Klas 2 - verdiepingsles: fundamentalisme, extremisme & terrorisme
1 / 39
Lesduur is: 30 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Fundamentalisme?
Slide 2 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat zijn jouw idealen?
Slide 4 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Mijn idealen zijn beter dan die van veel andere mensen
Waar
Niet waar
Slide 5 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Als iedereen mijn idealen zou volgen, zou de wereld voor iedereen veel beter zijn
Waar
Niet waar
Slide 6 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Om bepaalde idealen te bereiken, mag ik de wet overtreden
Waar
Niet waar
Slide 7 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Alle fundamentalisten zijn terroristen
Waar
Niet waar
Slide 9 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Fundamentalisme komt alleen voor bij religieuze levensbeschouwingen
Waar
Niet waar
Slide 10 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
De nadruk ligt vaak op de negatieve kanten van fundamentalistisch denken. Er zijn ook positieve kanten te noemen. Welke?
Slide 14 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Extremisme?
Slide 15 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Terrorisme?
Slide 17 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
- Terrorisme is het gebruiken van of dreigen met geweld om landen te dwingen om iets te veranderen of juist niet te doen. Dit geweld noemen mensen vaak aanslagen.
- Met dit geweld maken terroristen mensen bang en soms vallen hierbij slachtoffers.
- Het (dreigen met) geweld zorgt ervoor dat terroristen aandacht krijgen en zo steun kunnen krijgen.
- Terroristen doen dit vanuit verschillende doelen en ideeën over hoe de samenleving er het beste uit kan zien (religieus, cultureel etc.).
Slide 19 - Tekstslide
Als terroristen veel geweld gebruiken door bijvoorbeeld iemand te vermoorden of iets te verwoesten, noemen we dit een terroristische aanslag. Met zo'n aanslag maken ze mensen bang en vragen ze dus aandacht voor hun doel of idee.
In het fragment zie je het voorbeeld van de aanslagen in New York van 11 september 2001. Let op: het kan zijn dat kinderen deze beelden voor het eerst zien!
Slide 20 - Tekstslide
In de zestiende eeuw was Spanje de baas in Nederland, met aan het hoofd Filips II. Hier waren veel mensen het niet mee eens, waaronder belangrijke politieke mensen. Ze vonden Philips II een slechte koning of zelfs een tiran of onderdrukker. Daarom brak er een opstand uit, het begin van de tachtigjarige oorlog. Willem van Oranje, prins en stadhouder, is de leider van veel van die aanvallen en opstanden waar doden vielen. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat de Spanjaarden uit Nederland vertrekken. Na een tijdje vormen de verschillende delen van Nederland samen de Republiek.
Slide 21 - Video
Optioneel: In deze Clipphanger wordt in 1,5e minuut kort (en met humor) iets verteld over Willem van Oranje.
Slide 22 - Tekstslide
Wetenschappers zijn het niet met elkaar eens hoe lang er al terrorisme bestaat. Op deze tijdlijn zie je de golventheorie van David Rapoport. Volgens deze wetenschapper begon terrorisme zoals we dat nu kennen rond 1880 en is het dus al meer dan 100 jaar oud. Zoals je ziet komt en gaat terrorisme in golven. Een golf is een periode waarin er veel terrorisme voorkomt, vaak vanuit dezelfde ideeën en doelen. Je ziet dat er in de geschiedenis vier golven zijn geweest met verschillende soorten terrorisme. Deze kwamen op en zijn weer verdwenen. Elke golf had een eigen doel.
Slide 23 - Tekstslide
Op deze krantenkoppen zie je verschillende aanslagen van de afgelopen jaren. Deze werden gepleegd vanuit verschillende soorten motieven (racistisch, anti-immigratie, anti-islam). Aanslagen worden dus niet altijd gepleegd met een religieus motief.
Slide 24 - Tekstslide
Optioneel: Je kunt i.p.v. de uitleg bij de vorige slide dit fragment gebruiken, waarin Beatrice de Graaf meer uitleg geeft over de golventheorie.
Slide 25 - Tekstslide
De eerste terroristische golf was de anarchistische golf. Hierbij vonden anarchisten dat alle mensen gelijk moesten zijn, de vrijheid van burgers niet ingeperkt mocht worden, en dat mensen niet geleid moeten worden door een kleine groep machtige mensen. Daarom pleegden ze bomaanslagen op machtige mensen als koningen, keizers en presidenten, maar ook op rijke mensen als bankiers. mensen als bankiers.
Slide 26 - Tekstslide
Deze video geeft uitleg over anarchisme. Anarchistische terroristen geloven hierin, en plegen aanslagen vanuit deze ideeën.
Slide 27 - Tekstslide
Een fragment over de aanslag op het leven van koning Alexander I van Joegoslavië. Een voorbeeld van anarchistisch terrorisme.
Slide 28 - Tekstslide
De tweede golf was het antikoloniale terrorisme, waarbij terroristen aanslagen pleegden tegen de landen die hun gebied of land als kolonie hadden. Vaak willen deze mensen een eigen land voor hun volk, zonder dat een ander land daar de baas is. Zo kaapten Molukse terroristen in Nederland een trein omdat ze hun eigen land wilden in wat nu Indonesië is, en Nederland dit hun niet gegeven had.
Ook waren er antikoloniale terroristen in Europa die een eigen land wilden stichten. Volkeren als de Ieren, Serviërs en Basken vonden na de Eerste Wereldoorlog dat zij recht hadden op een eigen staat en sommige groepen gebruikten terroristisch geweld om dat doel te bereiken, zoals de ETA in Baskenland (Spanje).
