BS 1 Je omgeving waarnemen (CLA)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Waarnemen en gedrag

Periode 3: t/m TW maart

Wat gaan we leren? 

B1: Werking van zintuigen en het zenuwstelsel

B2: Werking van het oog

B3 t/m B5: Gedragsbiologie 

Je krijgt per week een A4-boekje met de leerstof en opdrachten: verzamel ze in het insteekhoesje! 

BS 1 Je omgeving waarnemen

Wat gaan we doen?

Eerste uitleg basisstof 1 (10 minuten)

Opdrachten maken (20 minuten)

(5 minuutjes pauze --> bij goed gedrag!)

Tweede uitleg basisstof 1 (10 minuten)

Verder werken opdrachten

Evaluatie

Leerdoelen

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.
  

• Je kunt de werking van zintuigen in relatie met het zenuwstelsel beschrijven.
  

• Je kunt de reactie van een zintuig op een adequate prikkel beschrijven.

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

In een zintuig bevinden zicht zintuigcellen:

elke zintuigcel is verbonden met een uitloper van een gevoelszenuwcel.

Zintuigcellen 

De zintuigcellen maken een elektrisch schokje aan bij een prikkel dit noemen we een impuls.

De zintuigcellen zijn aangesloten op de zenuwen.

Leiden de impulsen naar de hersenen. 

Zintuigen

In de zintuigen liggen zintuigcellen.

Als deze prikkels opvangen, ontstaan er impulsen. -> Elektrische signalen ('seintjes'). 

De zintuigcellen zijn aangesloten op de zenuwen. -> Leiden de impulsen naar de hersenen. 

De zintuigen in je huid

Zintuigen in de huid

Ontstaan van impulsen

Drempelwaarde  - Adequate Prikkel

Impulsfrequentie

Hoe sterker de prikkel, hoe meer impulsen worden doorgegeven;  De impulsfrequentie wordt groter.

Adequate prikkel

Adequate prikkel

Niet adequate prikkel ?????

Adaptie

De drempelwaarde voor een prikkel is niet altijd even hoog. Na een sterke prikkel wordt de drempelwaarde voor een volgende prikkel hoger.

Als een bepaalde prikkel heel lang aanhoudt, ontstaan er in de zintuigcellen soms minder impulsen. Dit noem je adaptie (gewenning).

Aan het werk

Opdracht 1 t/m 4

Klaar?

Opdracht 5

Interne en externe prikkels

Externe prikkels komen van buiten het lichaam.

Inwendige prikkels worden in het lichaam waargenomen.

Hypothalamus

Orgaantje in de hersenen die al deze interne prikkels ontvangt. 

Warmte, kou, licht, geur, smaak, geluid, etc.

Lichaamstemperatuur, zuurtegraad van het bloed, etc

Receptoren

Chemische receptoren

• Reageren na binding met moleculen
  
  
• Smaak: opgeloste moleculen
  
  
• Reuk: moleculen uit de lucht

Mechanische receptoren

- Gehoor

- Evenwicht

- Tast

- Druk

Temperatuurreceptor

• Liggen (onder andere) in de huid
  
  
• Reageren waarneer de temperatuur onder of boven de normwaarde van 37 graden komt.

Lichtreceptoren

Hier ontstaat de impuls voor zichtbaar licht.

Pijnreceptoren

Reageren als de prikkels extreem worden/zijn zoals hitte

Kan ook reageren op chemische
verbindingen bij beschadiging of
ontsteking van weefsel

Huiswerk

Maken opdracht 1 t/m 13

Evaluatie

• Kan je nu de werking van zintuigen beschrijven?

• Kan je nu de werking van zintuigen in relatie met het zenuwstelsel beschrijven?

• Kan je nu de reactie van een zintuig op een adequate prikkel beschrijven?