Pré en post operatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Pré en post operatieve zorg

Doelen van de les

1.  Aan het einde van de les weet je wat pré operatieve zorg is.

2. Aan het einde van de les weet je wat post operatieve zorg is.

3. Weet je welke verpleegkundige zorg belangrijk is met betrekking tot pre en postoperatief

Wat is pré operatief

Voor operatie (pre = voor)

 

Voorzorgsmaatregelen treffen

Reden: veilig en juiste manier operatie ingaan/opereren

Welke onderzoeken worden er pre-operatief gedaan?

Pre operatieve onderzoeken

X-thorax, bloedonderzoek, ECG (hartfilmpje), Echografie, EEG, MRI of CT-scan, Scopie, longfunctieonderzoek, urine onderzoek.

Pré operatief

• Naar de anesthesist voor lichamelijke controle. 
• Anamnese door de anesthesist (risico’s, soort en vorm.  toediening anesthesie. 
• ASA schaal invullen.
• Anesthesist vraagt zo nodig nog aanvullend onderzoek aan.

ASA schaal

• De ASA schaal voor preoperatief onderzoek worden wereldwijd gebruikt als een soort inschatting van de gezondheid en de risico's bij patiënten die geopereerd moeten worden.
• Anesthesisten stemmen hun screenend onderzoek af op de ASA klasse.

ASA schaal

ASA-klasse I : gezonde persoon, zonder regelmatig medicatiegebruik.

ASA-klasse II : patiënt met een lichte aandoening waarvoor hij al dan niet medicatie neemt; deze aandoening beperkt zijn normale activiteiten niet (bv matige hypertensie onder controle met medicatie ).

ASA 1 en 2 poliklinisch anders klinisch

ASA schaal

• ASA-klasse III : patiënt met een ernstige systeemaandoening waarvoor hij medicatie neemt; deze aandoening beperkt zijn normale activiteiten (bv: longziekten, morbide obesitas).
• ASA-klasse IV : patiënt met een zeer ernstige systeemaandoening, die een chronische bedreiging voor het leven vormt.
• ASA-klasse V : een zwaar zieke patiënt waarvan men niet verwacht dat hij nog 24 uur zal overleven, met of zonder ingreep.

Recht op informatie

WGBO (wet geneeskundige behandelingsovereenkomst)

Welke info?

Bezoek anesthesist

Andere disciplines

Voorbereiding operatie

Eventuele onderzoeken

Info over regels en bezoektijden afdeling

Bezoek IC wanneer nazorg op IC nodig is

Welke pre-operatieve (VPK) zorg moet altijd gebeuren?

Anamnese

• Allergieën navragen ​
  
• Vitale functies meten​
  
• Lengte en gewicht​ controleren
• Medicatiegebruik navragen ​
• Invullen anesthesie formulier​ invullen> op tijd gestopt / stollingsstatus vermelden​
• check van pre-operatieve onderzoeken

Check preoperatieve traject/ voorlichting

• Ontvangen informatie
•  opname dag
  
•  operatie
  
•  post operatief
  
•  nazorg naar huis

Klinische opname

• 1 dag of enkele dagen voor OK komen
• 1 persoonskamer of meer persoonskamer - elk bed eigen apparatuur
• Bandje omdoen met naam, geboortedatum en patiëntnummer
• Voorlichting geven procedure en operatie (VPK)
  
• Alvast oefenen voor na OK > bijvoorbeeld met krukken lopen
• Voorbereiden voor OK

Voorbereiding OK

Nuchter houden​ 

Nagellak en Make-up verwijderen​

Ontharen (indien nodig)​

Laxeren (indien nodig)

Sierraden verwijderen​

Ok jasje aandoen​

Pre medicatie​ geven

Protheses verwijderen (gebit/bril/lenzen/gehoorapparaat)​

Diabetes-schema, longschema en antibioticaprofylaxe

Overdracht Holding

• dossier: juiste dossier compleet en beschikbaar
  
• reanimatiebeleid bekend en vastgelegd
  
• identiteit zorgvrager: naam, geboortedatum en patiëntnummer (bandje om!!)
• bekendheid van de aanwezigheid van allergieën
  
• soort operatie
• Medicatie en premedicatie

Waar denk je aan bij post operatieve zorg?

Post operatieve zorg

Post = Na

Voorkomen en vroegtijdig herkennen

van complicaties na de ingreep

Observeren!

Verkoeverkamer/recovery

• Mondelinge/schriftelijke overdracht naar afdeling of IC.
• Observeren middels de ABCDE methode
• Observeren pijn, misselijkheid en nabloedingen
  
• Observeren vochtbalans

Post operatieve zorg VPK

Algehele conditie: observeren!

Familie inlichten (1e contact persoon)

Controle vitale functies volgens protocol

Afplakken drains en aftekenen pleisters

Infuus aansluiten en instellen

Andere apparatuur aansluiten en instellen

Vochtbalans (her)starten

Eigen kleding aan en gebit in

hulp drinken 

Er zijn

Post operatieve zorg VPK

Vitale functies meten (EWS/SBAR inzetten)​

Observeren misselijkheid​, pijnklachten en verwardheid

Urineproductie​ controleren

Wondcontrole​ (nabloeden en infectie)

Controle gevoel in extremiteiten​

Controle drainproductie of bloedverlies elders

Handel volgens protocol van de ingreep/ok verslag

Wat zijn de meest voorkomende complicaties postoperatief?

