2.1 naar een ander soort leven

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Burgers en stoommachines

Naar een Industriële samenleving

Burgers en stoommachines

2.1 Naar een ander soort leven

Leervragen

 Aan het einde van de les kan de leerling uitleggen hoe Nederland in 1815 bestuurd werd.

Politieke verandering 1815-1848

Aan het einde van de les kan de leerling beargumenteren waartoe de grondwetsherziening diende.

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• 1815 Nederland werd een koninkrijk
• Napoleon verslagen bij Waterloo

• Zoon van prins Willem V wordt koning Willem I (staatshoofd)

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

Constitutionele monarchie

Nederland land met een grondwet

Constitutionele monarchie 

Koning leider van de regering regeerde samen met de ministers

Naast de ministers was er een parlement met Eerste Kamer en Tweede Kamer

Hoe zag het bestuur van Nederland er uit 

tussen 1815-1848?

Benoemt

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Kiest

Benoemt

Verantwoording

Kiest

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen. Macht bij de koning
• Liberalen: Rijke ondernemers wilden meer inspraak. Vrijheid in de politiek

• Koning Willem 1 en 2 regeren als absolute vorst

• Moet niets weten van democratie

Revolutiejaar 

1848

• In 1830 werd België onafhankelijk van Nederland

• Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Paniek bij de vorsten

in heel Europa!

Ook in Den Haag...

Mensen komen in opstand

Gevolgen

• De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:
  

1. Koning is onschendbaar
2. Ministers zijn verantwoordelijk

• Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)
  

Nieuwe Grondwet

1848

• vrijheid van onderwijs;

• vrijheid van vereniging en vergadering;

• vrijheid van meningsuiting;

• vrijheid van drukpers.

- Eerste kamer gekozen door provinciale staten

oorzaak

1. burgers willen verandering
2. burgers willen meer vrijheden en zeggenschap in politiek
3. burgers willen dat koning minder macht heeft

tot in hoeverre was de grondwetsherziening bedoelt voor de individuele burger ?

gevolg

1. Koning minder invloed politiek
2. Eerste kamer gekozen door Provinciale staten
3. burgers meer vrijheden

tot in hoeverre zijn de veranderingen van nut voor de burgers

Leervragen

Je weet hoe Nederland vanaf 1815 bestuurd werd.

Belangrijke vragen bij 2.1

Je kan uitleggen wat er in Nederland veranderde door de grondwet van 1848.

Aan de slag

Maken vraag 1 t/m 5 van paragraaf 2.1

Burgers en stoommachines

2.1 naar een ander soort leven

Leervragen

Je kan vertellen wat een Industriële samenleving is

Belangrijke vragen bij 2.1

Je kan vertellen wat de sociale kwestie is

Wat veranderde er in de grondwet van 1848

Werkomstandigheden in de industriële samenleving

Samenleving werd anders

Industriële samenleving: Mensen woonden in steden/werkten in fabrieken

Arbeiders slechte werkomstandigheden

Lange dagen

Alleen zondag vrij

De sociale kwestie

Waar denk je aan als je dit plaatje ziet ? 

Werken en wonen

• Lange werkdagen: 6 dagen en geen vrije dagen of  vakantie.

• Oorverdovend lawaai.

Werken en wonen

• Binnen was het donker en er was weinig frisse lucht in de fabriekshallen.
• Gevaarlijk werk: weinig oog voor veiligheid.
• Ziek betekend geen geld. 

Werken en wonen

• Donkere, piepkleine woningen, dicht op elkaar.
• Afval en uitwerpselen kwamen in beerputten terecht of in rivieren/ kanalen.
• Geen schoondrinkwater.

Werken en wonen

• Slechte hygiëne.
• Besmettelijke ziektes.
• Gemiddelde leeftijd arbeider: 35 jaar.
• 50 jaar was oud.

De Sociale Kwestie

• Een kwestie is een probleem

1. Het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders.
2. Armoede probleem

Kinderwetje van Van Houten

Kinderwetje van Houten

Leervragen

Je kan vertellen wat een Industriële samenleving is

Belangrijke vragen bij 2.1

Je kan vertellen wat de sociale kwestie is

Aan de slag

Maken paragraaf 2.1 helemaal

Klaar? Ga verder met herhaling of verdieping