Paragraaf 7.4 - Ademhaling bij dieren en planten [2]

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe insecten ademen
• Je kunt uitleggen hoe vissen ademen

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Hoe ademen insecten?

• Insecten hebben geen longen
  - Sterk vertakte buizen > tracheeën
• Tracheeën lopen door heel het lichaam, ook door de poten en kop
  - Tracheeën eindigen in kleine gaatjes aan de buitenkant van
  het lichaam > stigma’s > hier gaat lucht in en uit

• Ademhalen bij insecten:
  - Achterlijf groter maken > lucht met zuurstof wordt in tracheeën gezogen
  - Achterlijf kleiner maken > lucht met koolstofdioxide wordt naar buiten geperst

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Hoe ademen vissen?

• Vissen hebben kieuwen > liggen in de kieuwholte > is afgedekt met het kieuwdeksel
  - Vis opent bek en neemt hap water met zuurstof > kieuwdeksel is dicht
  - Vis sluit bek > kieuwdeksel gaat open > water stroomt naar buiten langs de kieuwen

• Gaswisseling bij vissen:
  - In kieuwen liggen kleine bloedvaatjes
  - Zuurstof gaat vanuit water naar het bloed, daarna naar rest van de organen
  - Koolstofdioxide gaat vanuit bloed naar water dat langs de kieuwen stroomt

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

• Wat? Maken 7.4 – Opdracht 1 t/m 10
• Hoe? Blz. 33 t/m 37
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 15 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 10 is af.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen vogels, reptielen en amfibieën ademen
• Je kunt uitleggen hoe planten 

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Hoe ademen vogels en reptielen?

• Vogels
  - Longen net als de mens
  - Vogels hebben luchtzakjes
  (aan de longen vast) met reservelucht

• Reptielen
  - Longen net als de mens
  - Verschilt per reptiel of het één long is (slang)
  of twee longen
  

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Hoe ademen amfibieën?

• Amfibieën (kikkers en salamanders) > Ademen op twee manieren!
  - Huid & kieuwen (jonge amfibieën)         
  - huid & longen (volwassen amfibieën)
  
  - Hebben een hele dunne huid, zuurstof gaat door de huid
    > direct in het bloed
  - Jonge amfibieën leven in het water, hebben kieuwen
    > buiten het lichaam
  - Volwassen amfibieën hebben ook longen (net als de mens)

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

Hoe komen planten aan zuurstof?

• Planten maken zelf zuurstof door fotosynthese!
• Planten gebruiken maar een klein deel van de zuurstof die ze maken zelf, de rest gaat via huidmondjes naar buiten

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

7.4 Ademhaling bij dieren en planten

• Wat? Maken 7.4 – Opdracht 11 t/m 17
• Hoe? Blz. 38 t/m 41
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 11 t/m 17 is af.
• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).