Observeren!

Pijn

Misselijkheid

Verwardheid

Vochtbalans (in en output)

Nabloedingen

Complicaties

Wonddrains

Soorten.

Verzorging.

Complicaties.

Wat is een drain?

Een drain is een dun kunststof buisje met een opening aan elk uiteinde, dat zorgt voor een verbinding van een deel van het lichaam met de buitenwereld.

Kan diep, maar ook oppervlakkig liggen.

Een wonddrain wordt aangebracht als:

De arts na een operatie een verhoogde afscheiding van wondvocht of bloed verwacht. 

Of als een wond niet goed geneest.

Doel infectie te verkleinen en genezing te bevorderen. 

Kun je met een drain douchen denk je?

1. Ja, altijd.
2. Ja, zolang de insteekopening goed afgeplakt is.
3. Nee.
4. Nee, je kan alleen in bad.

De meest gebruikte drains zijn:

* Wonddrain.

* Galdrain.

* Ascitesdrain (vocht in buik).

* Thoraxdrain (wordt na een longoperatie aangebracht om de druk te handhaven).

Actieve en passieve wonddrainage:

*Passieve drainage: onbelemmerd afvloeien. 

*Actieve drainage: afvloeien door middel van afzuigen. 

Afhankelijk van de plaats van de drain, soort wond, weefsel en de verwachte hoeveelheid secreet kiest de arts voor passieve of actieve drainage.

Passieve drain

(Hevelen)

Actieve drain

Passieve (open) drainage:

Actieve drainage:

Exudrain - Harmonicadrain - Redondrain

  

Actieve (gesloten) drainage:

* Actieve drainage vindt plaats onder invloed van een aanzuigende kracht.

* Door druk wordt het wondvocht uit de diepte van de wond gezogen. 

* Via een rubberen slangetje komt het vocht in het vacuümflesje terecht. 

*Als het vacuüm afneemt, komt de harmonicadop omhoog.

Dan pot vervangen of harmonica inknijpen, anders vergrote kans op infectie.

Wond met redondrain

Verschillende potten

Aandachtspunten verzorging:

• Systeem welke hevelt, zorg voor lager hangen van de zak.
• Hoeveelheid wondvocht 1x24u opschrijven conform afspraak instelling.
• Insteek min. 1x/24u verzorgen.
•  Hechtingen in tact laten.

Het is normaal dat de insteekopening rondom de drain wat rood word, wanneer moet je wel contact opnemen met de arts?

1. Wanneer het rondom pijn gaat doen.
2. Wanneer de roodheid toeneemt.
3. Wanneer de roodheid toeneemt, het wondgebied hard, warm en pijnlijk aanvoelt.
4. Als je koorts krijgt.

Verzorging drain

Verzorgen van een drain:

Werk aseptisch.

Dagelijks inspecteren op: hoeveelheid secreet,

toestand insteekopening (roodheid, lekkage), wondverband controle.

 Steriel afplakken.

Rapporteren.

Aandachtspunten:

Drainproductie aantal keer per dag observeren en 1 keer per dag noteren.

Let op de kleur van de drainproductie.

Voorkom spanning op de slang van de drain.

Complicaties:

De drain ligt niet goed meer in de wond (niet terug schuiven, arts).

Lekkage van wondvocht langs de drain (afdekken, arts).

Ontsteking in het wondgebied of rondom de insteekopening (infectie, koorts of een subfebriele temp ? Arts). 

De drain loopt niet goed meer door (knik, klem erop, strakke kleding? Arts)

De samenstelling van het wondvocht verandert van helder vocht naar bloed (arts).

Drain verwijderen:

Het verwijderen van een drain gebeurt op voorschrift van een arts en is afhankelijk van de wondvochtproductie: bij een productie van minder dan 50 mL in 24 uur mag de drain worden verwijderd. 

Meestal is dat rond de vierde dag het geval. 

Informeer de zorgvrager vooraf goed over het verwijderen van de drain. Vertel hem dat de verwijdering mogelijk pijnlijk is en wat je gaat doen om de pijn te beperken.

 Ook leg je uit waarom de drain eruit mag en hoe je dat gaat doen.

Drain verwijderen:

Eerst desinfecteren.

Hechting verwijderen.

Haal het vacuüm van de drain af.

Plaats een steriel gaas op de insteekopening.

Haal de drain er met een vloeiende beweging uit. 

Even terug komend op de leerdoelen? 

1. Aan het einde van de les weet je wat pré operatieve zorg is.

2. Aan het einde van de les weet je wat post operatieve zorg is.

en 

3 weet je welke verpleegkundige zorg belangrijk is met betrekking tot pre en postoperatief.

Check vragen n.a.v. les 

Beantwoord de vragen Pre:

1) wat is Pre-operatief

2 Welke gegevens heb je nodig in de anamnese

3 Welke controles voor je uit als VPK

4) wat is de ASA schaal

Beantwoord de vragen Post:

1) Wat is Post-operatief

2) Wat is de post operatie verpleegkundige zorg

3) Wat zou je willen weten als je de patiënt ophaalt vanuit de verkoever?

3 Wat is de  ABCDE methode en EWS/SBAR

Afsluiter:

Schrijf in duo's kort op wat je geleerd hebt deze les?