheid of hoest, bloed ophoesten
6. slikklachten
7. moedervlekken en huidplekjes die veranderen
8. een plekje dat schilfert of bobbeltje op de huid
9. vrouw > ongewoon bloedverlies/afscheiding, man> pijn of verandering zaadballen 

Onderzoeken

anamnese/lichamelijk onderzoek
bloedonderzoek
radiologische onderzoek (röntgen/ct/mri/echo)
nucleaire onderzoek (PET scan/botscan)
biopt afnemen (PA-diagnose, (pathologisch)

TNM systeem

T = Tumor (T1-T4)

N = aan lymfekliermetastasen (N0- N2)

     (aantal en plaats)

M = metastasen op afstand (M0- M1) 

      ( uitzaaiingen en hoeveel) 

Dit geeft het stadium van de ziekte aan, zie website volgende sheet

borstkanker.slingeland.nl

Metastasen

Verspreiding via:

- lymfebanen (lymfogene metastasen)

- bloedvaten (hematogene metastasen)

- uitzaaien naar vrije buikholte of pleuraholte

Behandeling

Curatief = genezend
Palliatief = verlichtend
Adjuvant = aanvullend op curatief (bestraling na operatie)

Meest voorkomende behandeling

Operatie
Chemotherapie (met cytostatica)
Radiotherapie (bestraling) in of uitwendig

Chemotherapie

Behandeling van kanker met cytostatica

Cytostatica zijn celdodende medicijnen

Bijwerkingen chemotherapie

Problemen spijsvertering:  

- misselijkheid/braken/diarree/obstipatie/stomatitis
- dun of uitvallend haar
- vermoeidheid
Beenmergsupressie (Anemie tekort bloedcellen en bloedplaatjes)
Invloed op vruchtbaarheid
Huidveranderingen

Hoofdhuidkoeler tijdens de chemotherapie

Tijdens de chemokuur wordt de hoofdhuid gekoeld om haaruitval tegen te gaan

Verzorgende aandachtspunten

Pijnbestrijding
Ondersteuning bij voeding

Zorg rondom de behandelingen

Ondersteunen bij gevolgen van de behandelingen zoals:
- kleine porties eten/pruik/zachte tandenborstel/prothese
Bescherming bij uitscheidingsproducten 
Psychische en sociale ondersteuning

Palliatieve sedatie is een doelbewust medisch handelen.

 Bij palliatieve sedatie wordt de bewustzijnsverlaging nagestreefd. Als pijn en ongemakken die samengaan met de palliatieve fase niet te bestrijden zijn, kan men, in dialoog met patiënt en familie -en bij een wilsbekwame patiënt uiteraard niet zonder zijn/haar geïnformeerde toestemming-, overgaan tot palliatieve sedatie.

De behandeling is alleen bedoeld om het lijden te verlichten, en niet om de dood te bespoedigen. Wel eerst volledige pijn bestrijding toepassen

Pijnbestrijding

Spinale anesthesie is een methode voor anesthesie waarbij het onderlichaam verdoofd wordt door verdovend middel in het ruggenmergvocht te spuiten. Je kan je benen ook niet meer bewegen.

De epidurale ruimte ervoor wordt gebruikt voor het geven van pijnbestrijding met behulp van een spuitenpomp

Vragen en/of opmerkingen?