Les 15 - Bespreken De Zelfmoordenaar en Renaissance in Nederland

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

'De Zelfmoordenaar' en 

renaissance in Nederland

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les hoe je een tekst analyseert aan de hand van literaire begrippen; 

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les hoe de renaissance haar intrede deed in Nederland. 

De Zelfmoordenaar

Als het goed is, hebben jullie de opdrachten bij 'De Zelfmoordenaar' gemaakt. We nemen de vragen even één voor één door. 

Vraag 1: 

Maak een schatting van de hoeveelheid tijd die in het verhaal verstrijkt.

Vraag 1: 

Maak een schatting van de hoeveelheid tijd die in het verhaal verstrijkt.

Ongeveer een uur. 

Vraag 2:

Noem de vier verhaalruimten en omschrijf kort hun betekenis voor de hoofdfiguur.

Vraag 2:

Noem de vier verhaalruimten en omschrijf kort hun betekenis voor de hoofdfiguur.

Zijn woning: geen thuis

Schuur: thuis

Gekkenhuis: gewenst thuis

Huis van de buren: alarmfunctie

Vraag 3: 

Typeer het karakter van de hij-figuur aan de hand van drie gegevens uit de tekst en geef door een bijvoeglijk naamwoord aan welke karakteristiek je in elk citaat ziet.

Vraag 3: 

Typeer het karakter van de hij-figuur aan de hand van drie gegevens uit de tekst en geef door een bijvoeglijk naamwoord aan welke karakteristiek je in elk citaat ziet.

Berekend: regel 23 (de buren zijn thuis; hij had alles goed overdacht)

Ondernemend / ijverig / handig: regel 28-30 (hij had alles zelf getimmerd: de schuur, tafel etc.)

Bang / angstig: regel 7, 11-14, 39-41 (bang om drank te kopen, bang om betrapt te worden door zijn vrouw: heeft zij een vermoeden, bang om betrapt te worden bij het drinken)

Vraag 4:

Typeer het karakter van de vrouw aan de hand van twee gegevens uit de tekst en geef door een bijvoeglijk naamwoord aan welke karakteristiek je in elk citaat ziet.

Kijverig / bazig / dominant: regel 13-14, 29-30, 44-45, 

Furieus / woedend: regel 74-77

Vraag 4:

Typeer het karakter van de vrouw aan de hand van twee gegevens uit de tekst en geef door een bijvoeglijk naamwoord aan welke karakteristiek je in elk citaat ziet.

Vraag 5: 

Is met zekerheid vast te stellen dat de vrouw inderdaad een “kreng” is? 

Vraag 5: 

Is met zekerheid vast te stellen dat de vrouw inderdaad een “kreng” is? 

Nee, de lezer ziet het verhaal via ‘hij’: onbetrouwbaar perspectief.

Vraag 6: 

(Een leidmotief is een verschijnsel, of een ding in een verhaal dat meer dan eens genoemd wordt) Geef twee leidmotieven die verband houden met de geestesgesteldheid van de man.

Vraag 6: 

(Een leidmotief is een verschijnsel, of een ding in een verhaal dat meer dan eens genoemd wordt) Geef twee leidmotieven die verband houden met de geestesgesteldheid van de man.

Drank en touw

Vraag 7: 

Geef twee leidmotieven die zijn houding ten opzichte van zijn vrouw karakteriseren.

Vraag 7: 

Geef twee leidmotieven die zijn houding ten opzichte van zijn vrouw karakteriseren.

Spruitjeslucht en timmeren

Vraag 8: 

Verklaar de laatste zin van het verhaal.

Vraag 8: 

Verklaar de laatste zin van het verhaal.

Hij had spijt dat hij niet echt zelfmoord had gepleegd, omdat hij nu pas de gevolgen goed overziet. Hij begrijpt nu pas wat hij deed.

Vraag 9: 

De man pleegt geen zelfmoord. Waarom is de titel toch van toepassing!

Vraag 9: 

De man pleegt geen zelfmoord. Waarom is de titel toch van toepassing!

Hij vermoordt zijn gevoel voor eigenwaarde, zijn persoonlijkheid.

Vraag 10: 

Heeft het verhaal een open of een gesloten einde? Motiveer!

Vraag 10: 

Heeft het verhaal een open of een gesloten einde? Motiveer!

Een gesloten einde: hij heeft zijn keuze gemaakt. De gebeurtenis is afgerond.

Renaissance in Nederlands

Tijdens de renaissance woedt in Nederland de tachtigjarige oorlog. (1568-1648)

Nederland vecht zich uiteindelijk vrij van de Spaanse overheerser. 

De Gouden Eeuw is een bloeiperiode voor kunst, wetenschap en literatuur. 

Nederland wordt een republiek, waarvan het machtscentrum in Amsterdam ligt. 

Literatuur in de renaissance

In de renaissance wordt bij elke plechtige gebeurtenis een gedicht gemaakt. 

Mythologie en bijbelteksten zijn nog steeds populair. 

Veel schrijvers komen uit de burgerklasse. Ze schrijven in het Latijn. 

Reisbeschrijvingen raken 'in'. 

Schrijvers willen hun leespubliek iets bijbrengen. 

Kenmerken renaissance

Bewondering voor de klassieke oudheid inspireert. 

Aandacht voor concrete werkelijkheid in plaats van religieuze symbolen. 

Individualisme: je was niet langer onderdeel van een groep, maar een individu. 

Kunstenaars bemoeien zich met actuele zaken. 

Door de boekdrukkunst richten schrijvers zich op een groter publiek. 

Aan de slag

Zorg ervoor dat je voor de volgende les opdracht 1 tot en met 9 op pagina 37 van je reader af hebt.