Slide 29 - Tekstslide
Fragment over de treinkaping bij De Punt, een voorbeeld van antikoloniaal terrorisme.
De treinkaping bij De Punt was een kaping van 23 mei tot 11 juni 1977 van de intercity Assen-Groningen door negen gewapende Zuid-Molukkers ter hoogte van het dorp De Punt in de provincie Drenthe. De kaping werd beëindigd met een beschieting door de Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) Krijgsmacht, gevolgd door een bestorming door de BBE Mariniers, gesteund door de Koninklijke Luchtmacht. Deze actie kostte twee gegijzelden en zes kapers het leven.
De Zuid-Molukkers kwamen in 1951 voor een tijdelijk verblijf naar Nederland, met de belofte van de Nederlandse regering dat zij op de Molukken hun eigen staat zouden kunnen stichten. Zij verbleven in kampen, onder meestal matige tot slechte omstandigheden. Nadat zij een generatie – ruim 25 jaar – hadden gewacht op de inlossing van de beloften van de Nederlandse regering, wilden enkelen van de jongere generatie hun situatie niet meer accepteren en gingen over tot gewelddadige acties.
Slide 30 - Tekstslide
De derde golf was het links-revolutionaire terrorisme. Linkse terroristen wilden een wereld waarin geld, werk en macht gelijk verdeeld zijn. Ze waren tegen een samenleving waarin dat ongelijk verdeeld is en er een hele kleine groep heel rijk is. Ze pleegden dus aanslagen op zakenmensen, banken en politici die voor ongelijkheid zorgden.
Slide 31 - Tekstslide
De aanslagen van de RaRa op Makro's, voorbeeld van links-revolutionair revolutie.
De Revolutionaire Anti-Racistische Actie (RaRa) was een Nederlandse actiegroep die door de BVD als 'politiek gewelddadig activisme' werden omschreven. Er werd veel materiële schade veroorzaakt, maar er zijn nooit doden of gewonden gevallen bij acties toegeschreven aan RaRa. RaRa was actief van 1984 tot 1993, de groep is echter nooit officieel opgeheven.
RaRa streefde beperkte doelen na, in aanvang De RaRa laat in de jaren 80 met brandbommen vier Makro’s in vlammen opgaan. Daarmee bereikten de actievoeders hun doel: na de vierde brand trekt het winkelbedrijf Makro zich terug uit Zuid-Afrika.
Slide 32 - Tekstslide
Ten slotte heb je de vierde golf, die er vandaag nog is. Dit is de golf van het religieus terrorisme, gepleegd door mensen die zeggen hun eigen land, geloof of geloofsgemeenschap te verdedigen. Ze plegen geweld tegen andersgelovigen, maar ook tegen mensen binnen hun religie die volgens hen niet op de juiste manier geloven. Hoewel er de afgelopen jaren veel jihadistisch geweld in het nieuws geweest is, kent iedere religieuze stroming wel een gewelddadige tak die in naam van dat geloof geweld heeft gepleegd (zoals de Ku Klux Klan of hindoeïstische groeperingen in India die zich tegen moslims keren).
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Sleep de juiste naam naar de betreffende golf
Antikoloniaal terrorisme
Anarchistisch terrorisme
Links-revolutionair terrorisme
Religieus terrorisme
Slide 34 - Sleepvraag
Optioneel: Test of de leerlingen de uitleg over de gevolgen begrepen en onthouden hebben met deze oefening.
Slide 35 - Tekstslide
Help de leerlingen de grafieken te duiden. Zowel in de hele wereld als in West-Europa is het aantal aanslagen weer aan het afnemen.
Slide 36 - Tekstslide
Zoals je kunt zien in het staafdiagram hebben er in de periode 1970-2018 veel minder aanslagen plaatsgevonden in West-Europa dan in andere delen van de wereld.
Wat kun jij doen tegen terrorisme?
In Nederland
Op school
Jijzelf
Slide 37 - Woordweb
Vraag de leerlingen om na te denken over de vraag: wat kun jij doen tegen terrorisme? Dit kun je op verschillende niveaus doen (in Nederland, op school, en zelf).
Slide 38 - Tekstslide
In Nederland:
- Het is belangrijk is dat we de grondwet naleven; specifiek het respecteren van de vrijheid van meningsuiting en geloof.
- Daarnaast is het belangrijk om te weten dat we goede politie en veiligheidsdiensten hebben, die ook hard werken om aanslagen te voorkomen.
Op school:
- Meer begrijpen van wat terroristen doen en willen, helpt om er minder bang voor te zijn. We hebben vandaag gezien dat terrorisme al langer bestaat. Je kunt dus leren van het verleden.
- Terroristen willen verdeeldheid creëren en zorgen dat mensen niet goed meer samen kunnen werken. Zij benadrukken de dingen die mensen anders maken. Daarom is het belangrijk om te kijken naar de overeenkomsten tussen mensen in plaats van de verschillen. Sta open voor de mening van een ander, veroordeel hem/haar niet en luister naar elkaar. Gebruik geen geweld, sluit elkaar niet buiten, beledig niet en praat ruzies uit.
Jijzelf:
- In deze les hebben jullie gezien dat de kans om slachtoffer te worden van terrorisme klein is. Wees dus niet bang voor terrorisme, want dat is juist wat terroristen willen.
Slide 39 - Tekstslide
Optioneel: Terroristen willen verdeeldheid creëren en zorgen dat mensen niet goed meer samen kunnen werken. Zij benadrukken de dingen die mensen anders maken.
Dit filmpje gaat juist op zoek naar de overeenkomsten tussen mensen. Laat het filmpje zien. Je zou een dergelijk experiment ook zelf kunnen uitvoeren met de klas.
