Workshop Psychose en begeleiding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

 Psychose en schizofrenie

Coby Oosterhuis

Les 4

Na dit thema:

* Kun je uitleggen wat een psychose is

* De verschillende soorten psychosen benoemen

* Uitleggen wat schizofrenie is

Lezen

Paragraaf 5.4. Client met een psychotische stoornis

Wat weet je al over psychose

Definitie

• Iemand is het normale contact met de realiteit kwijt
  
• Ernstige verstoring van informatieverwerking
  
• Samenhang tussen gedachten, gevoelens en verlangens gaat verloren
  
• Binnen en buitenwereld lopen in elkaar over, men verkiest de grip

• Dit heeft ingrijpende gevolgen voor persoon en omgeving
  

Op de volgende dia wordt dit uitgelegd in een filmpje

Verschillende vormen

• Bij schizofrenie
  
• Bij bipolaire stoornis
  
• Door drugsgebruik
  
• Kortdurende, reactieve psychotische stoornissen (bijv. na een bevalling)
  
• Door somatische aandoening (bijv. MS of hersentumor)
  
• Folie à Deux (gedeelde psychotische stoornis)

Wist je dat...

• Ieder jaar krijgt een à twee op de tienduizend Nederlanders voor het eerst een psychose.
  
  
• De eerste psychose treedt meestal op tussen het 16de en 25de levensjaar.
  
  
• Mannen krijgen vaker (en op jongere leeftijd) last van een psychose dan vrouwen.
  
  
• Als iemand een psychose heeft doorgemaakt, is de kans om nog eens een psychose te krijgen erg groot. Zonder een goede behandeling is die 85 procent

Ontstaan psychosen

• Vaak in de adolescentie of vroeg volwassenheid
  

In samenhang met psychiatrisch ziektebeeld

• Langdurige/ernstige stress
  
• Traumatische gebeurtenissen
  
• Infecties in de baarmoeder, trauma’s rond geboorte
• Psychose = erfelijke genetische factoren én persoonlijke omstandigheden
  

Geen besef van de psychose

Een lastig aspect van een psychose is dat het moeilijk is om bij jezelf te merken dat er sprake is van een psychose. Zowel wanen als hallucinaties lijken heel ‘echt’. Dit kan problemen opleveren voor jezelf, maar ook voor mensen die jou dierbaar zijn.

algemene bevolking

Hoe wordt dit ''vastgesteld''?

Zie vragenlijst als voorbeeld 

Wat is de DSM 5?

De DSM 5 staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Het is het diagnostisch en statistisch handboek van psychiatrische aandoeningen. Het wordt door psychologen en psychiaters gebruikt als classificatiesysteem. Maar de DSM wordt ook gebruikt door zorgverzekeraars. Ze gebruiken dit om te bepalen of een behandeling wel of niet vergoed kan worden.

Classificatie

• stemmingsstoornissen
• persoonlijkheidsstoornissen
• ontwikkelingsstoornis
• psychotische stoornis
• verslavingsproblematiek
• somatisatiestoornis

Stemmingsstoornissen: • Volgens DSM IV: depressieve stoornissen, bipolaire stoornissen, 

ontwikkelingsstoornis; Zwakzinnigheid, ADD, ADHD, dyslexie

persoonlijkheidsstoornis

Borderline 

psychotische stoornis• Schizofrenie

 Optreden van psychoses, ernstige verstoring van contact met realiteit. 

somatisatiestoornis; Conversiestoornis 

wat valt op, welke emoties zie je

Verschijnselen

• Hallucinaties
  
  
  
• Zintuigelijke prikkels waarnemen die er niet zijn
  
  
  
• Wanen
  
  
  
• Ideeën en overtuigingen die niet in overeenstemming zijn met die van anderen die op dat betrokken zijn
  
  
  
• Verwardheid
  
  
  
• Desorganisatie van het denken, denken gaat te langzaam, te snel of chaotisch. Moeite met begrijpen en concentratie
  

Andere verschijnselen

• Onverklaarbare verandering in sociaal functioneren met bijvoorbeeld terugtrekking uit sociale leven
  
  
  

Veranderingen in persoonlijkheid, die nog niet als psychotisch kunnen worden aangemerkt, zoals:

• achterdocht
  
• vreemde ideeën
  
• snel geïrriteerd zijn
  
• twijfels over geloof en zingeving
  
• het gevoel dat er “iets” staat te gebeuren
  

Behandeling psychosen

• Antipsychotica onderdrukken wanen en hallucinaties
  
• Voldoende rust nemen en stress vermijden
  
• Psycho-educatie
  
• Cognitieve gedragstherapie (coping aanleren)
  
• Systeem betrekken bij behandeling
  
• (Kortdurende)opname in psychiatrisch ziekenhuis
  
• Praktische ondersteuning in dagelijks leven

Bijwerkingen antipsychotica

Schizofrenie

Schizofrenie is een chronische ziekte en behoort tot de categorie schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen.

