Trümmerliteratur 4

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Trümmerliteratur

les 4

und wie das entstanden ist...

Trümmerliteratur

Bij deze les hoort de
Reader Trümmerliteratur van Regius College Schagen

1e les: 1945 - het einde van de oorlog in zicht

2e les: Stunde Null (1945-1949) en inleiding Trümmerliteratur

3e les: Günter Eich (1907-1972)

4e les: Wolfgang Borchert (1921-1947)

5e les: Heinrich Böll (1917-1985)

6e les: Luise Rinser (1911-2000)

Leerdoel

Je weet wie Wolfgang Borchert is.

Je kunt twee werken van hem beschrijven.

Je kunt de kenmerken van een Kort Verhaal (D: Kurzgeschichte; Eng: short story) benoemen.

Gedicht in de stijl van Latrine

Ga met je groepje aan de slag voor de "Strophe mit 4 Versen"!

Geef het ook een ''Titel''!

Denk aan de schrijfstijl:

rauw, ontnuchterend, harde realiteit

en niet zoals Hölderlin (schrijver uit de 18e eeuw): poëtisch, dromerig, idealistisch

Wolfgang Borchert

• geb. 20-5-1921   gest. 20-11-1947
• kwam uit Hamburg, liefde voor theater, was van korte duur tot hij in 1941 het leger in moest
• 1942 difterie en oorlogswonden, lever,
  later geelzucht
• verdacht op insubordinatie (muiterij,
  actief en passief verzet)

Wolfgang Borchert

• 1944 in Berlijn veroordeeld tot 9 maanden cel,
  wegens grappen over de oorlog
• doodziek, maar strijdlustig schrijft hij nog
  verhalen en een dichtbundel
• uitte kritiek aan Thomas Mann en andere
  schrijvers die het Derde Rijk mooi praatten, was tegen de conjunctief
• bekende werken: Draußen vor der Tür, Das Brot, Nachts schlafen die Ratten doch

Wie sieht ein Konjunktiv aus?

conjunctief =
wensgedachte

Vorlesen aus Das Brot

Mache die folgenden Aufgaben:

Heimkehr

Im Rock des Feindes,

in zu großen Schuhen,

im Herbst,

auf blattgefleckten Wegen

gehst du heim.

Die Hähne krähen

deine Freude in den Wind,

und zögernd pocht

dein Knöchel

an die stumme,

neue Tür. 

11

Begrippen

Metrum: of iets betoond is. 

Vers: een regel van een gedicht

Enjambement: doorlopen van een zin over twee versregels

Symbol: er verschijnen soms begrippen die een diepere laag hebben, bijvoorbeeld: "Zwirn"

Wat betekent Vers?

1. een regel uit het gedicht
2. twee regels die bij elkaar horen
3. een rijm uit het gedicht
4. een betoonde regel van woorden

Wat betekent Metrum?

1. dat er 4x een woord voorkomt
2. dat er iets overstemd moet worden
3. dat er iets betoond is
4. een voorwerp waarmee muziek gemaakt wordt

Latrine (Günter Eich)

Maak deze opdracht in groepjes van 3-4!

Link naar het lesmateriaal: klik hier

20 min.

Mehr Material

Günter Eich: Inventur (1945)

Günter Eich (lyricline.org)

Paul Celan (video over Todesfuge)

Verder kijken?

Wolfgang Borchert (1921-1947)

Das Brot

Nachts schlafen die Ratten doch?

Dein aschenes Haar Sulamith, 1981
(Kröller-Müller Museum)

Anselm Kiefer (1945)

Olieverf, acrylverf, schellak en stro op doek