14.2-1 Ogen 5H

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

14.2 Je gezichtszintuig deel 1

Inhoud hoofdstuk

14.1 De ene spier is de andere niet

14.2 Ogen

14.3 Zenuwstelsel

14.4 Zenuwcellen

14.5 Hormonen

Doel 14.2

• Je kent de functies van de onderdelen van het oog
• Je weet hoe je oog de hoeveelheid invallend licht regelt
• Je kunt beschrijven hoe je oog accomodeert (scherpstelt)
• Je kunt de bouw en rol van het netvlies beschrijven
• Je kunt de bijzonderheden van de blinde en gele vlek op het netvlies beschrijven

Doel en begrippen 14.2

Je leert waardoor je scherp kunt zien

Ooglens, straalvormig lichaam, accomoderen, netvlies, gele vlek, vaatvlies, blinde vlek, pupilreflex, adequate prikkel, drempelwaarde, alles-of-niets principe, kegeltjes, staafjes, staafjesrood, bijziend, verziend, oudziend, staar, kleurenblind, nachtblind, vitamine A, impulsen, neuronen, gezichtbedrog, evenwichtszintuigen

Binas 87C

Hoornvlies:

Doorzichte deel van het harde oogvlies.

Breekt de lichtstralen 

(BINAS 18)

Ooglens:

Variabele breking van het licht.

Met lensbandjes vast aan 

het straalvormig lichaam.

De vorm wordt bepaald door het straalvormig lichaam.

De lens

Accomoderen (aanpassen ooglens aan afstand)

Straalvormig lichaam ontspannen -> lensbandjes strak 

-> lens plat -> veraf zien

Straalvormig lichaam gespannen -> lensbandjes los -> lens bol -> dichtbij zien

Lens - scherpstellen

Veraf: platte lens

Dichtbij: bolle lens

www.bioplek.org

even verwerken

Maak de opdrachten 1 en 2

Pupilreflex

De iris regelt de 

hoeveelheid licht die

het oog binnen valt

door de grootte van de

pupil aan te passen. 

Weinig licht -> Radiale

spieren trekken samen

-> grote opening

Veel licht -> circulaire spieren trekken samen -> kleine opening.

www.bioplek.org

Vaatvlies:

Vlies om het oog met 

bloedvaten.

Bloedvaten komen binnen 

op dezelfde plek als de oog-

zenuw.

Netvlies:

Plaats waar de lichtgevoelige 

zintuigcellen zitten, aan de achterkant van je oogbol.

Netvlies:

Lichtgevoelige cellen bevatten pigment. Licht breekt het pigment af en zorgt voor een impuls in een zenuwcel.

De uitlopers van die zenuwcellen verlaten het oog via de oogzenuw.

Het oog - netvlies

Je netvlies is bedekt met zintuigcellen:

Kegeltjes: zien kleur, zijn niet erg lichtgevoelig (hoge drempelwaarde) dus ze werken niet bij weinig licht.

Liggen vooral in de gele vlek.

Gele vlek:

Op het netvlies precies 

achter de iris zit de gele

vlek.

De gele vlek bevat de

meeste lichtgevoelige 

zintuigcellen: kegeltjes.

Door de grote dichtheid kun je met dit deel van het netvlies heel scherp zien.

Blinde vlek:

Op de plek waar de oogzenuw en de 

bloedvaten het oog 

binnenkomen zitten 

geen zintuigcellen. Hier 

kun je dus geen licht

opvangen.

Blinde vlek:

Doordat de blinde vlek

voor beide ogen op een 

andere plek van het 

gezichtsveld zit zie je

toch alles.

Netvlies: gele vlek en blinde vlek

www.bioplek.org

Doel 14.2

• Je kent de functies van de onderdelen van het oog
• Je weet hoe je oog de hoeveelheid invallend licht regelt
• Je kunt beschrijven hoe je oog accomodeert (scherpstelt)
• Je kunt de bouw en rol van het netvlies beschrijven
• Je kunt de bijzonderheden van de blinde en gele vlek op het netvlies beschrijven

Huiswerk

14.2: opdracht 3, 4, 5 en 6