5.3 Van rond naar recht

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat weet je nog van 5.1 en 5.2?

5.3 Van rond naar recht

5.3 Van rond naar recht

Leerdoelen:

1. Ik kan het verschil tussen rotatie en translatie uitleggen. 
2. Ik kan in eigen woorden de vier stappen om de aandrijving van autowielen te behalen uitleggen. 
3. Ik kan in verschillende situaties (fiets, attractie, trein) uitleggen op welke manier rotatie en/ of translatie toegepast wordt. 

Een ronddraaiende beweging heet rotatie

rotatie

Een beweging heen en weer of op en neer heet translatie 

translatie

De overbrenging van de beweging door de bankschroef gaat van rond naar recht 

rotatie

translatie

Hoe heet deze overbrenging?

1. Van rotatie naar translatie
2. Van translatie naar rotatie
3. Van rotatie naar rotatie
4. Van translatie naar translatie

Overbrenging met een nokkenas:
De nokken zetten de rotatie om in een translatie

Tandwielen

indirecte

overbrenging

riem

nokkenwiel

(nokkenas)

drijfstang

kruk

(krukas)

Toepassing nokkenas in een automotor

Hoe laat een motor een wiel draaien?

1. De bougie zorgt er met een vonkje voor dat in de cilinder een mengsel van lucht en benzine ontploft. De kracht van de explosie drukt de zuiger naar beneden.

Hoe laat een motor een wiel draaien?

2. Aan de zuiger zit een stang. De zuiger en de stang bewegen op en neer, ze maken een rechte beweging, een translatie.

Hoe laat een motor een wiel draaien?

3. De stang zit ook vast aan de krukas. Hij laat via de krukschrijf de krukas draaien. De stang zet zo via de krukschrijf een rechte beweging om in een draaiende beweging, rotatie.

Hoe laat een motor een wiel draaien?

4. Omdat de wielen met de krukas verbonden zijn, wordt de rotatie van de krukas doorgegeven aan de wielen en beweegt de auto.

Wat is dit?

1. Nokkenas
2. Balansas
3. Krukas
4. Vliegwiel

Hoe gaat een achtbaan omhoog?

Hoe gaat een achtbaan omhoog?

Onder de achtbaan zit een groot tandrad of rondsel, een soort tandwiel. Tussen de rails ligt een tandheugel, een lange strook met tanden erop. De elektromotor draait de tandheugel rond en die grijpt de tanden van het tandrad.

Hoe noem je deze overbrenging?

aandrijfas

1. rotatie naar rotatie
2. rotatie naar translatie
3. translatie naar rotatie
4. translatie naar translatie

Aan de slag

Maak de opgaven bij 5.3