8.5 Geluid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Gehoorschade & 8.6 Geluid opnemen en versterken

.

Gehoorschade 

.

Onthouden!

Bij geluids-overlast hebben mensen last van geluid.

Hinderlijk geluid is geluid waar iemand last van heeft.

Schadelijk geluid is slecht voor je gehoor.

Van geluids-overlast kunnen mensen ziek worden.

Tegen geluids-overlast kun je maatregelen nemen:

- bij de bron;

- tussen de bron en de ontvanger;

- bij de ontvanger.

Leerdoelen Gehoorschade

1. Je kunt benoemen wat gehoorschade is.
2. Je kunt in een grafiek aflezen hoe lang iemand aan een geluidssterkte mag worden blootgesteld. 
3. Je kunt benoemen hoe het gehoor beschermd kan worden. 
4. Je kunt een audiogram aflezen.

Voorkennis

Last hebben van geluid is vervelend. Maar geluid kan ook schadelijk zijn. Dat is pas echt vervelend. 

Gehoorschade  

Hard geluid kan je gehoor beschadigen. In je oren gaat dan iets kapot. Daardoor kun je minder goed horen. Je hebt dan gehoorschade. Je oren worden nooit meer beter. 

Van geluid met een sterkte boven 140 dB krijg je meteen gehoorschade. Dit geluid doet pijn aan je oren. Geluid boven 80 dB kan je gehoor ook beschadigen. Dat gebeurt dan niet meteen, maar langzaam. Hoe langer je naar hard geluid luistert, hoe meer kans op gehoorschade.  

 

Gehoorschade

In de afbeelding zie je hoelang je naar verschillende geluidsterktes mag luisteren. Hoe harder het geluid, hoe korter je het mag horen. Hoor je het langer, dan krijg je gehoorschade. Daarom moet je op tijd bij het geluid weggaan. Kan dat niet, dan moet je gehoorbeschermers dragen.  

Voorbeeld  

Kijk naar punt A in de grafiek van de afbeelding. Punt A staat bij 80 dB en bij 8 uur. Naar geluid van 80 dB kun je dus 8 uur luisteren zonder kans op gehoorschade. Kijk naar punt B in de grafiek. Punt B staat bij 83 dB en bij 4 uur. Naar geluid van 83 dB kun je dus maar 4 uur luisteren zonder kans op gehoorschade.

Schadelijk geluid

Geluidssterkte rond pijngrens; 

onmiddelijk gevaar voor beschadiging.

80 dB (A)- 8 uur

2 x zo hard geluid, 

2 x zo kort blootstellen

83 dB (A) - 4 uur

86 dB (A) - 2 uur etc.

Gehoorschade voorkomen  

Om gehoorschade te voorkomen, kun je op tijd weggaan bij het geluid. Maar soms gaat dat niet. Bijvoorbeeld als je moet werken met machines die veel geluid maken. Dan kun je oorkappen gebruiken (zie afbeelding 1). 

Gehoorschade voorkomen  

Bij een concert staat het geluid vaak harder dan 100 dB. Veel mensen dragen daarom oordoppen bij een concert (zie afbeelding 2). Muzikanten en dj's hebben kans op gehoorschade, omdat ze vaak werken met hard geluid. 

Audiogram

Een grafiek waar 

je kunt zien hoe je 

gehoor funcitoneert. 

Je krijgt een steeds luidere

toon te horen en steekt je 

hand op als je hem hoort.

 audiogram van mensen van verschillende leeftijden

een gehoor-apparaat

Aan de slag

Wat: Lees en maak opgaven van paragraaf 8.5  

 Wanneer: Zorg dat dit voor volgende les af is.      

Hoe: Digitaal.       

Klaar?: Als je klaar bent met paragraaf 5, kun je de testjezelf maken en paragraaf 6 doorlezen.

Onthouden!  

Door hard geluid kun je gehoorschade krijgen.  

Gehoorschade kan nooit meer genezen.  

Gehoorschade kun je voorkomen met gehoor-bescherming.  

Een audioloog meet of je gehoorverlies hebt.  

Een audiogram is een grafiek van het gehoorverlies.  

Iemand met veel gehoorverlies heeft een gehoor-apparaat nodig.  

Oude mensen gaan steeds slechter horen.

Geluid opnemen en versterken

.

Leerdoelen 8.6 Geluid opnemen en versterken

1. Je kunt de onderdelen van een microfoon benoemen. 
2. Je kunt de werking van een microfoon beschrijven. 
3. Je kunt de onderdelen van een luidspreker benoemen. 
4. Je kunt de werking van een luidspreker beschrijven.

 De microfoon  

Zonder muziek is het leven een stuk saaier. Muziek hoor je live bij een concert. Of je luistert naar opgenomen muziek, bijvoorbeeld een mp3.  

Om geluid op te nemen gebruik je een microfoon (zie afbeelding 1). 

 De microfoon  

In afbeelding 2 zie je de belangrijke onderdelen van een microfoon:  

- het membraan, een dun plaatje dat kan trillen;  

- een spoel van gewikkeld koperdraad;  

- een permanente magneet. 

Geluid is trilling van de lucht. Als de trillingen bij de microfoon komen, gaat het membraan ook trillen. Het membraan zit vast aan de spoel. De spoel gaat dan ook trillen.  

 In de spoel zit een kern. Die kern is een pool van een permanente magneet. Als de spoel gaat bewegen, wordt een wisselspanning opgewekt. Daardoor gaat door de spoel een wisselstroom lopen. Dit heb je geleerd in hoofdstuk 7.  

 De wisselstroom gaat via een snoer naar een versterker. Een versterker maakt de wisselstroom sterker. De versterkte wisselstroom gaat naar een luidspreker. Je hoort de muziek en zang.  

 Je kunt muziek en zang ook opnemen. De wisselstroom gaat dan niet naar een luidspreker, maar naar een opname-apparaat. Daarin wordt het geluid opgeslagen. 

De luidspreker  

In afbeelding 3 zie je de belangrijke onderdelen van een luidspreker. De onderdelen lijken op die van een microfoon. Ook in een luidspreker zitten een permanente magneet en een spoel. Alleen de conus is anders. 

Een microfoon zet geluid om in wisselstroom. Een luidspreker zet wisselstroom om in geluid. De werking is dus omgekeerd. 

Zo werkt een luidspreker:  

- Vanaf de versterker gaat de wisselstroom naar de spoel.  

- De spoel wordt daardoor magnetisch. Het magnetisch veld wisselt steeds, omdat de stroom wisselt.  

- De spoel en de magneet trekken elkaar aan en stoten elkaar af. 

- Tussen de spoel en de magneet zit een stalen plaatje. Dat plaatje gaat trillen.  

- De conus zit vast aan het stalen plaatje. De conus gaat ook trillen.  

- De lucht rond de conus gaat trillen. Nu hoor je geluid. 

Aan de slag

Onthouden!  

Geluid opnemen doe je met een microfoon.  

Het geluid wordt omgezet in wisselstroom.  

Een versterker versterkt de wisselstroom.  

Een luidspreker zet de wisselstroom om in trillingen.  

In een opname-apparaat wordt geluid opgeslagen.