H4.4 overmaat en ondermaat

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

instructie

H4.4 overmaat en ondermaat

In deze les

Wat is overmaat?

Rekenen met overmaat

H4.3-zelfstudie

massaverhoudingen

    Bij het verbranden van Magnesium hoort de volgende reactievergelijking:​
    2 Mg(s) + O₂(g) -> 2 MgO(s)​
    De massaverhouding is 3: 2​   ​
    Hoeveel gram zuurstof reageert er als er 5,0 g Mg verbrandt?​

Wat is overmaat?

De beginstof die overblijft na de reactie

de stoffen zijn niet in massaverhouding aanwezig

Overmaat

Welke stof rechts is bij onderstaande reactie in overmaat, als de reactievergelijking is: 

1. De blauwe deeltjes rechts zijn in overmaat
2. De rode deeltjes rechts zijn in overmaat
3. Allebei de deeltjes zijn in overmaat
4. Geen van beide deeltjes is in overmaat

Ik heb 100 gram eieren en 32 gram suiker. Welke stof is de overmaat?

1. ei
2. suiker
3. geen van beide
4. beide

rekenen met overmaat

1. bepaal welke stof in overmaat is met verhoudingstabellen
2. bepaal hoeveel stof in overmaat is door: 

aanwezige stof - verbruikte stof

rekenen met overmaat

massaverhouding (A:B)

massa's beginstoffen (mA : mB)

Is mA > ?A  dan:

mA - ?A = overmaat van A

Is mB > ?B dan :

mB - ?B = overmaat van B

Beginstof 1	Beginstof 2
A	B
mA	?B

Beginstof 1	Beginstof 2
A	B
?A	mB

voorbeeld: rekenen met overmaat

De massaverhouding tussen magnesium en zuurstof was:

3 : 2

Ik heb 60 gram magnesium en 60 gram zuurstof

1. Hoeveel van iedere stof reageert er?

2. Welke stof is in overmaat?

Ondermaat

Waar overmaat is, is ondermaat

De stof in ondermaat reageert volledig op!

Voor het maken van Magnesiumoxide heb je Magnesium en Zuurstof nodig.
Magnesium en Zuurstof hebben de massaverhouding 1,5 : 1,0.


Bij de reactie is 750 gram Magnesium aanwezig en 1500 gram Zuurstof.
Magnesium is hier in...

1. Overmaat
2. Ondermaat
3. Precies voldoende

In een afgesloten vat bevindt zich 5,10 g aluminium en 4,80 g zuurstof. De massaverhouding (Al:O2) is 27 : 48
Welke stof is in ondermaat of overmaat aanwezig?

1. aluminium = overmaat zuurstof = ondermaat
2. aluminium = overmaat zuurstof = overmaat
3. aluminium = ondermaat zuurstof = overmaat
4. aluminium = ondermaat zuurstof = ondermaat

Oefenen met ondermaat

overmaat en ondermaat

samenvatting

De stof in overmaat blijft over na de reactie

De stof in ondermaat reageert volledig op

Om de overmaat de bepalen gebruiken we verhoudingstabellen