Elektrische stroom(2025-B)

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

 Parallel en serie schakeling

- Wat is

 1)Geleider,                                      2)Isolator,                                   3)Spanning ,                          4)Stroomsterkte,                       5)Stroomkring,                     6)Spanningsbronnen. 

Het verschil tussen SPANNING en STROOMSTERKTE is altijd wat lastig.

Om dit verschil te begrijpen kan je denken aan een auto .....

-Hoe sterk de motor van de auto is, kan je vergelijken met SPANNING.

-Hoe hard de auto echt rijdt, kan je vergelijken met de STROOMSTERKTE. 

Met dezelfde auto kan je stilstaan, zacht rijden en hard rijden ....

Stroom in een stroomkring

• Hiervoor gebruik je een stroom-meter of een Ampèremeter. 
• De Ampèremeter schakel je IN de kring en dus in serie.
• De hoofdeenheid is de Ampère.

Schakeling met ampmeter in serie

Schakelschema

Elektrische spanning

• De elektrische spanning meet je steeds over een component (bijvoorbeeld over een lampje of over een weerstand).
• De spanningsmeter (of Voltmeter) plaats je dus steeds parallel! 
  
• Er zijn analoge en digitale meters.  Analoog heeft een wijzer, digitaal kan je gewoon aflezen.
• Let steeds op met de schaal!

Voltmeter over een batterij

Schakelschema

Spanning meter OVER een toestel

• Hieronder zie je een schakeling waarbij de spanning gemeten wordt dat over een lampje staat.
• De Voltmeter schakel je steeds over een toestel. 
  

Schakeling 1

We beginnen met een simpele schakeling. Dan weten we zeker dat het lampje werkt.

• Zet de adapter op 6 V
• Bouw je schakeling zoals op het plaatje hiernaast (wij gebruiken de adapter i.p.v. een batterij)

Brandt je lampje?

Ga pas verder als je lampje brandt.

1. Ja
2. Nee

Ampère-meter

Een ampèremeter meet de stroom die door een lampje gaat.

Daarom moet die in serie geschakeld zijn met het lampje dat je wilt meten.

Ampère-meter

De ampèremeter heeft 3 modussen. Je kunt hem dus voor een verschillend meetbereik aansluiten.

Aansluiting "5" = meetbereik tot 5 A

Aansluiting "500" = meetbereik tot 500 mA

Aansluiting "50" = meetbereik tot 50 mA

Begin altijd op het grootste meetbereik en lees af. Als je meting lager is dan het volgende meetbereik, sluit je hem lager aan.

Volt-meter

Een voltmeter meet de spanning die over een lampje gaat.

Daarom moet die parallel geschakeld zijn met het lampje dat je wilt meten.

Volt-meter

Een voltmeter heeft 2 of 3 meet modussen. Je kunt hem dus aansluiten voor een verschillend meetbereik.

Aansluiting "3" = meetbereik tot 3 V

Aansluiting "15" = meetbereik tot 15 V

Aansluiting "300" = meetbereik tot 300 V

Begin altijd op het grootste meetbereik en lees af. Als je meting lager is dan het volgende meetbereik, sluit je hem lager aan.

Schakeling met 

1 lampje

We gaan nu de stroomsterkte en de spanning meten van een stroomkring met 1 lampje.

We beginnen met de ampèremeter. De ampèremeter moet in serie geschakeld worden met het lampje.

Noteer de meting op je formulier.

Schakeling met 

1 lampje

Nu gaan we de spanning meten. Bouw de schakeling zoals op de tekening. 

De voltmeter staat parallel geschakeld met het lampje.

Noteer de meting op je formulier.

Check

Laat je antwoorden controleren door de docent.

Is het allemaal gelukt met het bouwen van de schakeling? Wat vond je lastig? Wat vond je makkelijk?

Serieschakeling

We gaan nu de stroomsterkte en de spanning meten van een serieschakeling met 2 lampjes.

De serieschakeling zie je hiernaast. Dit is de basis voor de volgende schakelingen.

Eerst gaan we de stroomsterkte meten, daarna de spanning.

Serieschakeling - ampèremeter

Je meet de stroomsterkte door een lampje, dus de meter staat in serie geschakeld.

Bouw de schakeling zoals op het plaatje.

Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Serieschakeling - voltmeter 1

Nu gaan we de spanning meten. De spanning meet je over een lampje, dus de voltmeter staat parallel geschakeld.

Bouw de schakeling zoals op het plaatje.

Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Serieschakeling - voltmeter 2

Net heb je de spanning over 1 lampje gemeten. Nu ga je de spanning meten over beide lampjes. 

Bouw de schakeling zoals op het plaatje.

Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Check

Laat je antwoorden controleren door de docent.

Is het allemaal gelukt? Wat valt je op aan hoe fel de lampjes branden? Wat zie je aan de spanning over een lampje? 

Parallelschakeling

We gaan nu de stroomsterkte en de spanning meten van een parallelschakeling met 2 lampjes.

De parallelschakeling zie je hiernaast. Dit is de basis voor de volgende schakelingen.

Eerst gaan we de stroomsterkte meten, daarna de spanning.

Parallelschakeling - ampèremeter 1

We gaan eerst de totale stroomsterkte meten. Dat doen we door de ampèremeter vóór de splitsing van de stroomdraden te plaatsen. 

Bouw de schakeling zoals op het plaatje. Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Parallelschakeling- ampèremeter 2

Nu gaan we de stroomsterkte door één lampje meten. De ampèremeter moet ná de splitsing aangesloten worden.

Bouw de schakeling zoals op het plaatje. Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Parallelschakeling- voltmeter 2

Nu gaan we de spanning over één lampje meten. 

Bouw de schakeling zoals op het plaatje. Noteer je gemeten stroomsterkte op het formulier.

Check

Laat je antwoorden controleren door de docent.

Is het allemaal gelukt? Wat gebeurt er met de stroomsterkte bij een parallelschakeling?

Einde practicum

Dat was het!

Ruim de spullen netjes op:

• alles loshalen
• alles terug in de bakken
• lampjes voorzichtig terugdoen

maak opdrachten van

 3.Elektriciteit en magnetisme -->  3.5 Elektrische stroom -->

C( Begrijpen) en D ( Beheersen)

( na 10 min komen we terug op lessonUp)

Einde practicum

Volgende keer gaan we verder met de theorie van stroomsterkte en spanning.

In de resterende tijd kun je verder met opgaven uit de Portal.