H1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen

Leerdoelen

• Je kan het ontstaan van een tsunami uitleggen en verklaren.
• Je kan het ‘actualiteitsprincipe’ uitleggen en plaatsen binnen de overkoepelende geologische tijdschaal;
• Je kan de theorie van ‘continental drift’ uitleggen en enkele bewijzen hiervoor noemen.

Tsunami

Een tsunami is een extreem hoge golf uit de zee die de kuststrook onverwacht overspoelt, veelal veroorzaakt door een zeebeving, of bijvoorbeeld een golf in een fjord als gevolg van het afbreken van een deel van een berg aan de fjord. Het is een Japanse samenstelling van tsu ('haven') en nami ('golf').

Opdracht 4a t/m 4d

Onstaanswijze

Snelheid neemt toe naarmate de kust wordt bereikt.

Actualiteitsprincipe

Uniformitarianisme, actualisme of actualiteitsprincipe is het principe geldend binnen de geologie, dat stelt dat de aardse geschiedenis verklaard kan worden met dezelfde geologische processen als die we in het heden waarnemen. Dit betekent dat "geologische processen uniform zijn door de tijd heen", maar niet altijd met dezelfde kracht. 

Breukgebergten

Breukgebergten ontstaan waar twee continentale platen uiteen drijven. Een

deel van het gebied langs de breuk komt omhoog (horst) of zakt weg (slenk).

Aardbevingen

Aardbeving

Een aardbeving is een trilling of schokkende beweging van de aardkorst.

Aardbevingen vinden plaats als er in de aardkorst plotseling veel energie vrijkomt. De energie plant zich dan in een golfbeweging vanuit het centrum naar de omgeving voort. Het denkbeeldige punt waar de beving ontstaat, het zwaartepunt van de energiedichtheid, heet het hypocentrum. Het punt aan het aardoppervlak daar loodrecht boven wordt het epicentrum genoemd. 

Opdracht 6a t/m 6d

Meten van aardbevingen

Seismografie (het meten van trillingen)

Schaal van Richter vs Schaal van Mercalli

Kracht vs Schade

Aan de slag

Maken 1.4: 1, 2, 4ab, 9