Schizofrenie

• Schizofrenie is een ziekte waarbij iemand kwetsbaar is voor het krijgen van psychoses. Iemand heeft dan last van bijvoorbeeld wanen of hallucinaties. Of allebei.
•  Vaak vertoont iemand ook negatieve symptomen.
• Erfelijkheid speelt hierbij een rol.
• Dopamine speelt een belangrijke rol bij schizofrenie

Schizofrenie 

Schizofrenie is een ernstige en complexe psychiatrische ziekte, die gepaard gaat met psychoses. Bij deze hersenaandoening verliest iemand het contact met de werkelijkheid

Oorzaken

• Erfelijkheid. De aanleg voor schizofrenie is in je genen aanwezig. ...
  
• Omgeving. Als je aanleg voor schizofrenie hebt, wordt een psychose vaak uitgelokt door iets wat in de omgeving gebeurt. ...
  
• Drugs. Het gebruik van drugs kan psychoses en schizofrenie uitlokken bij mensen die hier gevoelig voor zijn..

Wat is schizofrenie of psychosegevoeligheid? 

• Van het woord schizofrenie schrikken veel mensen. 
• Zij hebben het beeld van een ernstige psychiatrische ziekte die nooit meer overgaat.
• Tegenwoordig zeggen we liever ‘psychosegevoeligheid’. De diagnose schizofrenie wordt steeds minder gesteld. 
• De meeste mensen met schizofrenie herstellen voor een groot deel en leren leven met hun gevoeligheid. 

schizofrenie is...

1. een gespleten persoonlijkheid hebben
2. een psychose gevoeligheid hebben

Symptomen van schizofrenie 

Positieve symptomen	Negatieve symptomen
zijn verschijnselen die bij mensen zonder schizofrenie niet voorkomen, zoals hallucinaties (stemmen horen), wanen en verward denken	heten zo, omdat er iets ontbreekt wat er eerst wél was. Hij heeft bijvoorbeeld last van vlakke gevoelens, een gebrek aan energie, hij neemt weinig initiatief, trek zich terug uit sociale contacten en kan zich niet goed concentreren.

DSM 5 Schizofrenie

Beginnen G3V2BD

Wat is de belangrijkste oorzaak van schizofrenie?

1. Jeugdtrauma's (bijv. mishandeling of misbruik)
2. Zuurstoftekort tijdens of na de geboorte
3. Psychische verwaarlozing / gebrek aan liefde
4. Erfelijke kwetsbaarheid

Iemand met schizofrenie heeft vaak een zelfzorgtekort door...

1. dat hij niet weet hoe hij zichzelf moet verzorgen
2. decorumverlies
3. stemmen die zeggen dat hij zichzelf niet moet wassen
4. initiatiefverlies

Wat is het verschil tussen een psychose en schizofrenie

1. Er is geen verschil
2. Pschose kan eenmalig zijn
3. Schizofrenie is chronisch
4. Schizofrenie is gespleten persoonlijkheid psychose niet.

Patiënt P. met schizofrenie heeft last van hallucinaties, wanen en verwardheid.
Hoe noem je dit bij schizofrenie

1. positieve symptomen
2. negatieve symptomen
3. weet ik niet

negatieve symptomen zijn het nergens interesse in hebben, zich terugtrekken uit de maatschappij

Is schizofrenie te behandelen en te genezen denk je?

1. Ja
2. Nee
3. Wel te behandelen, niet te genezen
4. Niet te behandelen, wel te genezen

Wat is een kenmerk van schizofrenie

1. hallucinaties en wanen
2. overdreven vrolijk/euforisch
3. depressief
4. behoefte aan sociaal contact

Bij schizofrenie heb je....

1. Leuke stemmen in je hoofd
2. geen behandeling nodig
3. last van auditieve hallucinaties
4. Een gestructureerde geest

Maken 

Theoriestudie opdracht 29