De vraag of het geweten aangeboren of aangeleerd is, heeft jarenlang tot veel discussie geleid. De meeste wetenschappers zijn het er nu over eens dat het aangeboren én aangeleerd is. Het vermogen om te beseffen wat goed of kwaad is, is aangeboren. Maar het idee ‘stelen is fout’ is bijvoorbeeld aangeleerd.
De ontwikkeling van het geweten gaat in fases. Het begint bij kinderen die ongeveer drie jaar zijn. Kleuters beseffen al wel dat ze iets doen wat niet mag, maar zij kunnen de werkelijkheid en fantasie nog niet goed onderscheiden. Vanaf 6-7 jaar ontwikkelt het geweten zich echt en gaan kinderen ernaar handelen.