WEBB - Herhaling H4 V&A

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2022-2023

Programma

• Herhaling H4 V&A
• Aan de slag met oefentoets

Wat is de vraag op de arbeidsmarkt?

1. Vacatures bij bedrijven en de overheid
2. Werkgelegenheid
3. Vacatures en bezette arbeidsplaatsen bij bedrijven en de overheid
4. Bezette arbeidsplaatsen bij bedrijven en de overheid

De werklozen zijn 310.000 De werknemers 7.500.000 Zelfstandigen 1.500.000 Vacatures 280.000
a. Bereken de vraag naar arbeid.
b. Bereken het aanbod van arbeid.
c. Bereken de werkgelegenheid.

Factoren die de vraag naar arbeid beïnvloeden (LD 5)

• Bedrijven breiden uit
• Failliet gaan van bedrijven
• Technische ontwikkelingen
• Vrij verkeer van arbeid

Hoe hoger het loon, hoe hoger de vraag naar arbeid.

1. Juist
2. Onjuist

Aanbod van arbeid (LD 6)

• Hoe hoger het loon, hoe aantrekkelijker het beroep. 
• Demografische factoren

Welk effect heeft het verhogen van de pensioen gerechtigde leeftijd op het aanbod van en de vraag naar arbeid?

Wanneer is de arbeidsmarkt in evenwicht? Hoe zie je dit grafisch?

Verschuiving op of van de lijn

Loon

• Verschuiving op de lijn. 
• Een ander loon met een andere hoeveelheid. 

Andere factoren

• De aanbodlijn of vraaglijn verschuift naar links of rechts. 

De arbeidsmarkt vanuit theorie & in praktijk (doel 9)

• Volkomen concurrentie: vraag, aanbod en loon makkelijk aan te passen. Er ontstaat evenwicht. --> marktwerking wordt beperkt door organisaties en vastgelegde afspraken. 
• Homogeen product
• Vrije toetreding: opleidingsniveau vereist

Waarom is arbeid niet homogeen?

Werknemers

Mensen in loondienst

CAO (collectieve arbeidsovereenkomst)

• Vakbonden (als werknemer kan je lid worden). 
• Per bedrijfstak

Vast contract

• Verplicht verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. 
• Pensioenregeling

Flexibel

Noem een voorbeeld van flexibel werk.

Waarom worden werknemers die geen lid zijn van de vakbond meelifters genoemd?

Leg uit waarom de flexibele arbeidsmarkt meer past bij de marktvorm volkomen concurrentie.

Voordelen flexibele markt:

• Werkgevers kunnen makkelijker de juiste mensen op de juiste plek krijgen. 
• Prikkels: Werkenden zullen beter presteren als ze beter beloond worden. 

Nadelen flexibele markt:

• Werkgevers zullen minder snel investeren in hun werknemers --> geen toekomst. 
• Veel kosten aan nieuwe werving, selectie en opleiding. 
• Zelfstandigen niet verplicht verzekerd tegen werkloosheid --> kan slecht zijn voor de economie.

Wat is het gevolg van het feit dat zelfstandigen geen werkloosheidsverzekering hebben?

Wat gebeurt er als er minder mensen lid worden van een vakbond?

Als we kijken naar de arbeidsmarkt, wanneer is daar sprake van werkloosheid?

Er is veel werkloosheid bij een

1. krappe arbeidsmarkt
2. ruime arbeidsmarkt

Wanneer is iemand werkloos?

1. Als je tussen de 15 jaar oud bent en pensioenleeftijd
2. Je geen baan hebt
3. Actief op zoek bent naar werk
4. Of...je moet aan alle punten voldoen (A / B en C), anders ben je niet werkloos.

Soepel ontslagrecht

Werknemers kunnen gemakkelijk worden ontslagen en kunnen ook gemakkelijker een baan krijgen. Werkgevers kunnen gemakkelijker van iemand afkomen als ze niet tevreden zijn. 

Leg uit dat werkgevers eerder een werkloze aannemer bij soepel ontslagrecht.

Leg uit dat wat het gevolg is van een daling van de bestedingen op de werkloosheid.

Leg uit hoe de overheid ervoor kan zorgen dat de werkloosheid daalt.

Werkloosheid

Als de aanbod van arbeid groter is dan de vraag naar arbeid is er sprake van werkloosheid.

- Conjuncturele werkloosheid

- Structurele werkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

Door vraaguitval. 

Lonen zijn niet flexibel --> loonstarheid. 

• Gemaakt afspraken
• CAO

Onvrijwillige werkloosheid

Zonder CAO zijn de lonen flexibeler. 

Natuurlijke werkloosheid

Niet het gevolg van de op- en neergang van de economie. 

Frictiewerkloosheid

• Werkloos tijdens het zoekproces naar een baan. 

Structurele werkloosheid

• Veranderingen in de economie door technologische ontwikkelingen en verschuivingen tussen bedrijfssectoren. 

Aan de slag!

Extra opdrachten op Classroom